Hak ihlallerinde gözler ABD’de

Amerika Birleşik Devletleri, uluslararası toplumun sık sık eleştirdiği Guantanamo üssünde 305 kişiyi terör şüphelisi olduğu zannıyla yargılama ya da başka herhangi bir hukuki hak tanımaksızın tutmaya devam ediyor. Önceleri “savaş esiri” demeyip “düşman savaşçı” diye tabir ettiği bu kişileri, tutuklulara kötü muamele edilmesini yasaklayan Cenevre Sözleşmesi kapsamı dışında olduğunu savunan Amerikan yönetimi, daha sonra Amerikan Anayasası Mahkemesi’nin kararıyla tutum değiştirdi ve Guantanamo’da tutulanlara yasal haklar tanınacağını açıkladı.

Ancak bu açıklamadan sonra da Guantanamo’dakilerin durumunda bir değişiklik olmadı. 2002 yılından bu yana Guantanomo’da tutulanların hakları için mücadele eden İnsan Hakları Hukuku Merkezi Başkanı Michael Ratner: “Altı yıl sonra, şimdi, tutukluları adil bir yargılama için mahkeme karşısına çıkaramadığımız bir noktadayız.”

Guantanamo sadece bilinen...

Ancak Guantanomo’dakiler sadece bilinenler. Amerikan yönetiminin Doğu Avrupa ülkelerinde gizli “gözaltı merkezleri” bulunduğu iddia ediliyor ve bu gözaltı merkezlerinde kimlerin, ne zamandan beri ya da ne koşullarda tutulduğu ise bilinmiyor. Bilinen ya da iddia edilen, Amerikan gizli istihbarat servisinin bu merkezlere gizli uçuşlarla şüphelileri naklettiği ve kimi Avrupa ülkelerinin de buna göz yumduğu.

Uluslararası Af Örgütü’nün iddiası ise daha ağır. Örgüt, Avrupa hükümetlerinin CIA’in gizli uçuşlarında işbirliği yaparak hukuk devleti ilkelerinin ihlal edildiğini savunuyor. Ve Avrupa ülkeleri, bir yandan da işkence ya da yasadışı cezaevlerini altına imza attığı evrensel sözleşmelerle açık bir şekilde reddediyor.

Myanmar, Rusya, Çin...

İnsan hakları dünyanın başka bölgelerinde de ihlal ediliyor, hem de dünyanın gözü önünde. Örneğin Myanmar. Myanmar’da geçen kasım ayında yoksul halkın direnişi, askeri yönetimin kanlı müdahalesiyle bastırıldı. Rusya, düşünce özgürlüğünün hala çok uzağında ve karşıt görüşlere pek fazla yer yok. Çin’de de muhalif görüşlere yer yok, ayrıca Afrika’da da insanları daha fazla yoksulluğa iten yolsuzluklar engellenemiyor.

Ve Birleşmiş Milletler üyesi her ülkenin 10 Aralık 1948’te altına imzasını koyduğu ve “Bütün insanlar, hakları, onurları eşit ve özgür olarak doğar” maddesiyle başlayan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin hala kağıt üzerinde kaldığını söylemek mümkün.