Kosova'nın statü sorunu BM'de

Kosova’daki BM Temsilcisi Soeren Jessen-Petersen, Kosova’nın sorunuyla ilgili BM’ye bir rapor sundu. Belgrad ve Kosova’daki Sırp azınlığa çağrıda bulunan Jessen-Petersen, farklı etnik grupların birarada barış içinde yaşayabildiği bir Kosova için çaba gösterilmesini istedi. Bu çağrı, aynı zamanda, resmen Sırbistan toprağı sayılan Kosova’nın bu ülkeye artık fiilen ait olamayacağı mesajını da içeriyordu.

BM Genel Sekreteri Kofi Annan, bu düşünce ile Kosova’nın statüsü konusunu yeniden gündem getirme çabası içinde. BM, 1999’daki NATO harekatından sonra Kosova’da yönetimi devralmıştı. Annan’ın Kosova Özel Temsilcisi Jessen-Petersen, uluslararası topluluğun artık Kosova’nın hangi koşullar altında bağımsız olabileceğini netleştirmesi gerektiği görüşünde. BM Temsilcisi, Kosova’nın statü sorunun çözülmesi ile tüm bölgede hem diyaloğun hem de ticaretin canlanacağını belirtiyor.

Standartlar sorunu

BM’nin önkoşulu ise statüden önce standartlar sorunun çözülmesi. Bu da demokrasi, adalet sistemi, güvenlik ve insan hakları alanındaki sorunlar çözülmediği sürece 2 milyon Kosovalı’nın bağımsızlık isteğinin bir hayal olarak kalacağı anlamına geliyor.

Dikkatlerin odaklandığı nokta ise nüfusun yüzde 10’unu oluşturan Sırp azınlığa tanınan haklar. BM Temsilcisi Jessen-Petersen, pek çok Sırp mülteci henüz evlerine dönememişken ya da geçtiğimiz yıl yaşanan şiddet olaylarına rağmen, bu noktada olumlu sinyaller aldığını belirtiyor. Jessen-Petersen, Kosova’daki ilerlemenin, öncelikle Arnavut çoğunluğun çok kültürlü ve demokratik bir Kosova yaratma istekliliğine bağlı olduğunu da kaydediyor.

Sırplar çekimser davranıyor

Diğer yandan, Kosovalı Arnavutlar arasında BM’nin istediği yönde, ulusal egemenliğe kavuşmak ve Avrupa’ya entegre olmak düşüncesi ile bu konuda hareketlilik gözleniyor. Ancak BM, Sırplar’ın ise çekimser davranmasından şikayetçi.

Jessen-Petersen, son şiddet olaylarından sonra Sırp azınlığın kaygılarının anlaşılabilir olduğunu, ancak bunun Kosova’yı politik açıdan çıkmaza sürüklediğini ifade ediyor. BM Temsilcisi, bu konuda Belgrad’dan da siyasi bir sinyal beklediklerini gizlemiyor.

Raporu BM değerlendirilecek

Jessen-Petersen’in sunduğu raporu değerlendirecek olan BM Güvenlik Konseyi’nin statü sorununu bu yaz çözüme bağlayıp bağlamayacağını incelemeler gösterecek. Zira, Konsey, Annan’ın önerisi üzerine, yakında bölgeye azınlık haklarının ve diğer demokratik standartların yerine gelip gelmediğini sınamak üzere bir özel temsilci daha gönderme hazırlığında.

Bunun sonucunda varılacak kanının olumlu olması durumunda Kosova’nın bağımsız bir devlet olmasını sağlayacak anayasa ile ilgili müzakerelerin önümüzdeki sonbahar başlayabileceği belirtiliyor.