Çin'den destek gelmedi

Almanya Başbakanı Merkel ile temaslarından sonra bir açıklama yapan Çin Başbakanı Wen Jiabao, Avrupa’nın euro krizini çözme doğrultusunda iyi yolda olduğunu ancak çözümün anahtarının öncelikle Avrupalılarda olduğunu belirtti. Çin Başbakanı, Avrupa hazine bonolarına daha fazla yatırım yapma konusunda da herhangi bir somut taahhütte bulunmadı.

Almanya Başbakanı Merkel’ın açıklaması da Wen’i onaylar nitelikteydi: "Benimle konuşmanızda Çin'in dünya ekonomisinin istikrarı konusunda sorumluluk taşıdığını, euronun da istikrarı doğrultusunda tavır alacağını söylediniz. Ancak tabii şu nokta net: Bu konuda baş sorumluluk ilk aşamada Avrupalı ülkelerde. Ev ödevlerimizi yapmak, kendi sorunlarımızı çözmek durumundayız."

Çin'den beklentiler sürüyor

Merkel böyle konuşsa da, Avrupalılar yine de euro krizinde Çin’in yardımlarını ümit ediyor. Acaba bu, naif bir beklenti mi? Alman Dış Politika Derneği’nden Çin uzmanı Eberhard Sandschneider, "Evet, batılı kapitalist ülkelerin dünya üzerindeki son komünist devletlerin birinden finans yardımı beklemeleri, en azından şaka gibi geliyor insana. Ancak naif bir beklenti değil bence. Çünkü Çin bir yandan, büyük döviz rezervleri dolayısıyla batılı ülkeler üzerindeki siyasi nüfuzunu artırmak istiyor. Diğer yandan da finansal açıdan kâr sağlamayı hedefliyor. Bildiğimiz kadarıyla Çin euroya büyük boyutlarda yatırım yapmış durumda. O yüzden de euronun istikrarlı kalmasını arzu ediyor" şeklinde konuşuyor.

Çin’deki temaslarında Başbakan Merkel, Almanya ile Çin arasındaki ekonomik ilişkilerin adil ve özgür olmasını da bir kez daha talep etti, ayrıca fikrî mülkiyet haklarının korunmasına vurgu yaptı. Merkel, insan hakları konusuna da değindi ve özellikle internette düşünce özgürlüğünü savundu: "Kanımızca internet alanında çok sert tepki gösteriliyor. Ve ben her zaman olduğu gibi düşünce çeşitliliğinin bir ülkenin gelişmesi açısından önemli olduğunu, buradan iyi tartışma ortamları doğacağını vurgulamaya çalışıyorum. Ancak bu alandaki temaslarımız ileride de devam edecektir."

İran'ın nükleer programı

İran konusunda da iki ülkenin benimsediği farklı görüşlerde bir değişiklik olmadı. Çin Başbakanı, ülkesinin Tahran’a yaptırım uygulanmasını reddettiğini bir kez daha yineledi. Wen Jiabao, İran’ın nükleer programına ilişkin sorunları çözmek için diyalog ve işbirliğinin tek somut yol olduğuna da vurgu yaptı.

Siyasi yorumcuların çoğu Çin’in İran ve Suriye konusunda yapıcı değil, daha ziyade sonuç getirmeyen politikalar izlediği kanısında. Alman Dış Politika Derneği’nden Eberhard Sandschneider, Çin’in bu tavrını bundan sonra da değiştirmeyeceği görüşünde: "Gerçek şu ki, Çin’in bu ülkelerle ekonomik ve ham madde kaynakları temelinde sıkı ilişkileri bulunuyor. (BM Güvenlik Konseyi’ndeki) Libya kararında Çin, batılı ülkeler yanında tavır almış, ancak bunun neticesinde başı ağrımıştı. Libya kararında olduğu gibi olumsuz etkilerle karşılaşmamak için Çin, (İran ve Suriye) söz konusu olduğunda da uluslararası arenada dediğim dedik tavrını sürdürecektir."

Almanya Başbakanı Angela Merkel’ın üç günlük Çin gezisinin cuma günkü durağında Çin Devlet ve Parti Başkanı Hu Jintao ile buluşma var. Merkel daha sonra ekonomik ağırlıklı temaslarda bulunmak üzere güney Çin'deki Kanton'a geçecek.

© Deutsche Welle Türkçe

Ruth Kirchner / Çeviri: Çelik Akpınar

Editör: Başak Özay