2024 iş cinayetleri raporu: Her gün en az beş işçi öldü
13 Ocak 2025
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2024 yılı "iş cinayeti" verilerini yayımladı.
Geçen yıl en az bin 897 işçinin iş kazaları sonucunda öldüğüne dikkat çeken ve "Her gün en az beş işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti" tespitini aktaran İSİG raporunda, ölen tüm işçilerin isimlerine tek tek yer verildi.
2024 yılında en az beş işçinin öldüğü "toplu iş cinayetlerinin" de sıralandığı raporda, 13 Şubat'ta Erzincan İliç'te Anagold Madencilik'e ait Çöpler Altın Madeni'nde 10 milyon ton siyanürlü toprağın 800 metre kayması sonucu dokuz maden işçisinin göçük altında kalarak hayatını kaybettiği, 2 Nisan'da İstanbul Beşiktaş'ta, Masquerade Club'da tadilat yapılırken çıkan yangında 29 işçinin zehirlenerek yaşamını yitirdiği anımsatıldı.
En fazla ölüm hangi iş kolunda yaşanıyor?
İSİG verilerine göre geçen yıl Türkiye'de hayatını kaybeden işçilerin 106'sı kadın, bin 791'i erkekti. İş cinayetlerinin yoğunlaştığı üç iş kolu bulunuyor: inşaat, tarım ve taşımacılık.
Bu iş kollarında ölen işçilerin sayısı bin 42. Raporda, bu iş kolları için "Uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma ve her türlü kuralsızlığın hâkim olduğu bu iş kollarında sendikal örgütlenme yok gibi ya da zayıf ve belli mesleklerde öbekleniyor" deniliyor.
Deprem bölgesi uyarısı
Raporda dikkat çekilen bir diğer nokta da 2024 yılı ile birlikte depremden etkilenen 11 şehirde yürütülen inşaat faaliyetleri oldu.
Deprem bölgesinde en az 106 inşaat işçisinin hayatını kaybettiği, bunun bu iş kolundaki iş cinayetlerinin yüzde 22'sine tekabül ettiği belirtiliyor. Bu iş cinayetlerinin belli yerlerde yoğunlaştığına dikkat çekilirken, Adıyaman Merkez İndere Köyü'ndeki TOKİ deprem konutlarının inşaatında en az dokuz işçinin hayatını kaybettiği, deprem bölgesindeki şantiyelerde birçok ağır yaralanmalar olduğu ve işçilerin sakat kalıp çalışamaz hale geldikleri aktarılıyor.
İş cinayetlerinin sektörel dağılımı
Geçen yıl yaşanan iş kazalarındaki ölümlerin sektörlere göre dağılımı da dikkat çekici bir tablo ortaya koyuyor.
İSİG verilerine göre sanayi sektöründe 656 işçi, inşaat sektöründe 484 işçi, hizmet sektöründe 431 işçi, tarım sektöründe ise 326 işçi, mesleğini icra ederken öldü. Raporda ayrıca "Sanayi ve hizmet sektöründe sendikasızlaştırmanın sonuçlarının ortaya çıktığı ve genç işçi ölümlerinin yoğunlaştığını gözlemliyoruz" ifadeleri yer alıyor.
İş cinayetlerinde ölenler arasında mülteci ya da göçmen 94 işçi bulunuyor. Bunların yüzde 52'si Suriyeli, yüzde 14'ü Afgan, yüzde 5'i Rus, yüzde 5'i Türkmen, yüzde 3'ü Iraklı ve yüzde 3'ü de Özbek.
İş cinayetlerinin nedenleri
Rapora göre geçen sene trafik, servis kazası nedeniyle 387, ezilme ve göçük nedeniyle 334, yüksekten düşme nedeniyle 321, kalp krizi, beyin kanaması gibi sebeplerle 238, zehirlenme ve boğulma nedeniyle 103, elektrik çarpması nedeniyle 99, şiddet nedeniyle 90, intihar nedeniyle 78, patlama, yanma gibi nedenlerle 74, nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 40, kesilme ve kopma gibi sebeplerden dolayı da 12 işçi hayatını kaybetti..
İSİD, ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharlarının da devam etmekte olduğuna dikkat çekerek raporda şu ifadelere yer veriyor: "Özellikle geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri sonucu yapılan baskılar bu intiharların önemli bir nedeni. Yine genç işçi, işsizlerin güvencesizleştirme kıskacında geleceksizleştirilmeleri intiharların diğer bir önemli nedeni."
Ayrıca kalp krizi ve beyin kanaması gibi ani iş yeri ölümlerinin de artarak sürdüğü aktarılarak "Bu ölümler geçtiğimiz yıllar taşımacılık, tarım, büro, eğitim ve belediye iş kollarında yaygınken 2024 yılında metal ve inşaat gibi iş kollarına yaygınlaştı ve ölenlerin yaş ortalaması da giderek düşüyor" ifadeleri kullanılıyor.
18 yaşından küçük 71 çocuk ve genç işçi öldü
Raporda iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı da çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Bu verilere göre geçen yıl 14 yaşında ve daha küçük 22 çocuk işçi, 15-17 yaş arası da 49 çocuk ve genç işçi öldü.
"Gençlerimiz yoksulluk, güvencesizlik ve geleceksizlik kıskacında" denilen raporda, 18-29 yaş arasında 395 işçinin hayatını kaybettiğine dikkat çekiliyor.
Ayrıca 30-49 yaş arası 793, 50-64 yaş arası 462, 65 yaş ve üstü de 96 işçinin öldüğü belirtilen raporda yaşı bilinmeyen 80 işçinin hayatını kaybettiği aktarılıyor.
DW / DA,ET