Türkiye’ye insan hakları uyarısı

Yıllık raporunu açıklayan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türkiye’de insan hakları durumunun gerilediği uyarısında bulunarak, geçen yıl ifade özgürlüğündeki kısıtlamalar nedeniyle yargılanan ve cezalandırılan kişilerin sayısında artış olduğunu savundu. Merkezi ABD'de bulunan örgütün Örgütün (HRW) yayımladığı "Dünya Raporu 2008"de, "uluslararası insan hakları hukukuna aykırı tartışmalı mahkeme kararı" sayısında artış olduğu belirtilerek, gazeteci Hrant Dink’in öldürülmesi olayına da değinildi.

Gazeteci Hrant Dink cinayeti öncesi ve sonrasındaki gelişmelerin ayrıntılı biçimde değerlendirildiği raporda, "ifadenin suç sayılmasının, Türkiye’de'de insan haklarının korunmasının önündeki en büyük engel olduğu" görüşü dile getirildi. Raporda, Hrant Dink'in 2006 yılında yazılarından ve konuşmalarından dolayı sık sık kovuşturmaya uğradığı ve Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi uyarınca yargılandığı için olumsuz bir şekilde gündeme geldiği belirtildi.

Ölüm tehditleri

Türkiye’de insan hakları savunucusu bazı kişilerin ölüm tehditleri aldığı, derneklere yönelik "uzun ve yorucu kayıt prosedürleri ile yasal kısıtlamaların" devam ettiğini öne sürülen raporda, hükümetin 301. madde gibi ifade özgürlüğü önündeki engelleri kaldırma konusunda gerekli adımları atmadığı eleştirisine yer verildi.

Raporda, DTP hakkında açılan kapatma davasının hala Anayasa Mahkemesinde beklemede olduğu, birçok parti yetkilisi hakkında çeşitli ifadelerinden ötürü dava açıldığı kaydedildi. Türkiye’de mahkemelerin hak ihlali ve görevi kötüye kullanma ile suçlanan güvenlik güçleri mensuplarına karşı müsamaha gösterdiği belirtilen raporda, bazı örnek olaylara da yer verildi.

Filistin bölgeleri

HRW’nin raporunda dünyanın diğer bölgelerindeki insan hakları ihlallerine de değiniliyor. İsrail'in Haziran ayında Hamas'ın kontrolüne geçen Gazze Şeridi'ne uyguladığı ablukanın eleştirildiği raporda, bu uygulamanın bir "toplu cezalandırma" olduğu ifade edildi. HRW raporunda, "İsrail'in Gazze ablukası, burada yaşayan insanları ihtiyaç duydukları yiyecek, yakıt ve ilaçtan mahrum bırakmaktadır. Bu, uluslararası kanunları ihlal eden bir toplu cezaladırmadır" ifadesine yer verildi.

Filistinli silahlı grupların İsrail'de insanların yaşadığı bölgelere körlemesine roket atışlarının da belirtildiği raporda, bunun da uluslararası hukuku çiğnediği kaydedildi. İsrail'in Ocak-Ekim 2007 arasında düzenlediği saldırılarda çoğu şiddete bulaşmamış birçok Filistinlinin öldürüldüğü belirtilen raporda, İsrail'in sivillerin öldürülmesini soruşturmayarak, işlenen suçların cezasız kalmasını teşvik edici davranışlar sergilediği ifade edildi.

Irak’ın durumu

İnsan haklarının 2007'de Irak'ta daha da kötüleştiği belirtilen raporda, Amerikan ordusunun Şubat 2007'de başlattığı güvenlik planına rağmen bu ülkede sivillerin öldürülmesinin ve etnik temizliğin devam ettiği kaydedildi.

Ağustos ayında Yezidi toplumuna mensup 500 kişinin öldüğü ve ABD'nin Irak'ı işgal ettiği Mart 2003'ten sonra düzenlenen en kanlı saldırı olarak kayıtlara geçen saldırının örnek gösterildiği raporda, Irak'taki cezaevlerinin aşırı kalabalık olduğu, adli sistemin ağır işlediği ve cezaevlerinde kötü muamele ve işkencenin rapor edildiği ifade edildi.

Çin, Sudan ve ABD

Küba ve Venezuela’daki uygulamaları da eleştiren rapor, Çin'in de insan hakları konusunda verdiği sözleri tutmadığı ve bu yıl Çin'de düzenlenecek Olimpiyat Oyunları dolayısıyla, uluslararası toplumun bu ülkeye baskı yapması istendi ve "Olimpiyat Oyunları dolayısıyla Çin'e uluslararası baskı yapılması, bu ülkedeki insan haklarının iyileşmesine katkı sağlayabilir" denildi. Sudan'ın batısındaki sorunlu bölge Darfur konusuna da yer verilen raporda, bu bölgede sivillere yapılan kötü muamele eleştirildi ve "2007 boyunca çatışan taraflar, sivillere karşı kötü davranmıştır" denildi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, ABD ve AB’yi de Kenya ve Pakistan gibi ülkelerdeki adil olmayan seçimler ve iktidarlarına karşı kayıtsız kalmakla suçladı. Fransa, Pakistan, İngiltere ve ABD’yi de terörle mücadele gerekçesiyle insan haklarını ihlal etmekle eleştiren örgüt, ABD’nin Küba’daki Guantanamo üssünde halen adil bir yargılama yapılmaksızın 250 kişinin terör şüphesiyle tutulduğu hatırlatıldı. Ayrıca dünyada en fazla tutuklunun ABD’de bulunduğuna dikkat çekildi. Raporda Amerikan hapishanelerinde en çok siyah erkeklerin yattığı belirtilirken, bu sayının beyazlara göre altı kat daha fazla olduğu kaydedildi.