Olimpiyatlarla ilgili bilmeniz gereken her şey

Kimler katılıyor?

Olimpiyatlara toplam 206 ülkeden yaklaşık 10 bin 500 atlet, 32 spor dalında, 26 Temmuz-11 Ağustos tarihleri arasında, toplam 329 altın madalya için ter dökecek.

Kadın sporcuların yüzde 48,8 katılım sağladığı Tokyo 2020'nin ardından, bu olimpiyatlarda yüzde 50-50 ile cinsiyet eşitliği sağlanmış olacak.

Bu yıl merakla takip edilen sporcuların başında ABD'li cimnastikçi Simone Byles geliyor. Üç yıl önceki olimpiyatlarda da favori olan Byles'ın yaşadığı ruhsal sağlık sorunları, Tokyo'da kamuoyunu meşgul eden en önemli gelişmelerden biri olmuştu.

Atletizmde ise Kenyalı maraton koşucusu Eliud Kipchoge, olimpiyat tarihinde üst üste üç kez altın madalya kazanan ilk koşucu olarak tarihe geçmeyi hedefliyor.

Sporseverlerin gözleri aynı zamanda ABD basketbol takımında olacak. LeBron James, Stephen Curry ve Kevin Durant gibi NBA yıldızları Paris'e gidiyor.

Futbol yıldızları konusunda ise aynısını söylemek mümkün değil. Fransız futbolcu Kylian Mbappé, kulübü Real Madrid izin vermediği için olimpiyatlarda Fransa için mücadele edemeyecek.

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rus ve Belaruslu atletler ise milli sembollerle olimpiyatlara katılamayacak. İki ülkenin bayrakları oyunlarda yer almayacak, milli marşları okunmayacak. Ancak her iki ülkeden, Rus ordusu veya güvenlik organlarıyla hiçbir şekilde bağlantısı olmadığı kanıtlanan bir grup atlet tarafsız bayrak altında varlık gösterecek.

Peki ya Türkiye?

Türkiye Olimpiyat Komitesi'nin aktardığı bilgilere göre, bu yaz olimpiyatlara Türkiye'den 102 Türk sporcu katılıyor. 54'ü kadın, 48'i erkek olan sporcular, toplam 18 spor dalında madalya için ter dökecek.

Türk atletler, sporcu sayısı sıralamasına göre, atletizm, voleybol, güreş, boks, judo, yelken, yüzme, atıcılık, artistik cimnastik, taekwondo, okçuluk, eskrim, modern pentatlon, badminton, bisiklet, halter, kürek ve masa tenisi branşlarında yarışacak.

Öte yandan Türkiye, Paris'te olimpik tarihinin yüzüncü yılını kutluyor. İlk kez 1924'te yine Paris'te düzenlenen Olimpiyat Oyunları'na katılan Türkiye'ye ilk madalya 1936 Berlin Olimpiyatları'ndan gelmişti.

Türk sporseverlerin gözü ise kadın milli voleybol takımında. Dünya çapındaki başarılarıyla takdir toplayan, Ede Erdem kaptanlığındaki takım Türkiye'nin voleybol ve takım sporlarındaki ilk madalyasının sahibi olmak için yarışacak.

Okçulukta ise olimpiyat şampiyonu Mete Gazoz kaptanlığında dört okçu madalya için mücadele verecek.

Boksta olimpiyat şampiyonu Busenaz Sürmeneli ve gümüş madalyalı Buse Naz Çakıroğlu, Türkiye'ye yeniden madalya getirmek için ter dökecek.

Türkiye, ayrıca eskrim dalında 1972'den bu yana ilk kez temsil edilecek. Enver Yıldırım ve Nisanur Erbil, Türkiye için kılıç sallayacak. Eskrim aynı zamanda, olimpiyat tarihinde Türk kadın sporcuların katıldığı ilk spor dalı olma özelliğini taşıyor. Suat Fetgeri Aşeni ve Halet Çambel, Berlin 1936'da Türkiye'yi temsil ederek tarihe geçmişlerdi.

