“NATO afyon üretimine el koysun“

11 Eylül 2001’deki terör saldırılarının ardından Afganistan’da başlatılan Sınırsız Özgürlük Operasyonu ve akabinde Taliban rejiminin devrilmesinin üzerinden neredeyse altı yıl geçti. Ancak Afganistan’da hala şiddet ve kaos hüküm sürüyor. Hemen hergün adam kaçırma ve cinayet haberleri gelmeye devam ediyor.

Ancak ülkedeki sorunlar sadece güvenlikle sınırlı kalmıyor. Başta eroin olmak üzere diğer uyuşturcuların yapımında kullanılan afyon üretiminde de Afganistan başı çekiyor.

BM’in son raporunda ülkedeki haşhaş ekim alanları son bir yıl içinde yüzde 17 oranında arttı. Taliban ve El Kaide’nin de en önemli gelir kaynaklarından biri olan uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadelede NATO’nun bir an önce devreye girmesi talep ediliyor.

Güvenlik sorunuyla ilintili

BM Uyuşturucu ve Suçla Mücadele Dairesi Direktörü Antonio Maria Costa, uyuşturcu üretemi ve kaçakçılığı konusunda NATO’nun devreye girmesini isterken, Kuzey Atlantik İttifakı buna şimdilik pek sıcak bakmıyor.

Haşhaş ekimi ve ticaretinin özellikle Afganistan’nın güneyinde iyice kontrolden çıktığını belirten Costa, elde edilen gelirin büyük ölçüde Taliban ve El Kaide’ye aktığını, bu durumun da ülkedeki güvenlik sorunuyla doğrudan ilintili olduğunu kaydediyor.

Costa, “İşte bu nedenle NATO’nun Afganistan’da uyuşturucuyla mücadeleye daha aktif destek vermesi gerekiyor. Aksi takdirde ulusularası güç ISAF’ın misyonu dahi tehlikeye girebilir. Bu destek kapsamında belki NATO, ülkenin belirli bölümlerinin uyuşturucudan arındırılması konusunda bizzat aktif bir rol üstlenebilir“ diyor.

Paralar Taliban’a

Antonio Maria Costa, durumun vahametini görmek için sadece rakamlara bakmanın bile yeterli olduğunu söylüyor: Dünyadaki Afyon üretiminin yüzde 93’ü,, Afganistan’da yapılırken haşhaş tarlalarının da yüzde 80’i yine bu ülkede bulunuyor. Taliban ise uyuşturucu ticaretinden elde ettiği paralarla hem yeni silahlar alıyor hem de diğer giderlerini karşılıyor.

Costa, Afgan güvenlik kuvvetlerinin ise bu durumu engellemekten aciz olduğunu belirtiyor: “Afgan ordusu bu yöndeki bir mücadele için yeterince güçlü değil. Ayrıca rüşvet karşısında da hemem yelkenleri suya indiriyorlar. Hatta uyuşturucu taşıyan kamyonların sözde güvenli geçişlerini temin etmek ücret aldıklarına bile şahit olunuyor.“

“Askeri önlemlerle çözülmez”

NATO da Afganistan’daki bu olumsuz durumun farkında. Ancak savunma politikalarının planlanmasından sorumlu NATO Genel Sekreter Yardımcısı John Colston, yine de ittifakın daha aktif bir rol üstlenmesine sıcak bakmıyor: “Uyuşturucuyla mücadelede bizzat Afganlıların öncü bir rol üstlenmeleri gerekiyor.“

NATO’nun Kabil hükümetine her türlü lojistik ve eğitim desteği sağladığını ve buna devam edeceğini belirten Colston’a göre “Uyuşturucuyla mücadelede NATO zaten önemli bir rol üstlenmektedir. Bizim temel stratejimiz, hem direnişçiler hem de uyuşturucu tacirleriyle mücadeleyi kapsıyor. Ancak sadece askeri önlemlerle bu işi çözmek imkansız. Biz bir yandan kendi görevlerimizi yerine getirirken diğer yandan da koşulların zorlu olduğu bölgelerde, uluslararası kuruluşları ve müttefiklerimizi daha fazla sivil çaba göstermeleri konusunda ikna etmeye çalışıyoruz.“