Yoksullaşma gizlenemedi

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in, 11 Ocak’ta açıkladığı 2016-2018 dönemi, revize Orta Vadeli Program (OVP) hedefleri, 11 Ekim 2015’te açıklanan, aynı döneme ilişkin OVP’de, hükümetin 1 Kasım seçimleri ve G20 zirvesi öncesinde, bazı ekonomik gelişmeleri gizlediğini ortaya çıkarttı.

1 Kasım’da tekrar seçim kararının alınmasıyla kurulan, seçim hükümetinde, Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı, önceki AKP hükümetlerinde ve şimdi, Kalkınma Bakanı olan Cevdet Yılmaz’dı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Cevdet Yılmaz’ın, 1 Kasım seçimlerinin 20 gün öncesinde açıkladıkları, 2016-2018 OVP'sinde, 2006'dan bu yana hazırlanan 10 adet OVP dışında ilk kez, Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH-Milli Gelir) ile kişi başına düşen milli gelir verileri, sadece Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) yöntemiyle hesaplanmış olarak, yer aldı.

Tüm dünyada ve uluslararası kurumlarda, ülke ekonomileri arasındaki kıyaslamalarda, veri olarak baz alınan, “cari fiyatlarla, dolar bazlı milli gelir ve kişi başına GSYH” rakamlarına yer verilmemesi, OVP'de ilk kez, dolar kuru hedefinin olmaması, tepki ve eleştirilere yol açınca, hükümet; “dolar kurundaki aşırı oynaklığı” gerekçe göstermişti.

Kişi başı 1.104 dolar yoksullaşma

Ekim 2015'te açıklanan OVP'de, SAGP'ye göre, 2015 yılı GSYH 1 trilyon 52 milyar dolar, kişi başına GSYH 19 bin 506 dolar olarak yer alıyordu. GSYH’nin 2016'da 1,5 trilyon dolar, 2017'de 1,6 ve 2018’de de 1,8 trilyon dolara çıkacağı öngörülüyordu.

1 Kasım seçimleri ve 15-16 Kasım’da, Antalya’daki G20 zirvesi öncesi yapılan bu hesap yöntemi değişikliğinin nedeni, Mehmet Şimşek’in, 11 Ocak’ta açıkladığı revize OVP ile açığa çıktı.

Aynı Hükümet, aynı Başbakan, aynı Bakanlar ve aynı Ekonomi Yönetimi tarafından hazırlanan, 2 OVP'de, 3 aydaki farklılık, gerçekte Türkiye'nin 2015'te, 77 milyar dolar, kişi başına da 1.104 dolar yoksullaştığını, resmileştirdi.

11 Ocak'taki OVP'de, “Temel Ekonomik Hedefler ve Göstergeler” #link:http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/OrtaVadeliProgramlar/Attachments/12/Orta%20Vadeli%20Program%20(2016-2018).pdf:tablosunda#, GSYH verileri, yeniden, “cari fiyatlarla ve dolar bazlı” olarak yer aldı. Programda, 2014'te 799 milyar dolar olan GSYH'nin, 2015’te 722 milyar dolara gerilediği, 10 bin 390 dolar olan kişi başına GSYH'nin de, 9.286 dolara indiği görülüyor. 2016’da 736 milyar dolar olması öngörülen GSYH'nin, 2017’de 796, 2018’de de 854 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Kişi başına GSYH'nin, bu yıl 9.364 dolar, 2017’de 10.030 ve 2018’de 10.659 dolar olması öngörüsü, planda yer alıyor.

Önceki OVP’ye erişim engeli

Bu revizyonun bir başka önemli sonucu, G20 sıralamasında, Türkiye’nin 20’inciliğe gerilemesi, hatta G20 listesinden düşmesi olasılığının gündeme gelmesi.

Türkiye, 2014 sonundaki 799 milyar dolar GSYH ile sıralamada, 892 milyar dolarla 17'inci olan Hollanda’nın ardından, 18'inciydi. 746 milyar dolarla, 19'uncu olan Suudi Arabistan’ın da üzerindeydi. Şimdi, 722 milyar dolarlık, 2015 GSYH'si ile Suudi Arabistan’ın altına, 20’inciliğe iniyor.

İki OVP verileri arasındaki büyük uçurum, 1 Kasım seçimleri ve G20 zirvesi öncesinde; kişi başına düşen milli gelirde bin dolara yaklaşan yoksullaşmanın yanı sıra, Türkiye'nin, G20'de son sıraya indiğinin, gizlenmeye çalışıldığını akla getiriyor!

SAGP ve dolar bazlı GSYH rakamlarında, 300 milyar doları aşan, kişi başına milli gelirde 10 bin dolara yaklaşan farklılıklar, bu yorumu güçlendiriyor. 2008'den beri, kişi başına milli gelirde 10 bin dolarlık “orta gelir tuzağından” çıkamayan Türkiye'de, şimdi kişi başına milli gelir, orta gelir tuzağının da altında.

Ekonominin, 2018’e kadar bu tuzaktan çıkamayacağı, “2023'te ilk 10 ekonomi arasında olma” iddiasına ulaşılamayacağı anlaşılıyor. Kalkınma Bakanlığı’nın, 11 Ekim 2015 OVP'sini, #link:http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/PageNotFoundError.aspx?requestUrl=http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/OrtaVadeliProgramlar/Attachments/12/2016-2018_OVP_ResmiGazeteBaskısı.pdf:resmi internet sitesinden kaldırması ve erişimi engellemesi# ise her türlü yoruma açık!

Özetle; 2 OVP'de, üç ayrı milli gelir ve üç farklı kişi başına düşen milli gelire rağmen, somut gerçek; Türkiye’nin ve insanların yoksullaştığı…

© Deutsche Welle Türkçe

Zülfikar Doğan - Ankara