Rusya’da çift başlı yönetim devri

Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mubarek, Dimitri Medvedev ile yapacağı buluşmaya giderken televizyonda Putin’i gördükten sonra, ‘şimdi kim kim oluyor?’ diye sormuştu. Mubarek’e göre Medvedev ile Putin birbirlerine çok benziyordu.

Gerçekten de Dimitri Medvedev kamuoyuna çıkışındaki mimik ve jestleriyle giderek Vladimir Putin’e benzemeye başladı. Sanki ikisi de, ‘uygun adımla ülkemezin geleceğini teminat altına almaya gidiyoruz’ der gibi.

”İhtilaf çıkar”

Her fırsatta birbirlerini çok iyi anladıklarını ve herşeyin kesin kurallara bağlandığını söylemelerine rağmen iki başlı yönetimin başarılı olacağına çoğu gözlemci inanmıyor. Bu gözlemcilerden biri de siyaset uzmanı Boris Vişnevski: “Mutlaka ihtilaf çıkar. Çünkü liderlerden biri, sınırsız iktidar sahibiyken yetkileri eskiden amiri olduğu kişinin gerisine düştü. Diğeri için de bunun tam tersi söz konusu. Uzun vadede ikisinin de memnun olacağını sanmam.”

Vişnevski ‘yeni görevlerinde hangisinin iktidarını daha önce sağlama alacağına’ bakar diyor. Siyasi bilgiler doçenti Liliya Şevzova, Putin’in avantajlı olduğunu, çünkü ekibinden ayrılmayacağını ve gider ayak birçok alanda son sözü Başbakan’ın söylemesini garanti altına aldığını söylüyor: “Yapabileceği her şeyi yaptı. Titanic’imizin çarpıp parçalanacağı buz dağının ucunu görür gibiyim. Bu buzdağı, Başbakan’ın dikeylemesine kurduğu sınırsız iktidar yapısıdır. Dev kamu işletmelerinin desteği de bu yapıya dahil. Onları Putin yarattığı için onlar da, patronları ve büyük hissedarları olan Putin’e bağlılar.”

”Üç ya da beş iktidar merkezi olmaz!”

Siyasi gözlemciler Medvedev’in kurmaylarını seçip ekip kurmakta geciktiği görüşünde. Ama yine de Rusya’nın en genç devlet başkanı kendinden emin görünüyor. Geçenlerde verdiği bir mülakatta, ülkede üç ya da beş iktidar merkezi olmayacağını ve Rusya’yı Anayasa’nın verdiği yetkiyle devlet başkanının yani kendinin yöneteceğini söylemişti.

Devlet başkanı iç ve dış politikanın esaslarını belirliyor. Aynı zamanda silahlı kuvvetler başkomutanı da. Adı Vladimir Putin bile olsa, başbakanı azletme yetkisi de onda.

Bu nedenle iktidar partisi Birleşik Rusya’nın liderliğine getirilmesi Putin açısından son derece önemliydi. Putin, üçte ikilik çoğunlukla parlamentonun ve hükümetin desteğinden emin olabilir.

İstihbaratın tutumu

Bu denklemin bir bilinmeyeni de var. Geri plandaki elitler, işadamları ve Kremlin’deki istihbaratçıların tutumu ne olacak? Putin, konumlarını tehlikeye sokabilecek hizipleşmelerden çekinen Kremlin’deki grupları hizada tutabilmek için de aktif siyasetten ayrılamazdı. Medvedev’in liberal programını uygulayacağı da şüpheli. Putin’in de göreve başlarken basın hürriyeti, yolsuzlukla mücadele, yargının bağımsızlığı ve birey hürriyetlerinin genişletilmesi gibi vaatlerde bulunduğunu hatırlatan bu Rus da pek iyimser değil: “Medvedev şimdiye kadar liberalliğini kanıtlayan bir şey yapmadı ve söylemedi. Tek bildiğimiz istihbarat geçmişinin olmadığı. Ajan, polis ya da generallikten gelmediği kesin olan tek şey.”