Ankara’da Troyka toplantısı

Avrupa Birliği ile Türkiye arasında bugün Ankara’da yapılacak üst düzey siyasi görüşmeler, kamuoyundaki Cumhurbaşkanlığı seçimi, Anayasa değişiklikleri ve Kuzey Irak’a askeri operasyon tartışmalarının gölgesinde gerçekleşecek.

Ancak Avrupa Birliği, daha çok Türk iç siyasetindeki güç mücadelesinin yansıması olarak gördüğü cumhurbaşkanlığı seçimi ve laiklik tartışmasına girmek istemiyor. Avrupalı diplomatlar, Troyka toplantısı sırasında, AB açısından vazgeçilmez demokratik ilkelerin tekrar anımsatılacağını, Türkiye’deki anayasal sürece saygı duyulduğunun ifade edileceğini, ancak bunun ötesinde tartışmadan kaçınılacağını vurguladılar.

Askerin siyasetteki yeri

Ordunun son dönemde siyasette belirgin artış gösteren rolü konusunda ise AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn’in yapıcı eleştiriler getirmesi bekleniyor. Türkiye’nin AB üyelik sürecinde gerçekleştirmesi gereken siyasi reformlar arasında, sivil-asker ilişkilerinin Avrupa’daki demokrasilerle uyumlu hale gelmesi de bulunuyor. Avrupa Birliği, 1999 yılından bu yana, bu alanda gerçekleşen yasal reformlardan ve ilerlemeden memnun, ancak ordunun siyasette son dönemde artan etkisinden rahatsız.

Kamuoyunda tartışılan bir diğer önemli konu, Kuzey Irak’a olası bir askeri operasyon tartışmasında ise AB, öncelikle Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’den Türk hükümetinin pozisyonunu dinlemek istiyor.

Irak konusu

Avrupalı bir diplomat, Troyka toplantısı öncesinde DW’nin sorularını yanıtlarken, Türkiye’nin hassasiyetlerini anladıklarını ve terörle mücadelesine destek verdiklerini vurguladı. Aynı diplomat, “Türkiye’nin başından beri, diğer komşu ülkeler gibi Irak’ın toprak bütünlüğünü ve egemenliğine destek verdiğini biliyoruz. Avrupa Birliği de bu görüşte ve Irak’ta durumun daha da karmaşık bir hal aldığını görmek istemiyor” görüşünü ifade etti.

Avrupa Birliği’nin geçmişte Türkiye ilerleme raporlarında da tekrarladığı “terörle mücadelede askeri yöntemin tek başına yeterli olamayacağı” görüşünü Troyka toplantısında bir kez daha vurgulaması bekleniyor.

İki temel başlık

Dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilecek Türkiye-AB Troyka toplantısının resmi gündeminde iki temel başlık bulunuyor. Bunlar, Türkiye’nin AB süreci ile bölgesel ve uluslararası konular. Türkiye-AB konuları başlığında Türkiye’deki reform sürecinin yanı sıra Kıbrıs ile ilgili konular da ele alınacak. Bölgesel ve uluslararası konular çerçevesinde ise İran, Irak, Ortadoğu ve Orta Asya’nın ele alınması bekleniyor.

AB tarafı, Türkiye’den reform sürecinde çabalarını kararlılıkla sürdürmesini, özellikle ifade özgürlüğü alanında son dönemde çıkan sorunların ortadan kaldırılması talebinde bulunacak. Bu çerçevede en önemli beklenti, Türk Ceza Yasası’nın 301. maddesinin Avrupa standartları ve özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olacak şekilde değiştirilmesi.

Sarkozy'nin önerisi

Avrupa Birliği kaynakları, Fransa’nın yeni cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin Türkiye’ye önerdiği ‘Akdeniz Birliği’ önerisi için, bunun AB’nin görüşlerini değil, yalnızca bir üye ülkenin fikrini yansıttığı değerlendirmesini yaparken, Sarkozy’nin Türkiye’nin müzakere sürecini bloke etmeyeceğinin işaretlerini verdiğini de kaydettiler.

Gerekli teknik hazırlıkların tamamlanması durumunda Almanya’nın AB dönem başkanlığı sırasında, 26 Haziran’da, üç yeni başlıkta daha Türkiye ile müzakerelerin açılması planlanıyor.