Sürgün, tecavüz ve katliamın sembolü

Yaklaşık 13 yıldır firarda olan karaciç 21 Temmuz’da Belgrad’da tutuklanmıştı. Dün akşam başkentte eski Sırp liderin sempatizanları tarafından düzenlenen olaylı gösterilerin ardından Karaciç Belgrad’daki cezaevinden alınarak uçakla Hollanda’ya götürüldü:

Radovan Karaciç’in, onu psikiyatrislikten şairliğe ve oradan da gaddar savaş suçluluğuna götüren kötü kariyeri 63 yaşında noktalandı. Bosna Hersek Sırpları’nın Karadağ doğumlu eski lideri Bosna’ya 1960’larda gelmişti. 1980’li yıllarda merhametsiz kişiliğini göstermeye başladı. Şirket parasını zimmete geçirmekten 11 ay hapis yattı. 1990 yılında Sırp Demokrat Partisi’ni kurarak genel başkan oldu. Belagatıyla Sırp milliyetçiliğinin sembolü haline geldi.

“Bosna Hersek’i cehenneme çevireceksiniz”

Savaştan önce parlamentoda sarfettiği sözler adeta Bosna Hersek Müslümanları’nı bekleyen acı dolu günlerin habercisiydi: “Bosna Hersek’i cehenneme çevireceksiniz. Burada savaş çıktığı takdirde, kendini savunacak durumda olmayan Müslüman toplum belki de yok olur gider.”

Bu sözler ilerki yıllarda gerçek oldu. Radovan Karaciç, sürgün, tecavüz ve katliamın sembolleştiği isim haline geldi. Etnik temizlik kavramının özdeşleştiği isim oldu.

1995 yılının temmuz ayında 8 bin dolayında müslümanın canına kıyıldığı Srebrenitsa katliamı bütün dünyayı şoke etti. Karaciç utanmak şöyle dursun, gaddarca eylemlere yaptığı katkılardan gurur duyuyordu: “Mladic, halkımız efsanelerden hoşlandığı için yarattığımız bir efsanedir. Ama diğer komutanların hizmet ve başarılarını da unutamayız. Örneğin Srebrenitsa komutanı Krstic Srebrenitsa planını yanımda hazırladı. Planı uygulamasına izin verdim ve o da görevini mükemmel yerine getirdi.”

Üç yıllık kuşatma

Radovan Karaciç hakkında 1995 yılının Temmuz ve Kasım aylarında iki kez dava açıldı. İddianamelerde Karaciç’e, sivillerin katliyle tecavüzler de dahil olmak üzere soykırım ve savaş suçları isnat ediliyordu.

Üç yıllık kuşatma sırasında Saraybosna sakinlerine uyguladığı zulüm de iddianamede yer almaktaydı. Kuşatma sırasında onbin dolayında Boşnak öldürülmüştü. Evler, meydanlar, ekmek kuyruğundaki Saraybosnalılar, hastaneler ve okullar, Sırp topçusunun ve keskin nişancılarının boy hedefi olmuştu.

“Müslümanı Müslüman katlediyor”

Karaciç, Saraybosna pazarında patlayan top mermisinin kendi mevzilerinden fırlatıldığını şu garip sözlerle yalanlıyordu: “Ne zaman müzakerelerde önemli bir noktaya varılsa, veya Saraybosna’ya önemli bir konuk gelse Müslümanların nasıl Müslüman yönetim tarafından katledildiğine tanık olduk.”

Karaciç şimdi yaptıklarının hesabını verecek. Savunmasını bizzat yapacağını duyurmuştu. Gerçekleri saptırmak için hangi yola başvurursa vursun, ömrünün kalan yıllarını demir parmaklılar ardında geçirmekten kurtulamayacak.