Mısır’da Olmert-Abbas zirvesi

Amerikan yönetiminin girişimiyle bu ay sonunda Annapolis’te yapılacak Ortadoğu Konferansı öncesinde bölgedeki hareketlilik hızlanırken, taraflar da uluslararası toplumun telkinleriyle konferansa ılımlı bir zemin hazırlamak için somut adımlar atmaya başladı. İsrail yönetimi bu çerçevede Filistin Başkanı Mahmud Abbas'a destek amacıyla, 441 Filistinli tutuklunun daha serbest bırakılmasına karar verdi. Serbest bırakılması öngörülenlerin 16'sının Gazze Şeridi'nden olduğu belirtiliyor. Filistinli tutukluların serbest bırakılmasına Şas ve Yisrael Beiteniu (İsrail Evimiz) partisinden bakanlar karşı çıkarken, tutukluların serbest bırakılması onaylandı.

Abbas’ın talebi

Ancak bu sayı Filistinlilerin beklentilerinin altında. Zira Filistin Başkanı Mahmud Abbas, İsrail cezaevlerinde tutuklu bulunan 10 bin Filistinliden 2 bininin serbest bırakılmasını istemişti. Serbest bırakılacak Filistinliler'in listesi, bakanlık temsilcilerinden oluşan bir komisyonda Çarşamba günü değerlendirilecek ve son karar verilecek. Bazı tutukluların affedilmesinin, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in onayına tabi olduğu belirtiliyor.

“Biz Filistinlilerin yaşamlarını kolaylaştırmak için gerekli önlemleri almaya hazırız“ diyen İsrail Dışişleri Bakanı Zipi Livni, hafta sonu yaptığı açıklamada, karşı taraftan da beklentileri olduğuna değindi. Livni, “Filistinlilerden de İsrail’in güvenliğini iyileştirecek önlemler bekliyoruz“ diyerek taleplerini açıkça dile getirdi.

Washington yönetiminin talebi

Amerikan yönetiminin talebiyle İsrail tarafının attığı bir diğer adımda Yahudi yerleşim birimleri konusunda. Başbakan Ehud Olmert, konferans sonrası sürecin bir parçası olarak, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim birimlerinde inşaatların dondurulacağını, yasadışı yerleşimlerin de kaldırılacağını açıkladı. Olmert, 2003 yılındaki Yol Haritasında İsrail'in Batı Şeria'da yeni yerleşimler inşa etmeme ve yeni toplumlar oluşturmama yolunda açık yükümlülükleri bulunduğunu belirterek "Bunlara uymak durumundayız" diye konuştu.

Filistinlilerin beklentisi

Ancak bu adım da Filistinlilerin bu konudaki beklentisini tam olarak karşılamıyor. Filistinlilerin ve aynı zamanda Amerikan yönetiminin de isteği Filistin bölgelerinin tümünde devam eden yerleşim birimlerinin inşaasının durdurulması.

Konferansta ele alınacak ve çözüm bekleyen başka önemli sorunlar da var. Kudüs’ün statüsü, kurulacak Filistin devletinin sınırları ve Filistinli mültecilerin dönüşü. Nitekim bu üç önemli konudaki pazarlıklar devam ediyor. Filistin devletinin kurulması konusunda İsrail taleplerinden taviz vereceği sinyalleri şimdilik vermiyor. Ülkenin güvenliğini öncelikli gören İsrailliler, Filistinli mültecilerin de geri dönüş hakkı olmadığını savunuyor.

Annapolis zirvesi

Ancak Annapolis’te yapılacak konferans, barış sürecinin canlandırılması yönünde sadece bir başlangıç. Nitekim İsrail Başbakanı Ehud Olmert, ABD Başkanı George Bush'un önerisiyle Annapolis'te Filistinlilerle yapılacak uluslararası toplantının süreci harekete geçirecek bir destek toplantısı olduğunu, Filistin tarafıyla gerçek görüşmelerin, Annapolis sonrasında başlayacağını dile getirdi. Diğer yandan Arap ülkeleri de konferansa hazırlım yapıyor. Arap Birliği ülkeleri dışişleri bakanları Perşembe günü Kahire'de bir araya gelip, Annapolis'e katılım konusunu değerlendirecekler.