Pakistan'da ordunun rolü tarşılıyor

General Pervez Müşerref Kasım sonunda üniformasını çıkararak, Genelkurmay Başkanlığı görevinden ayrılıyor ve Pakistan’ın Devlet Başkanı olarak yemin ediyordu. Bu taraftarları için demokrasiye doğru atılmış bir adımdı, muhalifleri ise tersini savunuyor ve Müşerref’in sadece iktidarını güvenceye aldığını iddia ediyorlardı.

Fakat, askeri uzman Hasan Askeri Rizvi, Müşerref’in işinin eskisine oranla daha güçleştiği kanısında: “Şimdi daha zayıf. Artık kriz dönemlerinde genelkurmay başkanı ile uyum sağlamak zorunda.”

Orduya bütçenin yüzde 20’si

Rizvi, genelkurmay başkanlığına gelen General Eşfak Kayani’nin, Müşerref’e yakın bir isim olduğunu ancak aynı zamanda da çok profesyonel bir isim olarak tanındığını ve şimdiye kadar hiç politikaya karışmadığını belirtiyor. Bu aslında iyiye işaret, zira Pakistan’ın ordusu herhangi bir ordu değil. 1 milyon 400 bin askeri içeren ordu, devlet bütçesinin de yüzde 20’sini yutuyor. Rizvi: “Askerlerin gelecekte iktidarda kalmayı hedeflediğini sanmıyoruz. Son dönemde ordu yoğun eleştirilere uğradı ve bu yüzden de kızgın. Kanımızca, ordu gelişmeleri izlemekle yetinecek. Durum kontrolden çıktığı takdirde ise, ordu Müşerref’ten düzeni sağlamasını talep edecek ve hatta istifaya zorlayacak.“

Eskiden kendisi de politikacı olan ve şimdi siviller ile askerler arasındaki diyaloğun güçlenmesi için çaba sarfeden Şefkat Mahmud, ülkedeki generallerin ve vatandaşların nabzını tutuyor: “Müşerref istifa etmezse, ordudan yararlanacak ve askerleri siyasete çekecek. Bu iyi birşey değil. Ordunun siyaset yapmak yerine tüm gücüyle teröristler ile mücadele etmesinin vakti geldi.“

Ancak Mahmud, ordunun dolaylı da olsa yine de siyasetten uzak kalmayacağı görüşünde: “Sivil bir hükümetin, işlerine karışmaya başlaması, askeri pek mutlu etmez. Ordunun ekonomik çıkarları var, bunların arasında, örneğin subaylara toprak dağıtılması ve çok sayıda sanayi tesisi var. Generallerin ellerindeki varlığı alınmasına ve özelleştirmesine sıcak bakacaklarını pek sanmıyorum.“

Asker holding

Ülkenin belki de en büyük işletmesi olduğu için, pek çok Pakistanlı orduyu „Asker Holding“ olarak adlandırıyor. Ancak, bu, son dönemde orduya yöneltilen eleştirilerden sadece biri. Askeri uzman Rizvi, terörle mücadelenin de eleştirildiğini belirtiyor. Rizvi, bu mücadelenin verilen tüm sözlere rağmen, hükümet düzeyinde olsun, istihbarat servisi veya ordu düzeyinde olsun pek etkili bir şekilde yürütülmediğini söylüyor: “Bu örgütlerin sadece Afganistan’da etkin olduğu sanılıyordu, hatta onlara sempati duyan siyasetçiler ve askerler bile vardı. Ancak bu terör örgütleri Pakistan hükümetine de saldırmaya başlayınca, bu bakış açısı değişti.“

Pakistan ordusu şimdi teröristlere karşı mücadele veriyor ve birçok askerini kaybediyor. Hasan Askeri Rizvi, uzun süre hoşgörülen şiddet yanlısı radikal dincilere karşı verilen bu kayıplarda, ordunun eski yöneticilerinin de suçu olduğunu, mücadeleye çok gecikmeli başlandığını söylüyor.