Uzaya uçan ilk 'Martı'

Valentina Vladimirovna Tereşkova’nın, fabrika işçiliğinden uzaya çıkan ilk kadın astronot olmaya uzanan hikâyesi, âdeta peri masallarını andırıyor.

6 Mart 1937'de doğan Sovyet kozmonotu Tereşkova 75. doğum gününde bir Moskova gazetesinin muhabiri ile yaptığı röportajda ''Çocukken yıldızlara gitmeyi hayal ederdim. Mümkün olsaydı süpürge sopasıyla bile gökyüzüne uçardım’’ dedi.

Tereşkova, 1961 yılında uzaya çıkan ilk insan olan Yuri Gagarin’in ardından 16 Haziran 1963'de Vostok 6 uzay aracı ile Baykonur üssünden uzay yolculuğuna başlayarak kozmonotluğun sadece erkek işi olmadığını tüm dünyaya gösterdi.

Tereşkova uzay yolculuğu sırasında çok heyecanlandığını ancak yıllar sonra kamuoyu ile paylaşabildi. Kadın kozmonotun, uzay misyonu sırasında neler hissettiğini ve meydana gelen teknik problemlerle ilgili bilgileri paylaşmasına yıllarca izin verilmedi.

Kod adı: ‘Martı'

Tereşkova, 1982’ye kadar uzaya çıkan tek kadın olarak kaldı. Ondan sonra uzay yolculuğuna çıkan ilk kadın kozmonot Svetlana Savitskaya oldu.

Uçuş süresince Tereşkova’nın takma adı; martı (Chaika) idi. "Martı", 71 saatte dünyanın çevresini 48 kez dolaştıktan sonra 7 kilometre yükseklikten paraşütle atlayarak dünyaya indi.

Lastik fabrikasından uzay aracına

Tereşkova’nın hayali uzay yolculuğu olmasına rağmen önce lastik fabrikasında ve daha sonra tekstil fabrikasında çalıştı. Daha sonra hobi olarak paraşütçülüğe başlayan Tereşkova, o günleri anlatırken, ‘’Gökyüzüne yakın olmak istedim. Bu yüzden gökyüzünde paraşütle gösteri yapmaya başladım’ diyor.

Tereşkova’nın hayatı, 1962 yılında Sovyet uzay ajansı Glavkosmos’a başvurmasıyla değişti. Tereşkova, neden kendisinin seçildiğini anlatırken, “ABD ile yarış halinde olan Sovyetler Birliği’nin, propaganda için uzaya ilk kadını göndermek istemiş olması saklanması gereken bir bilgi değil'' diyor.

Dönemin Sovyet lideri Nikita Khruşçev ise Tereşkova’yı “proleter” geçmişinden dolayı ilk kadın kozmonotluğa seçtiği söylenmekteydi.

Tereşkova, kendisi gibi kozmonot olan ilk eşi Andriyan Nikolayev’den boşandı. Cerrah olan ikinci eşi ise 1999 yılında vefat etti. 75. doğum gününde Rus televizyonuna konuşan Tereşkova ‘”Hayatımdaki bütün aksiliklere rağmen, kendimi şanslı hissediyorum’ dedi.

Tereşkova, dünya tarihine geçen uçuşun ardından, önce Glavkosmos’ta planlama dairesinde çalıştı, ardından Komünist Parti'de çeşitli görevlere getirildi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ise Birleşik Rusya Partisi'nden milletvekili seçilen Tereşkova'nın artık en büyük arzusu, Mars'a ayak basan ilk insanı görebilecek kadar yaşayabilmek.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Gizem Gümüş (dpa)

Editör: Ahmet Günaltay