Türkiye, olimpiyat tarihindeki en iyi madalya derecesini, 1960 Roma Olimpiyatları'nda, tamamı güreşten gelen toplam 9 madalya ile ulaştığı altıncılık ile elde etmişti. Madalya kazanan ilk Türk kadın atlet ise, 1992'de Barcelona'da judocu Hülya Şenyurt olmuştu.

Türkiye, Tokyo Olimpiyatları'nda madalya kazandığı branşların sayısını ilk kez 6'ya çıkarmayı başarmıştı. Türk atletler, bugüne kadar, Türkiye'ye toplam 9 farklı spor dalında toplam 104 madalya getirdi.

Kaç kişi izleyecek, hâlâ bilet var mı?

Organizatörler, olimpiyatları yaklaşık 15 milyon ziyaretçinin yerinde izleyeceğini tahmin ediyor. Çeşitli müsabakalar için hâlâ resmi yollardan bilet alınması mümkün.

Futbol maçları, 15 euro ile en ucuza izlenebilecek müsabaka olma özelliğini taşıyor. Su topu ve kanu slalom sporu için ise biletler 24 euro. Yüzme ve cimnastik gibi popüler dallardaki müsabakaları izlemek isteyenlerin ise 100 euroyu aşkın parayı gözden çıkarması gerekiyor.

Açılış töreni ise izlemesi en pahalı olan etkinlik olacak. Açılışı görmek için ödenmesi gereken bedel, bin 600 euro.

Müsabakalar nerede düzenleniyor?

Paris 2024'te oyunlar, toplam 35 farklı mekanda düzenlenecek. Ancak yalnızca Paris'te değil: Örneğin modern pentatlon ve binicilik müsabakaları Versailles Sarayı'nın önünde gerçekleşecek. Futbol ülkenin dört bir yanındaki stadyumlarda, hentbol ise Lille'de oynanacak. Sörfçüler ise Fransa ana karasından uzakta, okyanusun ortasındaki Fransız Polinezyasının en büyük adası olan Tahiti'de yarışacak.

Spor dallarının büyük çoğunluğu ise başkent Paris'te gerçekleşecek. Hatta plaj voleybolu, Eyfel Kulesi manzarası ile izlenecek.

Açılış töreni d, alışıldığı üzere bir stadyumda değil, sporcuları Seine Nehri üzerinde taşıyan 160 teknenin üzerinde gerçekleşecek.

Ancak açık su oyunları ve triatlon kapsamındaki yüzmenin planladığı üzere Seine Nehri'nde gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise belirsiz. Bunun nedeni, nehir suyunun uzun süre boyunca hastalığa yol açan mikropları bünyesinde barındırmış olması. Oyunların başlamasına iki hafta kala Paris Belediyesi, oyunların nehirde gerçekleşebileceğini açıkladı. Bir belediye sözcüsü, suyun son 12 günde "11 veya 10" kez temiz olduğunun tespit edildiğini söyledi.

Hangi spor dalları var?

Her dört yılda bir olimpik sporlar arasına yeni spor dalları dahil ediliyor. Tokyo'da düzenlenen son yaz oyunlarında kaykay, spor tırmanışı ve 3x3 basketbol ilk kez yer almıştı.

Sabit spor dallarına ek olarak Paris 2024'te, break dans da ilk kez yer alacak. Break dansçılar, karşılıklı olarak dans atışmaları yapacak ve önceden belirli olmayan bir "beat" eşliğinde birer koreografi sahneye koyacak. Kimin kazandığı, bir jüri tarafından belirlenecek.

Bazı spor dallarında ise bazı değişiklikler yapıldı. Örneğin atletler, bu yıl ilk kez kayak cross alanında yarışacak. Beyzbol, softball ve karate izlemeyi seven sporseverler ise hayal kırıklığına uğrayacak. Bu yıl bu spor dalları aynen 50 kilometre yürüme gibi, programdan çıkarılmış bulunuyor.

Oyunlar ne kadar güvenli?

Olimpiyat Oyunları gibi devasa etkinlikler, terör saldırıları için potansiyel bir hedef olma özelliğini taşıyor. Charlie Hebdo ve Bataclan terör saldırılarının izi hâlâ Fransızların zihninde tazeliğini koruyor.

