Rusya, NATO ile işbirliğini dondurdu

Rusya’nın bu adımı, Amerika Birleşik Devletleri’nde, büyük bir kaygı yaratmadı. Amerikan Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Gordon Johndroe, gelinen aşamada Rusya ile askeri işbirliğinin, zaten fiilen son bulduğunu vurguladı. Amerikalı yetkili, Gürcistan’daki krize çözüm bulunmadan, Rusya ile askeri işbirliğinin yeniden başlamasının mümkün olmadığını kaydetti.

İpler tümüyle kopar mı?

NATO Savunma Koleji’nin kıdemli uzmanlarından Karl-Heinz Kamp, 27 üyeli ittifakla, Rusya arasındaki ilişkilerin, tümüyle kopmasını beklemediğini vurguladı. Kamp, Deutsche Welle’ye yaptığı değerlendirmede, “Gerek NATO, gerek Rusya bugün birbirine bağımlıdır. İki tarafın işbirliği yapmasını gerektiren, çok önemli ortak tehditler var. Bunların birisi terörizm… Dolayısıyla NATO ile Rusya arasında karşılıklı sert açıklamalar olabilir, ama ipler koparılmayacaktır” dedi. Alman uzman sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün şu konuda hemen herkesin uzlaştığı görülüyor; Gürcistan’ın, ayrılıkçı Cumhuriyetlere yönelik askeri harekâtı, çok akıllıca atılmış bir adım değildi. Tabii Rusya’nın verdiği karşılık da orantısız olmuştur, ancak başta da söylediğim gibi, ortada siyah-beyaz bir tablo yok.”

Diyalog mekanizması işleyemeyecek

Gürcistan kriziyle birlikte NATO-Rusya ilişkilerinin gerilmesi özellikle eski Doğu Bloku ülkelerinde büyük kaygı yaratıyor. Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından kurulan NATO-Rusya Konseyi, taraflar arasında güven ortamının oluşturulmasına büyük katkı sağlamıştı. İttifak ile Moskova arasındaki bu diyalog mekanizması bir süreliğine de olsa artık işlemeyecek.

Roma’daki NATO Savunma Koleji’nin kıdemli uzmanlarından Karl-Heinz Kamp, bugünkü durumu, Kosova’nın bağımsızlığını ilan ettiği Şubat ayında yaşanan krize benzetiyor. Kamp, Rusya-NATO geriliminin çok daha derinleşeceğini düşünmediğini belirtirken, şöyle konuştu:

“Batılı ülkelerin Kosova’nın bağımsızlığını tanımalarının ardından NATO-Rusya Konseyi neredeyse dağılma aşamasına gelmişti. Konsey ancak birkaç ay içerisinde yeniden etkin hale getirilebildi. Çünkü iki taraf da birbirlerine ihtiyaç duyduklarını gördü.”

Rusya’yı kızdıran ikinci adım

Rusya’nın NATO ile askeri ilişkilerini dondurmasında, Gürcistan krizi kadar, Amerika Birleşik Devletleri ile Polonya arasında imzalanan füze kalkanı anlaşması da etkili oldu. Bazı Rus siyasetçiler tarafından “provokasyon” olarak nitelenen bu adım konusunda Karl-Heinz Kamp şu değerlendirmeyi yaptı:

“Füze kalkanı, çok uzun zaman önce planlanan ve uzun süredir de müzakere edilen bir plan. Evet, Gürcistan krizi, ABD ile Polonya arasındaki müzakere sürecini hızlandırmış olabilir. Ancak bu plan, son kriz üzerine ortaya atılmış bir plan değil. Ne yaşanırsa yaşansın, füze savunma sistemine olan ihtiyaç zaten değişmeyecekti. Aslında bu sistem Rusya’ya karşı bir plan da değil. Moskova’nın söylediklerine bakmayın. Gerek sayılar, gerekse planın ayrıntıları bunu gösteriyor. Evet Gürcistan krizi süresince bazı provokasyonlar olmuştur. Bu gibi krizlerde provokasyonlar hep yaşanmıştır. Ama füze savunma sistemi, bu provokasyonlardan biri olarak görülemez.”