160908 Rassismus Fußball

Günümüzde ayrımcılıkla mücadelenin kapsamına her tür azınlığa uygulanan ayrımcılık ve yabancı düşmanlığı giriyor. Berlin Teknik Üniversitesi "Semitizm Karşıtlığı ile Mücadele Araştırmaları" bölümü tarafından geçtiğimiz yaz aylarında düzenlenen panel bu nedenle "Günlük hayatta azınlıklarla kurulan ilişki" başlığını taşıyordu. Tartışmaya açılan konulardan biri de futbol-ırkçılık ilişkisiydi. Deutsche Welle'den Cornelia Rabitz konuyu Sosyal Blimler Uzmanı Gerd Dembowski ile görüştü.

"Irkçılık toplumdan tamamen kaybolmadı"

Akademik çalışmalarını "taraftar davranışları" üzerine sürdüren sosyal bilimler uzmanı Gerd Dembowski, "iyileşmeler olduğunu, ancak ırkçılığın toplumdan tamamen kaybolmadığını" belirtti. Almanya'da şu anda taraftarlar üzerine yoğunlaşan 40 sosyal proje yürürlükte. Bu projelerle büyük stadyumlarda polis sayısının arttırılması ve futbolcuların, taraftarların ve kulüp yöneticilerinin ırkçılık ve ayrımcılık konularına daha duyarlı yaklaşması amaçlanıyor.

"Irkçılık toplumda var olduğu sürece futbola da yansıyacaktır"

Ne var ki araştırmacılara göre ırkçılığı temel alan aşırı sağ eğilimler gerileme göstermiyor. Sosyal bilimler uzmanı Dembowski, Almanya'da Nazi grupların artık bilinçli olarak "gamalı haç" gibi semboller kullanmadığını, ancak ırkçı taraftar davranışlarının buna rağmen tanınabildiğini söyledi. Uzman, ırkçılığın özel hayatta korkutucu seviyede yaygın olduğuna, özellikle de amatör futbol kulüplerinde kişiler arasında mesleklerinden ve sosyal statülerinden bağımsız olarak ırkçılık temelli tartışmalar meydana geldiğine şu sözlerle dikkat çekti: "Futbol, toplumda saklı kalan, toplumda zaten mevcut olan düşüncelerin açığa çıktığı bir alan. Buna bağlı olarak, futbol kimi görüşlerin yaygınlaştırılması için kullanılabilir, ancak ırkçılık ve ayrımcılık toplumda var olduğu sürece futbolda da var olacaktır. Futbol tarihi olarak herkesin nefretini dışa vurduğu bir spor dalı olarak geliştiğinden de böyle, sadece işçiler için değil mimarlar için de aynı şey geçerli.

"Irkçılığa karşı daha sıkı bir işbirliğine gidilmeli"

Stadyumlarda dile gelen ırkçılık, uzmanların "grupla bağlantılı düşmanlık" adını verdiği fenomenin bir örneği olarak değerlendiriliyor. Yalnızca göçmenlerin yer aldığı etnik kökene dayalı futbol derneklerinin kurulmasının da bunun bir sonucu olduğu belirtiliyor. Almanya'da 500 adet bu tür dernek var. Sosyal bilimler uzmanı Gerd Dembowski, bunun sportmence bir tepki olarak görülebileceğine dikkat çekerken önemli bir hususun altını çizdi: Bu tür spor dernekleri kolaylıkla "Almanya'ya karşı" ya da "Türkiye'ye karşı" örgütlenmeye uygun bir alan haline dönüşebilir. Avrupa'da ırkçılığa, ayrımcılığa ve dışlanmaya karşı etkin mücadele yürüten futbol severler ve dernek yöneticileri de var. "Avrupa'da ırkçılığa karşı futbol" oluşumu da bunun bir göstergesi. Siyaset ve toplum, siyaset ve futbol özellikle de futbol ve okullar arasında ırkçılığa karşı daha sıkı işbirliği kurulması gerektiğini belirten uzman Dembowski, hakemlerin eğitimli olmasının da çok önemli olduğunu vurguladı. Dembowski, "her futbol maçında bir maç raporu tutulur, hakemin ayrımcı vakaları bu rapora kaydetmesi gerekli. Ancak bunun için hakem öncelikle bu vakaları tespit edebilmeli. Yani hakemlerin eğitilmesi gerekiyor. Eğer hakem takım kaptanına bir şey fark edip etmediğini sorarsa, elbette kaptanın da durumdan haberdar olması gerekiyor. Gönüllü bir yapılanma içinde bu nasıl başarılabilir?" şeklinde konuştu.