İsrail ve Hizbullah’tan esir değişimi

İsrail ile Hizbullah arasında varılan esir değişimi anlaşmasının ilk adımı atıldı. Hizbullah, 2 yıl önce esir aldığı iki İsrailli askerin cesedini Kızılhaç yetkililerine teslim etti. Yapılan DNA testinde askerlerin kimlikleri doğrulandı.

Lübnan’daki Şii Hizbullah milisleri, iki yıl önce düzenledikleri baskında iki İsrailli askeri esir almıştı. Bu olay İsrail Başbakanı için savaş nedeni sayıldı ve Lübnan'da Hizbullah’a savaş açıldı. 34 gün süren savaşta bin 200’den fazla kişi hayatını kaybederken, savaş Lübnan’da milyarlarca dolarlık hasara yol açtı. Ancak savaşta kaçırılan iki İsrailli asker kurtarılamadı.

Almanya’nın arabuluculuğunda hayata geçirilen esir değişimi anlaşmasıyla, bu iki askerin en azından cesetlerinin iadesi hedeflendi.

İsrail de, kaçırılan iki askerin cesetleri karşılığında, aralarında milis liderlerinden Samir Kuntar’ın da bulunduğu bazı Lübnanlı esirleri Hizbullah’a teslim etti. Samir Kuntar, 29 yıl önce düzenlediği bir terör saldırısı sırasında İsrail askerleri tarafından yakalanmış ve hakkında dört kez ömür boyu hapis cezası verilmişti.

Hizbullah daha önce de birçok kez Samir Kuntar’ın serbest bırakılmasını istemiş ancak İsrail yönetimi, -1986’da Lübnan’daki bir operasyon sırasında kaybolan Ron Arod adlı askerinin akıbetiyle ilgili detaylı bilgi alamadığı için- Samir Kuntar’ı salıvermekten son anda vazgeçti. Ancak Hizbullah ve İsrail arasında esir değişimi anlaşması için arabuluculuk yapan Alman istihbarat yetkilisi Gerhard Konrad, Hizbullah’ın 22 yıl önce kaybolan İsrailli asker Arod’un akıbetiyle ilgili bir raporu kendisine ilettiğini duyurdu.

Almanya'nın arabuluculuğu ilk değil

Almanya’nın esir değişimi konusunda arabuluculuk görevi üstlenmesi yeni bir gelişme değil. Alman gizli istihbarat görevlisi Gerhard Konrad’ın üstlendiği bu son görev, kendisine BM tarafından verildiyse de, örneğin yıllar önce kaçırılan İsrailli asker Ron Arod için o dönem yapılan görüşmeleri de yine bir Alman Gizli Servis Korrdinatörü Bernd Schmidbauer üstleniyordu. Bernd Schmidbauer’in Ron Arad için yürrtüğü görüşmeler sonuç vermedi ancak Schmidbauer 1996’da Hizbullah ve İsrail arasındaki ilk esir değişimine arabuluculuk etti. Neticelendirilen esir takasında İsrail, 45 Lübnanlı Hizbullah milisi ve yaklaşık 100 ceset karşılığında, öldürülen iki İsrailli askerin cesetlerini teslim aldı. Schmidbauer'in halefi Ernst Uhrlau’un 2004’te yürüttüğü görüşmeler sonucundaysa 430 Lübanlı karşılığında bir İsrailli sivil ile 3 İsrail askerinin cesetleri takas edildi.

‘Esir değişimi taktiğe dönüştü’

Esirler karşılığında ölmüş askerlerin cesetlerini iade etmek Hizbullah için zamanla bir stratejiye dönüştü. Hizbullah Lideri Hassan Nasrallah, İsrail askerlerini kaçırmanın örgütün kararlılıkla uyguladığı bir taktik olduğunu duyurdu. Nasrallah, "İsrailli askerleri esir almak bizim en doğal hakkımız. Bunu daha açık nasıl ifade edebilirim? Bu bizim hakkımız. Hatta haktan da fazlası, bu bizim görevimiz. Onları esir almak bizim görevimiz." dedi.

Hassan Nasrallah, İsrail ile Hizbullah arasında iki yıl önce yaşanan savaştan önce yaptığı bu açıklamadan sonra, “şayet sonuçlarının bu kadar vahim olacağını bilsem, böyle konuşmazdım” yorumunu yaptı. Ancak Hizbullah lideri kısa bir süre sonra yeniden eski söylemlerine geri döndü.