Irak'ta paralı asker tartışması

Blackwater şirketinin güvenlik elemanları, geçen eylülde Bağdat'ın Nissur meydanında tehdit olarak gördüğü 17 sivili öldürdü. Açılan ateşte 24 Iraklı da yaralandı. Bu, sivillerin ölümüyle sonuçlanan, özel güvenlik şirketlerinin adının karıştığı ilk olay olmasa da, olayın gerçekleşmesinden birkaç gün sonra Amerikan Kongresi'nin gündemine gelmesi bakamından bir ilk. Ancak uluslararası medyanın da yoğun ilgi gösterdiği bu gelişme, Kongre'nin konuyla ilgili ifadelere başvurması ve akabinde ABD Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları'nın imzaladığı bir anlaşmadan öteye gitmedi.

Washington savaş bölgelerinde özel güvenlikçiler çalıştırıyor

Washington, başta Irak ve Afganistan olmak üzere, dünyanın diğer savaş bölgelerinde de sivil güvenlik şirketlerini kullanıyor.Bu özel şirketlerin güvenlik elemanlarıysa genellikle ordudan ayrılmış, özel eğitimli ve yüksek maaşlı eski özel timcilerden oluşuyor.

“Dünya'nın en güçlü özel ordusu: Blackwater"

Amerikalı yazar Jeremy Scahill, “Dünya'nın en güçlü özel ordusu: Blackwater” adını verdiği son kitabında, ABD'nin Irak'ta sanıldığından daha fazla asker bulundurduğunu belirtiyor. Scahill, “ABD'nin Irak'ta konuşlu 150 bin askerine ek olarak, Bush yönetiminin bölgede 100 bin kapasiteli bir “gölge ordusu” görev yapıyor." şeklinde konuşuyor. Yazar, "Bu gölge ordu içinde yer alanlardan on binlercesi de ağır silahlarla donatılmış olarak Irak sokaklarında dolaşıyor. Ancak hiçbir şekilde herhangi bir denetime veya hesap verme sorumluluğuna tabii tutulmuyor. Irak'ta görevli bu türdeki en güçlü şirketlerden biri de Amerikalı Blackwater şirketi.”diyor.

Blackwater'in yıllık cirosu 600 milyon dolar

Başkan Bush'a yakınlığıyla bilinen milyarder Eric Prince'e ait Blackwater şirketinin merkezi Kuzey Carolina'da 45 kilometre karelik alana yayılmış bir bataklık bölgesinde bulunuyor. Şirketin “Blackwater” yani “kara su” adı da buradan geliyor. Ayrıntılar çok bilinmese de, şirketin yıllık cirosunun 600 milyon dolara ulaştığı belirtiliyor.

Blackwater şirketi Irak'ta resmi olarak ABD Büyükelçiliği ile büyükelçilik personelinin güvenliğini sağlıyor. Amerikalı diplomatlar, yardım konvoyları ve petrol boru hatları olası sabotajlara karşı, ağır silahlı özel güvenlik elemanlarınca korunuyor. En kıdemli askerlerden bile fazla kazanan ve günlük kazancı 600 doları bulan özel güvenlikçilerin kararlı ve çevresine fazlaca saygı göstermeyen tavırlarıysa dikkat çekiyor. Kendilerine verilen görevleri tamamlamayı öncelikli gören şirket çalışanları, bu görevlerini yerine getirirken Iraklı sivillerin haklarınıysa alt sıralara atıyor. Şirket sahibi Eric Prince, firma bünyesinde görev yapan özel güvenlik elemanlarının iyi eğitimli ve disiplinli olduklarını belirtiyor. Prince, elemanlar içinde yanlış tutum sergileyen birinin tespit edilmesi halinde de bu kişinin işine derhal son verildiğini söylüyor. Prince, Bağdat'ta öldürülen 17 siville ilgili başlatılan soruşturma kapsamında Amerikan Kongresi'ne verdiği ifade de firma çalışanlarının Irak'ta karşı karşıya olduğu durumu şöyle aktarmıştı:“Çalışanlarımızın araçlarına her gün ateş açılıyor. Hatta bir günde birkaç kez. Bu durumu artık kanıksadık. Bu meşru müdafa kapsamında ele alınması gereken bir durumdur. Böyle bir saldırıya hafif bir ateşle karşılık verilir. Irak'ta karşılaştığımız çoğu saldırı oldukça komplike ve boyutu da büyük. Yani burada sadece bir tane kötü olayla karşılaşmıyor, bir dizi kötü olayla karşılaşıyoruz. Örneğin bir bombalı saldırının ardından ateş açılıyor ve keskin nişancıların hedefi oluyorsunuz. Buradaki kötü adamlar, Amerikalıları öldürünce kendilerini önemli sayıyorlar”.

"Şirket elemanlarının dokunulmazlıkları var"

Blackwater gibi güvenlik şirketleri yasal boşluklardan istifade ediyor. Zira şirketler Irak yasalarına göre yargılanamazken, ABD'de herhangi bir resmi kurumu ya da savunma bakanlığına bağlı değiller. Amerikan Kongresi de bu durumdan hareketle, güvenlik şirketlerinin sorumluluk alanlarının net olarak ortaya konduğu yasal düzenlemeler talep ediyor. Ancak bu talep şimdiye kadar hayata geçirilmiş değil.