'Tanrı Parçacığı'nın varlığına dair önemli ipuçları
14 Aralık 2011
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN dün merakla beklenen açıklamasını yaptı. CERN’de yapılan deneylerin ardından bilim insanları “Tanrı Parçacığı” olarak da bilinen “Higgs Parçacığı”nın varlığını ispatlayamadıklarını ama parçacığın varlığına dair kuvvetli ipuçlarına ulaştıklarını bildirdi.
Maddenin oluşumuna açıklık getiren Standart Model kuramına göre, İngiliz fizikçi Peter Higgs’in adının verildiği parçacık, evrendeki tüm nesnelerin bir kütlesinin olmasının temel nedeni. Varlığı deneylerle ispatlandığı takdirde bu parçacık, Büyük Patlama’nın ardından evrenin nasıl oluştuğunun açıklanmasında büyük rol oynayacak.
Cisimler nasıl kütle kazandı?
Yaklaşık 2 yıl önce dünyanın her yerinden İsviçre’nin Cenevre kentindeki araştırma merkezi CERN’de bir araya gelen fizikçiler, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda deneylere başladılar. Amaç 27 kilometrelik tünelde protonları çarpıştırarak, yaklaşık 14 milyar yıl önce evrenin oluşumuna yol açtığına inanılan Büyük Patlama ortamını yaratmak ve bu ortamda parçacıkların nasıl kütle kazandıklarına açıklık getirmekti. Zira Standart Model kuramına inanan bilim insanlarına göre Büyük Patlama’nın ardından ortaya saçılan parçacıklar önce kütlesizdi, yani saf enerjiydi. Bu parçacıklar daha sonra kütle kazandı.
"Yüzde 98 ihtimalle 'Tanrı Parçacığı' var"
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda yürütülen Atlas ve CMS adlı iki deneyden Atlas ekibinde görevli fizikçi Stefan Stonjek, şimdiye dek yaklaşık 100 trilyon kez protonları hiç ulaşmadıkları bir hıza kadar ulaştırarak çarpıştırdıklarını belirtiyor. Çarpışmanın ardından ortaya çıkan parçacıklar arasında “Higgs Parçacığı”nın varlığına dair ümit verici, önemli sonuçlara ulaştıklarını kaydediyor.
Meydana gelen standart sapmanın "Atlas" ve "CMS" adlı iki farklı dedektör tarafından ölçüldüğünü söyleyen fizikçi, bu değerin Atlas’ta 2,3 CMS’te ise 1,9 değerinde olduğunu belirtti. Fizikçi Stonjek, 2,3 değerindeki standart sapmanın “Tanrı Parçacığı”nın varlığına dair yüzde 98'lik bir ihtimali işaret ettiğini ancak bilimsel şüphenin ortadan kalkması için 5 değerinde bir standart sapmanın ölçülmesi gerektiğini söyledi.
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndaki deneylere şimdilik şubat ayına kadar ara verildi.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/dap, BD/EC