Geçmişte terörizmin birçok kez hedef aldığı Fransa, ev sahipliği yaptığı oyunlar için olağanüstü güvenlik önlemleri almış bulunuyor.

Özellikle de açılış töreni konusunda endişeli olan Fransız hükümeti, bu etkinliğe katılacak kişi kotasını azalttı. Etkinliği Seine Nehri üzerinde yapma fikrini de birkaç kez tartan hükümet, söz konusu etkinlikleri nehirde yapma kararından caymamayı tercih etti.

Olimpiyatlarda güvenliği sağlamak için her gün on binlerce polis, asker ve özel güvenlik güçleri görev yapacak. Fransız hükümeti, yeterince güvenlik gücüne sahip olmak için, gerekli olan eğitimi üç haftaya indirdi, güvenlik güçlerine primler verileceğini duyurdu ve hatta diğer alanlarda çalışan personele güvenlik eğitimi verdi.

Ziyaretçiler ve Parislilerin, polis bariyerini geçmek için bir QR kodu göstermeleri gerekecek. Oyunlar süresince araç trafiği sınırlandırılacak ve bazı metro istasyonları tamamen kapatılacak.

Paris'te ayrıca yapay zeka tarafından yönlendirilen yeni kamera sistemleri de kullanılacak. Bu sistemlerin, insan kümeleri içerisindeki alışılmışın dışındaki hareketleri ve silahları tespit etmekte kullanılması hedefleniyor. Söz konusu yazılım, yüz tespitinde ise kullanılmayacak.

Kaç kondom var?

Olimpiyat Köyü denilince akla gelen en magazinsel konulardan biri de buradaki kondom kullanımı.

Koronavirüs pandemisinin beraberinde getirdiği önlemlerin gölgesinde yapılan Tokyo Oyunları'nda sporcular arasında mesafe zorunluluğu mevcuttu. Ancak sporcular Paris’te yeniden seks yapabilecek. Üç hafta boyunca 9 bin kişinin yaşayacağı Olimpiyat Köyü'nde 300 bin kondoma erişim sağlanacak. Köyde alkol mevcut olmayacak ancak sporcular 350 metre uzunluğundaki açık büfeden karınlarını doyurabilecek.

Paris Olimpiyatları ne kadar "yeşil"?

Uzmanlar, sürdürülebilirlik iddia ve söylemlerinde yaşanan artışa rağmen olimpiyatların giderek daha az sürdürülebilir hâle geldiği görüşünde. Son 30 yıldaki 16 olimpiyat etkinliğinin ne derecede "sürdürülebilir" olduğunu mercek altına alan 2021 tarihli bir bilimsel çalışma, olimpiyatların sürdürülebilirliğinin giderek azaldığını ortaya koymuştu. Söz konusu trendin ana nedenlerinden biri, oyunların giderek büyümesi.

Çalışmanın yazarlarından Martin Müller'in İklim Masası'na verdiği mülakata göre, "en yeşil" olimpiyatı düzenleme iddiasında bulunan Fransa da istisna olmayacak. Fransa'ya odaklanan ve sonuçları henüz açıklanmayan bir çalışma yürüttüklerini söyleyen Müller'e göre, ön sonuçlar, sıralamada Paris'in ikinci yüzde 50'lik grupta yer alacağına işaret ediyor.

Çalışmalarını Lozan Üniversitesi'nde yürüten Müller'e göre, Fransa'nın düşük notunun arkasında, dünyanın dört bir yanından akın etmesi beklenen 13 milyon izleyici ve organizasyon sürecindeki toplumsal hak ihlalleri yatıyor. Müller, "Tabii ki 'yeşil' olduklarını düşünmenizi istediklerinde, bazı girişimleri öne çıkarıyorlar. Örneğin vegan ve vejetaryen yemek seçeneklerini artırdıklarını söylüyorlar. Bu gibi birçok küçük fakat görünürlüğü yüksek örnekler veriyorlar. Ne var ki bunların genel performansa etkisi düşük; bir fark yaratabilecek düzeyde değil" diye konuştu.