Rusya’dan ABD’ye casusluk suçlaması

ABD’nin Avrupa’yı kapsayacak şekilde kurmayı planladığı füze kalkanı projesi Moskova ile Washington arasındaki ilişkilerde uzun süreden beri iplerin gerilmesine neden oluyordu. Hafta sonunda Rusya’nın öne sürdüğü iddialar, gerilimin daha da tırmanmasına neden oldu. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin Çek Cumhuriyeti’ne kurmak istediği radar tesisi aracılığıyla Rusya’nın güneyindeki bölgelerle ilgili casusluk faaliyetinde bulunmak istediğini savundu. Hazar Denizi’nin kuzeyindeki Astrahan yakınlarında Rusya’nın en büyük nükleer deneme alanı bulunuyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, iddialarının doğruluğunu ispatlamak amacıyla ilginç bir örnek verdi: “ABD’ye Azerabaycan’daki Gabala radar tesisini müşterek olarak kullanmayı önerdik. Bunu reddettiler, çünkü bu tesisten doğru güney bölgelerimize yönelik casusluk faaliyetinde bulunmayacaklarının farkındalar.“

Putin de önermişti

Lavrov’un sözünü ettiği öneriyi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya’nın Heiligendamm kasabasında Haziran başında yapılan G-8 Zirvesi sırasında Amerikan Başkanı George Bush’a bizzat iletmişti. Öneriye hala resmi bir yanıt verilmemekle birlikte, Amerikan Savunma Bakanlığı’ndan geçen hafta yapılan açıklamada, “teknik incelemeler neticesinde, Gabala radar istasyonu ile ilgili bir işbirliğinin neredeyse imkansız olduğu“ ifade edilmişti.

Yaklaşık 20 yıl önce faaliyete giren Azerbaycan’daki Gabala radar tesisinden İran’ın gerçekleştirdiği tüm füze dememeleri, Afrika kıtası içlerine kadar gözlemlenebiliyor. Sovyetler Birliği döneminden kalma bu tesisin en büyük dezavantajı ise oldukça eski olması. Gözlemciler, ABD ile Rusya arasında karşılıklı güvensizliğin had safhaya ulaşmış olması nedeniyle, iki ülkenin ortaklaşa yeni bir radar istasyonu inşa etme ihtimalinin de yok denecek kadar az olduğunun altını çiziyorlar.

Rusya Dışişleri Bakanı, hafta sonu yaptığı açıklamada, ABD’nin füze savunma sistemi projesini bir tehdit olarak nitelendirdi ve ülkesinin buna karşı eli kolu bağlı oturamayacağını ve harekete geçmesi gerektiğini savundu. Lavrov, daha önce de Polonya’ya bir Amerikan füzesinin konuşlandırılması durumunda Rusya’nın da Kaliningrad’da aynı adımı atacağını söylemişti.

Sergey Lavrov, böylece 1987’de dönemin Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov ile Amerikan Başkanı Ronald Reagan tarafıdan imzalanan kısa ve orta menzilli silahların imha edilmesine yönelik anlaşmanın da tarihe karışacağının altını çizmişti.

“Modası geçmiş anlaşma“

Diğer yandan Kremlin’nin zaten bu anlaşmayı “modası geçmiş“ olarak gördüğü öteden beri biliniyor. Çünkü söz konusu antlaşma sadece Rusya ve ABD’yi kapsıyor. Oysa Hindistan, Pakistan ve İran gibi ülkeler kısa ve uzun menzilli füze denemeleri yapabiliyor. Bu nedenle Rusya, 1987 antlaşmasının yeniden gözden geçirilmesinde ısrar ediyor. Moskova ayrıca 1990 yılında Paris’te imzalanan ve iki yıl sonra da tümüyle yürürlüğe giren Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Anlaşması’ndan da çekilmek istediğini duyurmuştu.

Geçen hafta Rusya Parlamentosu’nun alt kanadı Duma’da konuyla ilgili yapılan genel görüşmede, Moskova’nın önümüzdeki Aralık ayı itibariyle antlaşmadan kesin olarak çekilmesi gündeme gelmişti.