Mübarek sonrası ilk seçim
28 Kasım 2011
Tahrir Meydanı’ndan gelen boykot çağrılarına rağmen seçime ilginin büyük olduğu, askerlerin emri üzerine seçim sandıklarının planlanandan iki saat fazla açık kaldığı bildirildi. On yıllarca süren Mübarek rejiminin ardından yapılan seçimler Mısır tarihinde bir kilometre taşı niteliğinde. Gözlemciler, Müslüman Kardeşler hareketini, diğer dinî eğilimli partileri ve devrik devlet başkanı Mübarek’in yandaşlarını seçimin favorileri arasında görüyor.
Toplam 85 milyon nüfuslu Mısır’da, toplam 24 milyon insanın yaşadığı ve aralarında Kahire ve İskenderiye'nin de olduğu 9 vilayette parlamento seçimlerinin ilk turu yapıldı. Seçimler sürerken El Cezire televizyon kanalına bir açıklama yapan Mısır devlet başkanı adayı ve Arap Birliği eski Genel Sekreteri Amr Musa şöyle konuştu: “Bu, Mısır’da yeni bir dönemin başlangıcıdır. Demokrasi sözde kalmamış, uygulamaya geçmiştir. Seçimden sonra kendi seçtiğiniz temsilcilerden oluşan bir parlamentoya sahip olacaksınız. Ancak Tahrir Meydanı’na gidip düşüncenizi açıklamak isterseniz, neden olmasın, onu da yapabilirsiniz. Burası özgür ama aynı zamanda da disiplinli bir ülke olmalı.”
Seçmen yıllarca sandıktan uzak durdu
Mısırlı seçmen uzun yıllar boyunca seçimlerden uzak kalmayı yeğlemişti. Çünkü neredeyse her seçim, rejimin sahnelediği bir oyundu. Bunun yanı sıra seçimlerde rüşvet, hile ya da polisin insanları sindirmesi yaşanırdı. Onun için de katılım yüksek olmuyordu.
Laik bir Mısır vaadiyle seçime giren partilerin oluşturduğu bloğa oy veren Reem Eise El Din, Tahrir Meydanı’ndan gelen, "Yüksek Askeri Konsey’in diktası altında özgür seçim olmaz" çağrısına uyarak önce oy kullanmak istemediğini, ancak seçimin ertelenmemesi nedeniyle sandık başına gittiğini anlatıyor ve ekliyor: “Evet, memnunum. En azından oyumu kullanabildim. Sonuç nasıl olursa olsun… Bu seçimin adil bir seçim olmasını arzu ediyorum.”
İki kademeli seçimin dünkü birinci turunda sabahın erken saatlerinden itibaren seçim sandıkları önünde yüzlerce metrelik kuyruklar oluştu. Birçok seçmen ilk kez oy kullandığını açıkladı. Çeşitli gözlemcilere göre bu durum, seçmenin verdiği oyun bu defa gerçekten dikkate alınacağına olan inancını gösteriyor.
Ülkenin ikinci büyük kenti İskenderiye’de binlerce seçmen, -sağanak yağmura rağmen- sandık başına gitti. Seçmenlerden biri, "Özgürlük için oy kullanıyorum. Şimdiye kadar köle olarak yaşıyorduk" diyor. İlk kez oy kullanan bir başkası ise "Müslüman kardeşlerden korkuyoruz, ama Mübarek iktidarında 30 yıl yaşadığımıza göre onlarla da yaşarız" şeklinde konuşuyor.
Ocak ayına kadar sürecek
Mısır’da Müslüman Kardeşler hareketi önceki seçimlerde yasaklı olduğundan, bağımsız adaylarla seçimlere katılıyordu. Bu şekilde 2005 yılında parlamentoda yüzde 20 oranında sandalyeye sahip oldular. Şimdiki seçimlerde ise yüzde 40 ila 50 arasında oy toplayacakları tahmin ediliyor. Müslüman Kardeşler bu seçimde başka bir dinî grupla da rekabet etmek durumundaydı. Selefîlerin desteklediği Nur Partisi, Kuran’ın Suudi Arabistan’daki gibi yorumlanmasından yana. Bu partinin alacağı oy oranı da merak konusu.
Devrim sonrasında yeni siyasi partiler kuran gençler ise bekledikleri desteği bulabilmiş değil. Mısırlı yayınevi sahibi Muhammed Haşim, yeni partilerin başarı ümidi olmadığını söylüyor. Ona göre seçim sistemi, büyük siyasi partilerin ve Mübarek yanlılarının işine yarıyor: "Devrimi hayata geçiren güçlerin, kendi parti programları üzerine çalışacak fazla vakitleri olmadı. Devrimin devam etmesi gerekiyor. Yeni bir seçim yasası çıkarılmalı. Birçok partinin söylediği gibi ancak ondan sonra gerçek seçimler yapılabilir. Bu koşullar altında adil bir seçimin yapılması mümkün değil."
Parlamentonun alt kanadının üyelerinin belirleneceği ilk tur seçimleri farklı bölgelerde sandıklar kurularak ocak ayı sonuna kadar sürecek.
© Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Çelik Akpınar
Editör: Ercan Coşkun