Rusya ve Ukrayna doğal gazda anlaştı
25 Ekim 2006Ukrayna ve Rusya Salı günü, Rus doğal gazının fiyatı üzerinde anlaşmaya vardı. Rusya Başbakanı Mikail Fradkov ile bir araya gelen Ukrayna Başbakanı Viktor Yanukoviç, gelecek yıldın itibaren Ukrayna’nın bin metre küp doğalgaz için en fazla 103 euro, yani yaklaşık 130 dolar ödeyeceğini açıkladı. Böylece Ukrayna, Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye ülkeler arasında Rus doğal gazını en ucuza alanlardan biri olacak.
Bir yıl önce Rusya’da devlet tekelinde bulunan Gazprom şirketi, fiyatta anlaşamadığı Ukrayna’ya doğal gaz pompalamayı bir süreliğine kesmiş, bu durum, enerjilerinin yaklaşık dörtte birini Rusya’dan sağlayan Avrupa’yı da tedirgin etmişti. Kiev - Moskova ilişkileri, Batı yanlısı Başbakan Viktor Yuşçenko'yu iktidara taşıyan Turuncu Devrim'den sonra gerilmiş, sonunda Yuşçenko’nun yerine Moskova yanlısı Yanukoviç getirilmişti.
Ukrayna Başbakanı Viktor Yanukoviç, yeni anlaşmaya ilişkin “Bugün Rusya-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Bu ilşikide yanlış anlaşılmalara yer olmayacak. Son 15 yılın bize öğrettiği, bu yoldan başka yolun olmadığı...“ diye konuştu. Yanukoviç, sözlerini “Bin metre küpü 130 dolardan fazla olmamak üzere Ukrayna’ya en az 55 milyar metre küp gaz verileceğine dair taahhüt aldım,” diyerek sözlerini sürdürdü.
Ukrayna’nın verdiği tavizler
Bin metreküp doğal gaz için 103 euro ya de 130 dolar, Rusya’nın ilk talep ettiği fiyatın bunun iki katı olduğu düşünülünce oldukça makul. Peki Moskova’yı fiyatta indirim yapmaya iten neydi? Siyasi gözlemcilere göre Kiev indirimli doğal gaz karşılığında Moskova’ya birtakım siyasi tavizler verdi.
Yakında Ukrayna’da NATO’ya katılama dair yapılacak referandumda, halkın Moskova’nın isteği üzerine NATO’ya “hayır” demesi bekleniyor. Rusya’nın Kırım Yarımadası’nda konuşlu bulunmasına olanak tanıyan anlaşma da 2017 yılına kadar yürürlükte kalacak. Türkmenistan’dan gelen doğalgaz, yine Rusya üzerinden Ukrayna’ya ulaşacak. Ayrıca Kiev, kuzey Avrupa’ya gönderilen doğal gaz için tespit edilen transit geçiş masraflarını artırmayacak. Tüm bunlar karşığında Ukrayna, ucuz doğal gaz almanın yanı sıra Rusya’ya yeniden et ve elektrik ihraç edebilecek.