İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Zarif 11 günde istifa etti
12 Ağustos 2024
İran'da Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanan Cevad Zarif, görevinin 11'inci gününde istifa ettiğini açıkladı. Zarif'in istifası Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın kabine listesini onay için meclise sunmasından bir gün sonra geldi.
İran siyasetinde etkili bir figür olan ve 2013-2021 yıllarında dışişleri bakanı olarak görev yapan Zarif, meclis onayına sunulan 19 kişilik kabine listesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
Cinsiyet, yaş ve etnik çeşitliliğin yetersiz olduğundan şikayet eden Zarif, bu şartlarda kampanya döneminde verdiği sözleri yerine getirmesinin mümkün olmadığını söyledi.
Zarif seçim döneminde muhafazakâr adaylar karşısında reformcu bir isim olan Pezeşkiyan'a destek vermişti.
Seçimlerin ardından Zarif'in de dahil olduğu bir "uzmanlar grubu", vaat edilen reformları gerçekleştirebilecek isimlerin yer aldığı bir adaylar listesi sunmuştu. Zarif'e göre kabineye önerilen isimlerden en az yedisi listede yer almayan kişilerden oluşuyor.
İran siyasetini izleyen gözlemciler de önerilen kabinenin reform planları ile örtüşmediğine dikkat çekti. Ülke siyasetinde bir numarada yer alan dini lider Ali Hamaney'in kontrolündeki muhafazakârların Cumhurbaşkanı'na bazı isimleri dayattığı değerlendiriliyor.
Bakanlığı sırasında Batılı ülkeler ile nükleer müzakereleri yöneten Zarif, akademisyenliğe döneceğini ve siyasetle daha az ilgileneceğini de açıkladı.
İran ve P5+1 olarak bilinen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa ile Almanya arasında 2015'te nükleer uzlaşıya varılmıştı. Anlaşma İran'ın nükleer programını sınırlandırması karşılığında ülke ekonomisini zora sokan Batı yaptırımlarının kademeli olarak kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak 2018'de ABD'nin anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesiyle süreç sona erdi.
Kabine için Meclis onayı şart
Eski dışişleri bakanı Cevad Zarif'in istifası, Pezeşkiyan'ın henüz bir aylık cumhurbaşkanlığı sırasında karşılaştığı ikinci büyük kriz oldu. Hamas lideri İsmail Haniye'nin 31 Temmuz'da Tahran'da öldürülmesinin Pezeşkiyan'ın Batı ile diyalog hedefini zora soktuğu değerlendiriliyor.
Pezeşkiyan Pazar günü meclise gönderdiği listede Dışişleri Bakanı olarak eski nükleer başmüzakereci Abbas Arakçi'yi önermişti. Pragmatist bir kariyer diplomatı olarak bilinen 61 yaşındaki Arakçi, 2013-2021 yılları arasında Batılı devletlerle Tahran arasında yürütülen nükleer görüşmelere başmüzakereci sıfatıyla katılmıştı. Listede Yol ve Şehircilik Bakanı olarak ise 53 yaşındaki Ferzane Sadıki'nin ismi yer alıyor. Eğer meclisten onay alabilirse Sadıki 1979'daki İslam Devrimi'nden beri bakanlık koltuğuna oturan ikinci kadın olacak.
İran'da cumhurbaşkanı yardımcılarının atamasında milletvekillerinin onayı aranmıyor. Ancak bakanlar için halihazırda muhafazakârların kontrolündeki meclisin onayı şart.
AFP,dpa / MUK,BK