Ortadoğu durulmak bilmiyor

Ortadoğu’da şiddetin önüne geçilmiyor. Bölgede istikrar açısından kilit önem taşıyan İsrail-Filistin sorunu her iki tarafın içişlerinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle daha da çetrefil bir hal alırken, Birleşmiş Milletler’in Özel Raportörü John Dugard bugün Cenevre’de taraflara uyarılarda bulundu. Dugard, raporunda Hamas’ın İsrail’e dönük roket saldırılarını ve İsrail’in karşılığında giriştiği hava saldırılarını yasa dışı olarak tanımladı ve tarafların insan haklarını ihlal ettiğini söyledi.

Birleşmiş Milletler yetkilisi, Hamas’ın son roket saldırıları nedeniyle iki kişinin öldüğünü 16 kişinin de yaralandığı kayda geçirirken İsrail’in hava saldırıları nedeniyle son iki haftada 50’den fazla insanın hayatını kaybettiğini 180 kişinin de yaralandığına dikkat çekti. John Dugard, İsrail’i orantısız güç kullanmak ve sivilleri dikkate almamakla suçladı. Raportör ayrıca 40’tan fazla Filistinlinin tutuklandığını ve serbest bırakılmaları ya da yargılamalarına ilişkin bir sinyal alınmadığına işaret etti. Dugard, raporunda bu tür kolektif cezalandırmaların Cenevre Konvansiyonuna aykırı olduğunun altını çizdi.

Bir diğer çağrı da Avrupa Parlamentosu Başkanı Hans-Gert Pöttering’den geldi. Bölgeye bir ziyaret gerçekleştiren Pöttering, gerginliğin hakim olduğunu ancak tarafların barış için çaba göstermeye devam etmeleri gerektiğini söyledi. Parlamento Başkanı ayrıca Avrupa Birliği’nin her iki taraftaki barış yanlılarını desteklediğini vurguladı.

İşçi Partisi'nde liderlik mücadelesi

Ancak Filistin hükümeti ortakları El Fetih ve Hamas arasındaki gerginlik ve iç çatışmalar aralıksız sürüyor. Filistin Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas’ın, Hamas’a yaptığı İsrail’e yönelik roket saldırılarını bir ay süreyle durdurma çağrıları sonuç vermiyor.

İsrail ise Filistinli yetkilileri tutuklamayı sürdürürken iç siyasi gelişmelerle çalkalanıyor. Lübnan savaşı konusunda başarısızlıkla suçlanan Başbakan Ehud Olmert’e dönük siyasi baskılar sürüyor. Hükümet ortaklarından İşçi Partisi’ndeki liderlik mücadelesi de Olmert’in geleceği bakımından önem taşıyor.

Partinin başkanlığını yürüten Savunma Bakanı Amir Peretz, parti kurultayındaki ilk tur oylamalarda eski başbakanlardan Ehud Barak ve istihbarat servisinin eski Başkanı Ami Ayalon’un gerisinde kaldı. İçşi Partisi’nin yeni liderini belirleyecek son oylama Haziran ayında gerçekleştirilecek. Hem Barak hem de Ayalon, Olmert’e dönük sert eleştirileriyle ön plana çıkıyor.

Ayalon, lider seçilmesi halinde Olmert ile koalisyona son vereceğini açıklarken Barak’ın erken seçim tarihinin belirlenmesi yoluyla Olmert’ten kurtulmaya çalışacağı belirtiliyor. Ancak her iki lider adayının da İsrail Başbakanı Ehud Olmert’e zorlu bir siyasi süreç yaşatacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Olmert-Abbas görüşmesi

Şimdi dikkatler 7 Haziran’da Olmert'in Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı Mahmud Abbas ile gerçekleştireceği buluşmaya çevrildi. Ancak uluslar arası gözlemciler iki liderin göstermelik bir araya geldiklerini ve her ikisinin de karşı karşıya oldukları siyasi sorunlar nedeniyle bu buluşmada somut bir ilerleme beklemediklerine işaret ediyor.

Ortadoğu barış sürecinde yol alınabilmesi için Amerika’nın ağırlığını koyması gerektiğine işaret eden gözlemciler Irak ve Afganistan’a odaklanan Bush Yönetimi’nin bu konuda istekli görünmediğini bildiriyor.

Barış süreci için her iki tarafta da güçlü yönetimlerin gerekliliğine işaret eden diplomatlar ise İsrail’deki Hükümet sorunları ve Hamas ile El Fetih arasındaki güç mücadelesi nedeniyle bunun mümkün görünmediğini bildiriyorlar. Avrupalı diplomatların güven arttırıcı önlemler paketi için her iki taraf arasında mekik dokuduğu ancak yol alamadığı belirtiliyor.

Ortadoğu Dörtlüsü toplanıyor

Bu arada Çarşamba akşamı Ortadoğu Dörtlüsü'nün dışişleri bakanları, İsrail–Filistin sorununu görüşmek üzere Almanya'nın başkenti Berlin’de bir araya gelecek. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un da katılacağı toplantıda Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ve Avrupa Birliği yetkilileri katılacak.