İskenderun: Ekip sayısı belli ama enkaz sayısı çok fazla

"Bir torbanız var mı? Kızını kaybetmiş bir teyze var, torunu öksüz kalmış. Çocuk için kıyafet almaya geldim. Evleri depremde elenmiş."

Hatay İskenderun Teknik Üniversitesi'nin merkez kütüphanesinde yerlerde onlarca kıyafet var. Burası, Kahramanmaraş merkezli depremin ardından Hatay'ın ikinci büyük ilçesi İskenderun'da kurulan kriz yönetim merkezi. Çocuk giysisi arayan depremzede kadınla, yardım için gönderilen kıyafet kolilerinin içinden eski ve kullanılmaz halde olduğu için ayrılmış yığının önünde karşılaşıyoruz. 

Depremde kızını kaybeden komşusunun torununu anlatıyor. Küçük çocuğun öksüz kaldığını birkaç defa yineliyor. Önünde durduğu kıyafet yığınında giyilmez halde giysiler var, ama yine de içlerinden birkaç parça seçip torbaya koyuyor.

Kıyafet yığınının bitişinde aile fotoğrafları var. Bir arama kurtarma ekibinin enkazdan çıkardığı kutudan yere saçılmışlar. Fotoğrafların yanında öğrencilere ait ödül belgeleri, ders kitapları da göze çarpıyor.

Depremzedeler kriz merkezinde ihtiyaçlara göre kuyrukta bekliyor. Bir yerde İskenderun'u terk etmek isteyen vatandaşlar listeye isimlerini yazdırırken bir başka tarafta giysi talep edenler var.

Bir vatandaş kanser hastası akrabası için İskenderun Belediye Başkanı Fatih Tosyalı'dan sağlık desteği talep ediyor.

İskenderun'da yaklaşık 371 binada hasar var

İskenderun Belediye Başkanı Fatih Tosyalı da depremde kayınpederini kaybetmiş. DW Türkçe'ye konuşan Tosyalı, İskenderun'da yaklaşık 371 binada hasar olduğunu tespit ettiklerini dile getiriyor.

"Deprem olduğu andan itibaren devletimiz, hükümetimiz bölgemize intikal etti. Hızla enkaz altındaki yaralılarımıza ulaşmaya gayret gösterdik. Tüm enkazlarımızda her türlü ekiplerimiz var. Çalışmalarımız devam ediyor."

AKUT: Her enkaza hızlı ulaşılamadı

Ancak arama kurtarma çalışmalarına hızlıca başlanabildiği konusunda fikir birliği yok. Arama Kurtarma Derneği AKUT'un ana kampı da burada. DW Türkçe'ye konuşan AKUT Eğitim Bölüm Sorumlusu, İskenderun Olay Yöneticisi Önder Turan, bölgeye Türk Silahlı Kuvvetlerine ait kargo uçağıyla geldiklerini ve oradan da İncirlik Üssü'nden helikopterle ilçeye vardıklarını anlatıyor.

"İlk gün yağmur vardı. Yağmur her zaman handikaptır. Dinleme yapamazsınız teknik cihazlarla, köpek çalışırken zorlanırsınız. Sayıca bu kadar çok enkaz olması kurtarma çalışmalarını olumsuz anlamda etkiledi. Her enkaza hızlı ulaşılamadı. Kurtarmacı sayısı belli, kapasite belli ama enkaz sayısı çok çok fazla."

"Tetanoz ve kuduz patlayabilir"

Turan, AKUT ekibi olarak depremin ilk saatlerinden beri İskenderun'da olduklarını, Hatay bölgesinde 250 AKUT gönüllüsünün çalıştığını söylüyor.

"İskenderun'da da 120 kişinin altına hiç düşmedik. Bize şu an resmi makamlardan bildirilen canlı alarmı ya da benzer ihbar yok ama enkazlarda şu an arama ve tespitler devam ediyor."

Önder Turan'la konuştuğumuz esnada uzman veteriner hekim olduğunu söyleyen bir kişi heyecan içinde salgın hastalıklar konusunda sesini yetkililere duyurmaya çalışıyor. Veteriner hekim telaşla gördüğü yetkililerden hayvanları için çadır talep ediyor:

"Bakın, tetanos ve kuduz patlayabilir. Köpekler cesetleri yiyor. Bana ihbar geldi. Hayvanların tedavisi için acilen büyük bir çadır açılması lazım. Bu çok acil bir durum. Veteriner hekim takviyesi şart."

İsmini vermek istemeyen veteriner kedi-köpek mamasına ihtiyaç olduğunu da söylüyor. Veterinerin yanından ayrılırken bir AFAD gönüllüsünün yanında oturan kişiyle dertleştiğini duyuyorum.

"Vatandaş haklı ama benim elimde imkân yok ki…"

İspanyol ekip: Hatay yok olmuş dediler

İspanya Kalkınma ve İşbirliği Ajansı (AECID) tarafından İskenderun-Arsuz yolunda kurulan sahra hastanesindeyiz. Burası 13 Şubat'ta hasta kabulüne başlayacak. Yirmi kişi yatakta, günde 200 kişi ise ayakta tedavi görebilecek. Hastanede bir ameliyathane de kuruluyor. Ameliyat olması gereken hastaların Sağlık Bakanlığı ile koordineli olarak sahra hastanesine ambulanslarla sevki sağlanacak. Aralarında jinekoloji, radyoloji, anestezi ve cerrahi uzmanlarının olduğu çok sayıda doktor ve gönüllünün yer aldığı 85 kişilik İspanyol ekip, İskenderun'da en az bir ay kalmayı planlıyor.

DW Türkçe'ye konuşan İspanyol koordinatör Paco Sigüenza, "Biz şehre giremedik ama İspanyol arama kurtarma ekipleri 'Hatay yok olmuş' dedi. Araçların ilk günlerde şehre girişi mümkün bile değildi" diye anlatıyor.

"Yas tutuyorlar ama tam bir yas değil bu"

Henüz tıbbi tedavi başlamamış olsa da psikososyal destek vermeye başlanmış. Psikiyatrist Ricardo Angora, depremzedelerin anksiyete ve stres bozukluğu yaşadığını söylüyor.

"Kaldıkları yerlerde mahremiyetlerinin olmaması nedeniyle stres yaşayanlar var. Ailelerin mahremiyete ihtiyacı var. Uyku sorunu çekenler var."

Psikolog ve psikiyatristlerin olduğu İspanyol ekip şu an çoğunlukla grup terapisi veriyor. Ricardo Angora, duygusal destek verilmesine ihtiyaç olduğunu dile getiriyor.

"Bazıları stres ve anksiyeteyi diğerlerine göre çok daha yoğun yaşıyor. Onlarla birebir görüşüyoruz. Akut bir durum bu tabii. Bazı depremzedeler yakınlarının bedenlerine halen ulaşabilmiş değil. Yas tutuyorlar ama tam bir yas da değil bu. En azından sevdiklerinin cansız bedenlerine ulaşmayı bekliyorlar."