Karamanlis’ten Ankara’ya tarihi ziyaret
23 Ocak 2008Yunanistan Başbakanı Koskas Karamanlis, Ankara'ya üç günlük ziyaretine başladı.
Türk Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ağırlanan Karamanlis ayrıca Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi'nin lideri Deniz Baykal'la da görüşecek.
Atina'dan Ankara'ya Başbakan düzeyindeki son ziyaret tam 49 yıl önce, yine bir Karamanlis tarafından gerçekleştirilmişti. Kostas Karamanlis'in amcası Konstantin Karamanlis de, 1959 yılında Yunanistan Başbakanı iken Ankara'yı ziyaret etmiş, dönemin Türk Başbakanı Adnan Menderes tarafından ağırlanmıştı.
Erdoğan ve Karamanlis'ten sembolik jestler
Kostas Karamanlis'in ziyareti, iki ülke arasında geçmişi onyıllara uzanan sorunlara bir çözüm aramaktan çok, "siyasi" bir nitelik taşıyor. İki ülke Başbakanı'nın, Türkiye ve Yunanistan arasındaki Ege sorunları, Kıbrıs ya da azınlıklar gibi sorunlu konulara eğilmekten çok, "dostluk ve işbirliği" mesajı verecek karşılıklı sembolik jestlerde bulunmaları bekleniyor. Böylece, iki ülke arasında son dönemde gelişme gösteren ekonomik, sosyal, kültürel ilişkiler ile turizm işbirliğinde yeni bir ivme yaratılması planlanıyor.
Bu çerçevede, Erdoğan Karamanlis ile yapacağı görüşmede Ege’de deniz seferlerinin artırılmasını, Selanik-İzmir arasında deniz seferlerinin başlatılmasını, Ankara-Atina arasında doğrudan uçak seferlerinin başlatılmasını, adalara günübirlik geçişlerde vize kolaylığı sağlanmasını önerecek.
Siyasi gözlemciler, iki ülke Başbakanı'nın yüksek sesle dile getirmeseler de, basın önünde ülkelerinin sorunlu konulardaki pozisyonlarını diplomatik bir dile ifade etmelerinin "doğal" olacağını kaydediyorlar. Nitekim, Yunan Başbakanı Karamanlis'in Ankara'ya gelmeden önce yaptığı açıklamalarda, "AB'nin müktesebatını tamamıyla kabul eden Türkiye'nin AB üyeliğini destekledikleri" yolundaki açıklamasını da bu tutuma örnek olduğunu kaydediyorlar.
Diplomatlara göre, Karamanlis bu açıklama ile hem Türkiye'nin AB üyeliğine destek vererek Ankara'nın gönlünü aldı, hem de "tüm AB müktesebatına uyum" cümlesi ile, Türkiye'nin üyeliğinin önüne AB üyesi Kıbrıs'ın tanınması ve Ege sorunlarının çözümü şartını da koymuş oldu.
Ege’de 3 günlük centilmenlik anlaşması
Türk tarafı Karamanlis’in tarihi ziyaretini "sıkıntısız" atlatmayı amaçlıyor. Bu çerçevede, 2005'te Yunanistan eski Dışişleri Bakanı Petros Molivyatis'in ziyaretiyle aynı döneme denk gelen ve ziyareti gölgeleyen "Ege'de ihlal" sıkıntısının yaşanmaması için gerekli önlemler alınmış durumda.
Molivyatis ziyareti sırasında iki ülkenin hücum botları Ege'deki tartışmalı kayalık Kardak’ta karşı karşıya gelmişti. Bir Yunan balıkçı teknesinin Kardak kıyılarına yanaşması üzerine Türk Sahil Koruma teknesi balıkçı teknesini bölgeden uzaklaştırmaya başlamıştı. Olay üzerine iki ülke askeri makamları devreye girerek hücumbotlarını bölgeye göndermişti.
Bu olaydan ders çıkarmış olan her iki taraf da, Karamanlis’in ziyareti sırasında Ege’de hava sahası ve karasularında gerginlik yaşanmaması için iki ülke uçuşlarını ve deniz seferlerini minimum düzeye indirmek konusunda "centilmenlik anlaşmasına" vardı.
Türk diplomatlara göre, ziyaretin olaysız geçmesi için Yunanistan tarafından son dakikada bir girişim olmaması halinde, Türk uçaklarına tartışmalı bölgede uçmama, sahil güvenlik botlarına ise iki ülke arasındaki problemli alana girmeme talimatı verildi.