Kosova’da asıl sorun şimdi başlıyor
18 Şubat 2008
Berlin'in ilk tepkisi, ‘sükunet ve ölçü' çağrısında bulunmak oldu. Dışişleri bakanı Frank-Walter Steinmeier bütün tarafları itidale davet etti. Priştine'de sergilenen sevgi gösterileri, Balkanlar'daki bütün problemlerin çözüldüğü anlamına gelmez. Aslında sorunlar asıl şimdi başlıyor.
Çoğu Kosovalı'nın umduğunun aksine, bağımsızlığın ardından bölgeye yabancı sermaye, iş ve aş yağmayacak. Sırbistan yönetimi yaptırımlara başvurduğu takdirde Kosova'da na elektrik olur, ne de sular akar. Belgrad şimdilik bağımsızlık sevincini hüsrana dönüştürrecek imkanlara sahip.
AB'nin yardımı olmadan Kosova'nın ekonomik geri kalmışlıktan kurtulması mümkün değildir. Geçmişteki tecrübeler, şimdiye kadar akan milyarların hızlı ekonomik kalkınma beklentilerini yerine getirmediğini ve Kosova'nın refaha kavuşmasının uzun yıllar alacağını göstermektedir.
Kuzey Kıbrıs örneği
Uluslararası camianın gerçekten demokratik bir devlet yaratıp bütün halk gruplarının bu devlete entegre etmeyi başarıp başaramayacağı, daha da önemli. Bölgede yaşayan 120 bin Sırp Belgrad'ın da desteğiyle barış ve işbirliğini ret edip paralel bir toplum oluşturmaya kalkışabilir. En kötü durumda tıpkı kuzey Kıbrıs'ta olduğu gibi Kosova'da da ‘dondurulmuş çatışma' statükosu yer edebilir.
Sırbistan Başbakanı Koştunitsa AB üyelerini Kosova'nın resmen tanınması durumunda ülkesini Birlik'e yaklaştıracak her türlü anlaşmayı reddedeceklerini duyurdu. Radikal Parti'nin Sırbistan parlamentosunda en kalabalık grubu oluşturmasından sonra gözler şimdi yerel seçimlere çevrildi. Bu seçimler de, Sırplar'ın AB ile Rusya arasında tercih yapacakları bir oylamaya dönüşecek.
Kosova'nın bağımsızlık ilan etmesi Bosna Hersek'teki Sırpları da bağımsızlık konusunda ümitlendirdi. Bosna Hersek Sırpları belki uluslararası baskı nedeniyle Cumhuriyet'ten ayrılıp Sırbistan'a iltihak etmeyi göze alamayacaklardır. Ama Saraybosna'daki merkezi yönetimi kilitlemek için de her türlü çareye başvuracaklardır.
Kontrollü bağımsızlık
Kosova'da tam değil, kontrollü bağımsızlıktan söz edilebilir. Arnavutlar'ın AB mandasına daha ne kadar katlanacakları da ayrı bir konu. Bölgedeki 16 bin NATO askerinin muhtemel şiddet olaylarını önlemek için Kosova'da üslendirilmesi bu bakımdan rahatlatıcı olmuştur.
Bütün Balkanlar'ın barışa kavuşturulması AB'yi bekleyen devasa görevlerin başında geliyor. İkilemden, ancak ilerde milli sınırların rol oynamayacağı bir konuma gelinmesiyle kurtulunabilir. Kosova ve Sırbistan'ın AB'ye üye olması Balkanlar'ın uzun vadede barış ve huzura kavuşturabilir. Lakin bu yolun henüz başında bulunuyoruz.