İran nükleer programından vazgeçmiyor

UAEK Başkanı Muhammed El Baradey’in, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin raporunu sunmasının ardından BM Güvenlik Konseyi’nin krize ilişkin atacağı adımlar bekleniyor. Raporda, BM Güvenlik Konseyi’nin taleplerine uymadığı belirtilen İran ise yaptırım kararı alınmasını engellemek için koşullar öne sürdü.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcısı Muhammed Saidi, İran dosyası BM Güvenlik Konseyi tarafından Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na geri gönderilirse, nükleer tesislerin ani denetimine olanak sağlayan Ek Protokol’le ilgili bölümü yeniden uygulamaya başlayacaklarını söyledi. Bu yöndeki taleplerini bir mektupla UAEK Başkanı Muhammed El Baradey’e illettiklerini belirten İran’ın baş müzakerecisi Ali Laricani, İran’ın önceki yıllarda UAEK yetkilileri ile işbirliği içinde çalıştığını söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise devlet televizyonunda yaptığı konuşmada, ülkesinin nükleer faaliyetlerinden vazgeçmeyeceğini söyledi. İran’ın nükleer teknolojisi konusunda hiç kimseyle pazarlık yapmayacaklarını ifade eden Ahmedinejad, “Bu bizim kırmızı çizgimiz ve bundan asla vazgeçmeyeceğiz'' ifadesini kullandı.

Yeni tasarı hazırlanıyor

Batılı ülkelerin ise nükleer çalışmalarını durdurmayan İran'a karşı BM Güvenlik Konseyi'ne yeni bir karar tasarısı sunması bekleniyor. Batılı ülkelerin sunacağı yeni karar tasarısının, BM Sözleşmesi'nin 7. maddesine göre hazırlanacağı ve bu tasarıya göre alınacak kararın, İran dahil tüm ülkelerin uyması zorunlu olan bir karar olacağı belirtiliyor. Tasarıyı İngiltere, Fransa ve Almanya'nın sunacağı kaydedildi.

BM Sözleşmesi’nin 7. maddesine göre, alınan bir karara uyulmaması durumunda Konsey, İran'a yaptırımlar getirebilir. Bu yoldan alınacak bir yaptırım kararının ise yaptırımlara uyulmasını sağlamak için askeri müdahaleye olanak tanıyacağı belirtiliyor. Ancak konseyin daimi üyeleri Çin ve Rusya sert yaptırım kararları alınmasına karşı çıkıyor. Bu nedenle, İran konusunda BM Güvenlik Konseyi’nde uzlaşma sağlamanın zor olacağı tahmin ediliyor.

İran’a karşı sert önlemler alınmasını isteyen ABD'nin BM Büyükelçisi John Bolton ise ''İran'ın nükleer silah yeteneği kazanmak için sürdürdüğü çalışmalardan kaygı duyuyoruz. Burada bir aciliyet olduğunu düşünüyoruz ve umarız konseyin en kısa zamanda harekete geçmesini sağlarız'' diye konuştu.

New York’ta İran buluşması

Baradey’in raporundan sonra İran’a yönelik tepkiler artarken, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile birlikte Almanya’nın dışişleri bakanlarının, İran'ın nükleer faaliyetlerine ilişkin krizi görüşmek üzere 9 Mayıs’ta New York'ta biraraya gelecekleri bildirildi.

BM Güvenlik Konseyi, geçen ay aldığı kararla İran'a nükleer faaliyetlerini durdurması için bir ay süre vermiş ve UAEK'dan İran'ın bu isteğe uyup uymadığını belirten bir rapor vermesini istemişti. UAEK, BM Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği raporda, İran'ın bu isteğe uymadığını, nükleer çalışmalarını hızlandırarak sürdürdüğünü bildirmişti.