1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Wybory na Słowacji. Głównym tematem niedźwiedzie

Lubosz Palata
4 sierpnia 2023

Na Słowacji niedźwiedzie co rusz atakują ludzi. Teraz kwestia ta trafiła do kampanii wyborczej. Politycy i eksperci spierają się o wagę problemu.

https://p.dw.com/p/4Un45
Niedźwiedzie - główny temat w słowackiej kampanii wyborczej
Niedźwiedzie - główny temat w słowackiej kampanii wyborczejZdjęcie: Jakub Mrocek/Zoonar/picture alliance

Słowacja ma wiele poważnych problemów politycznych i społecznych. Wojna w Ukrainie podzieliła kraj na obóz prozachodni i prorosyjski. Słowacja jest także podzielona gospodarczo i społecznie – na stosunkowo bogaty, dobrze rozwinięty zachód i biedny wschód. Liberalno-konserwatywna koalicja, która objęła władzę po wyborach w lutym 2020 roku, nie spełniła wielu obietnic dotyczących reform.

Ale na krótko przed wrześniowymi wyborami parlamentarnymi, które zostały przyspieszone po wielu kryzysach rządowych, wydaje się, że nie ma większego problemu w kraju niż niedźwiedzie. Zwierzęta te co rusz trafiają na pierwsze strony słowackich gazet. W ostatnich miesiącach i latach doszło do ataków niedźwiedzi na ludzi. Ostatni wydarzył się zaledwie kilka tygodni temu.

Teraz jednak wydaje się, że niedźwiedzie są traktowane jako zastępstwo dla wszystkich innych problemów. Drapieżniki stały się głównym tematem wyborczym. Prawie wszyscy politycy wypowiedzieli się w ubiegłych tygodniach na temat niedźwiedzi i związanych z nimi problemów.

Słowackie Tatry
Słowackie TatryZdjęcie: Rui Vale de Sousa/PantherMedia/IMAGO

Śmiertelny atak w czerwcu 2021

W lipcu br. odnotowano kilka ataków niedźwiedzi na ludzi, w tym jeden na 20-letniego rolnika Kristiana Sedlaka z okolic Bańskiej Bystrzycy. W połowie lipca niedźwiedź zaatakował mężczyznę tuż przy gospodarstwie. Mężczyzna, raniony w ramiona i nogi, został uratowany przez swoją matkę, która przegoniła niedźwiedzia widłami. „Niedźwiedź wyskoczył z trawy w moją stronę. Stanął na tylnych łapach i zaatakował mnie. Zaczął gryźć i drapać pazurami” – mówił rolnik słowackim mediom.

Nie zawsze jest tak dramatycznie. Zdarza się, że niedźwiedź spaceruje po osiedlu mieszkaniowym lub straszy turystów na górskim szlaku. Co roku odnotowuje się na Słowacji najwyżej dziesięć ataków niedźwiedzi na ludzi. Były też ofiary śmiertelne. Ostatnia – ponad dwa lata temu. W czerwcu 2021 roku w Liptowskiej Łużnej w środkowej Słowacji znaleziono ciało mężczyzny, zaatakowanego prawdopodobnie przez niedźwiedzia.

Niedźwiedź niedaleko Jaworzyny Tatrzańskiej (czerwiec 2017)
Niedźwiedź niedaleko Jaworzyny Tatrzańskiej (czerwiec 2017)Zdjęcie: Milan Kapusta/dpa/picture alliance

Niedźwiedzie w kampanii wyborczej

Chociaż ostatnie ataki nie były tak poważne, opozycja zrobiła z nich temat kampanii wyborczej. Chodzi o ludzi kontra zwierzęta, ochronę, kontrolowany odstrzał i redukcję drapieżników. „Prawna ochrona niedźwiedzi wymknęła się spod kontroli, a politycy powinni również zacząć kierować się zdrowym rozsądkiem i ustalać zasady” – twierdzi polityk opozycji Richard Takacz w opublikowanym wideo. Jest on zastępcą Roberta Fico, lidera SMER – największej partii opozycyjnej.

W rzeczywistości w 2010 roku na Słowacji zastrzelono za oficjalną zgodą 46 niedźwiedzi, a w 2017 roku – 22. Od 2019 roku już tylko dziesięć. Jednak według ekspertów populacja niedźwiedzi nie wzrosła dramatycznie w ostatnich latach. Obecnie szacuje się, że na obszarach górskich i leśnych Słowacji żyje około 1300 niedźwiedzi. Spotkania z ludźmi są nieuniknione. Według obrońców przyrody największym problemem są niezabezpieczone kosze na śmieci w miastach i wsiach u podnóża gór.

Niedźwiedzie. Plaga rumuńskich wiosek

Długotrwałe rozwiązanie

To, że opozycja pośrednio oskarża obóz rządowy o przedkładanie ochrony niedźwiedzi nad bezpieczeństwo ludzi, jest wyolbrzymieniem. Niemniej jednak politycy rządowi są pod presją. Przewodniczący parlamentu Boris Kollar z partii Jesteśmy Rodziną uważa, że niedźwiedź musi zniknąć z listy zwierząt chronionych na Słowacji. Bezpartyjny minister środowiska Milan Chrenko z obecnego rządu tymczasowego twierdzi, że „z powodu niedźwiedzi niektórzy ludzie boją się chodzić do pracy, sportowcy unikają lasów, jest to również problem dla rolników”.

Do debaty włączyła się prezydentka Zuzana Czaputova. – Obawy mieszkańców regionów górskich i podgórskich są uzasadnione, ponieważ spotkania z niedźwiedziami czasami kończą się poważnymi obrażeniami – powiedziała. Z jej inicjatywy powstały zespoły interwencyjne, których zadaniem jest przesiedlenie lub – w razie potrzeby – zabicie niedźwiedzi atakujących ludzi.

Zdaniem ekspertów nie jest to długofalowe rozwiązanie. Jaroslav Slasztian, który pracuje w zespole interwencyjnym ministerstwa środowiska, powiedział słowackiemu portalowi Postoj, że należy zapobiegać wabieniu zwierząt do ludzkich osad, na przykład poprzez zabezpieczanie koszy na śmieci. Są też myśliwi, którzy celowo wabią niedźwiedzie jedzeniem, aby je odstrzelić. „Nieoferowanie niedźwiedziom jedzenia to jedyny sposób na uniknięcie problemów” – podkreślił ekspert.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>