Taƙaddama a tsakanin Sudan da Sudan Ta Kudu

Hukumomin ƙasar Sudan sun yi barazanar ɗaukar fansa bayan da sojojin Sudan ta kudu suka kashe dakarunta su 150. Hakan dai na zuwa ne bayan da gwamanti a birnin Khartoum ta musanta zargin da mahukuntan birnin Juba suka yi cewa jiragen saman rundunar sojin Sudan sun kai harin bama-bamai akan rijiyoyinta na man fetur da ke kusa da iyakar kasashen biyu da suke gaba da juna. Mohammad Nasiru Awal na ɗauke da ci-gaban rahoton.

Ministan watsa labaran Sudan ta kudu Barnaba Marial Benjamin da ya yi Allah wadai da abin da ya kira takalar fada ta Sudan, ya ce bama-bamai sun lalata wata cibiya ta samar da ruwan sha ga ƙasarsa a Ƙordofan ta kudu. Dama dai ƙasashen biyu na taƙaddama game da wanda ya mallaki wannan yanki mai arziƙin man fetur. Sudan da kuma Sudan ta kudu na zargin junansu da ɗaure wa 'yan tawayen ƙasashen na su gindi da nufin haddasa ruɗu a ƙasashen nasu.

Hakan dai na zuwa ne bayan da gwamnati a birnin Juba ta ce a shirye ta ke ta ɗau fansa sannan ta jaddada cewa mamaye garin Jaw mai muhimmanci dake kan iyakarta ba bisa ƙa'ida ba da Sudan ta Arewa ta yi, ya janyo kashe sojojin ta su kimanin 150. Gwamnatin Sudan Ta Kudu ta ce ta na da 'yancin kashe sojojin Sudan ta arewa saboda kutsen da suka yi mata tare da mamaye garin na Jaw tsawon watanni uku.

Sudan ta ce ba ita ce ke da laifi ba

A nata ɓangaren Sudan na zargin makwabciyarta da shiga yankinta ba bisa ƙa'ida ba sannan kakakin gwamnatin Sudan Hassan Ali Osman ya zargi Sudan ta kudu da taimakawa 'yan tawayen ƙungiyar Sudan Revolutionary Front da ta lashi takobin kifar da gwamnatin shugaba Omar Hassan El Bashir.

"Suna goya wa 'yan tawayen Ƙordofan Ta Kudu baya. Kai suna ma taimakawa 'yan tawayen lardin Darfur."

Darfur dake yammacin Sudan Ta Arewa, cibiyar 'yan tawaye ƙungiyar Justice and Equality Movement ne. A lokacin da yake tsokaci ga barazanar da Sudan ta arewa ta yi na kai hari kan Sudan Ta Kudu, Agina Ojwang masani a yankin ya ce akwai wasu dalilai na ɓoye:

"Sudan Ta Arewa na son ta mamaye Sudan Ta Kudu domin ƙaddamar da yaƙi da za ta yi amfani da shi domin karkata hankulan al'ummarta. Sannan tana ƙoƙarin samun goyon bayan larabawar arewa domin haɗa kai a yaƙi da gwamnatin kudu. Tun da daɗewa gwamnatin Khartoum ke shirya wannan maƙarƙashiya. Yanzu haka Sudan Ta Arewa na fama da matsalolin tattalin arziƙi saboda asarar kuɗaɗen shiga daga man fetur."

Tushen Rikicin baya bayannan a tsakanin Sudan da Sudan Ta Kudu

Tun fiye da watanni biyu kenan da aka rufe bututun tura mai zuwa arewacin Sudan bayan da Sudan Ta Kudu ta zargi gwamnatin Khartoum da sata mata mai dake ratsawa ta ƙasar zuwa kasuwannin ƙasa da ƙasa.

A halin da ake ciki Amirka  ta zargi shugaba Omar al-Bashir na Sudan da hana ruwa gudu a ƙoƙarin da ake yi na tabbatar da zaman lafiya tsakanin ƙasarsa da kuma Sudan Ta Kudu. Sakatariyar harkokin wajen ƙasar ta Amirka wato Hilary Clinton ta bayyana wa majalisar dokokin ƙasarta cewa shugaban Sudan na ƙoƙarin yin ƙafar Ungulu ga yarjejeniyar sulhun da ƙasarsa ta ƙulla da Sudan Ta Kudu.

Mawallafi : Mohammad Nasiru Awal
Edita : Saleh Umar Saleh