Gözler G-8 Zirvesi'nde

Almanya'nın Heiligendamm kentinde bir araya gelen G-8 ülkelerinin liderleri, küreselleşme konusunda, kalkınmakta olan bazı büyük ülkelerle birlikte sıkı diyalog içine girme kararı aldı. Liderler, küreselleşme konusunda çerçeve şartlarının belirlenmesinde Çin, Hindistan, Brezilya, Meksika ve Güney Afrika Cumhuriyeti gibi ülkelerle birlikte çalışma üzerinde mutabık kaldı. İlk aşamada iki yıllık yoğun bir diyalog sürecinin öngörülürken, G-8'in Çin Halk Cumhuriyeti'yle birlikte genişletilmesine sıcak bakılmıyor.

Hızlı büyümeleri ile dengeleri değiştiren Çin ve Hindistan ile Latin Amerika’nın motorları Meksika ile Brezilya’nın devlet ve hükümet başkanları da Heilgendamm’a davetli sekiz ileri endüstri ülkesinden meslektaşları ile yarın görüşecek. Almanya Başbakanı Merkel, bu ülkelerle diyaloğun Heiligendamm Süreci adı altında devam etmesini hedefliyor. Davet edilen ülkeler de G-8’e dahil olmasalar bile görüş alış verişinin daha sıkı olmasını istiyor.

Çin, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Meksika ile kalkınma yardımı, yatırım özgürlüğü ve fikir ürünlerini koruma hakları üzerine konuşulacak.

ABD ve iklim

Zirvenin bir diğer tartışmalı konusu ise iklim. Amerikan heyeti, emisyonun azaltılması konusunda BM çatısı altında müzakereleri sürdürmeye hazır olduklarının sinyalini verdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ile birlikte küresel ısının, en fazla 2 santigrat derece daha yükselmesine izin verilmesi ve emisyonun 2050 yılına kadar yüzde 50 oranında azaltılması konusunda bağlayıcı kararlar alınmasıyla ilgili olarak diğer G-8 liderlerini ikna etmeye çalıştı.

G-8 liderleri, bu somut hedeflerin, zirvenin sonuç bildirgesine alınıp alınmaması konusunda görüştükleri, bu konuda en fazla direnişi Amerikan heyetinin gösterdiği, diğer ülkelerin bağlayıcı kararlar alınmasına sıcak baktıkları kaydedildi.

Ekonomik konular görüşüldü

Bu yılki zirvede dünya iklimdeki değişime karşı alınabilecek önlemler ya da ABD’nin Avrupa’da kurmak istediği füze kalkanı gibi konular öne çıksa da sekiz ülke liderinin bugün öğleden önce yaptığı ilk toplantı dünya ekonomisi ile ilgili idi. Almanya’nın bu oturum için seçtiği başlık Büyüme ve Sorumluluk idi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, dengeli bir büyüme ile küreselleşmenin sosyal boyutunun unutulmamasını ve gelişmiş endüstri ülkelerinin bu konuda sorumluluk üstlenmelerini istiyor.

Almanya G-8 dönem başkanlığını devaldığında, dünya ekonomisine yönelik hedeflerini, büyüme ve sorumluluk olarak ilan etmişti. Büyümeden kastedilen sürdürülebilir dengeli bir büyüme ve dünya ekonomisindeki dengesizliklerin kaldırılması idi. ABD’inin bütçe açığı ve dünya ekonomisindeki saçayağının diğer iki bölgesi Avrupa Birliği ve Japonya’da bir türlü ivme kazanamayan konjonktür, dünya ekonomisinin iki önemli sorunu.

Buna dünya çapında artan işsizlik de eklenince sosyal patlamalar tehlikesi ortaya çıkıyor. Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun verilerine göre, dünya ekonomisindeki hızlı büyümeye rağmen, işsizlerin sayısı 2005 yılında 192 milyonla yeni bir rekora ulaştı. Üstelik bu rakam geçen yıl ve bu yıl yeni işsizlerle daha da arttı. İşsizliğin en fazla etkili olduğu bölge Latin Amerika. Bu arada çalışanlar da daha iyi durumda değiller. 2 milyar 800 milyon ücretlinin yarısı günde iki dolarla geçinmeye çalışıyor. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre çalışanların yoksulluğu da on yıldır değişmeyen bir olgu ve artık endüstri ülkelerinde de görülüyor.

Sosyal sorumluluk

Almanya, küreselleşmenin etkisi olarak görülen işsizlik ve çalışanların yoksulluğu ile mücadele için G-8 ülkelerine, küreselleşmenin sosyal boyutu konusunda sorumluluk üstlenmeyi öneriyor. Bu sorumluluğun yerine getirilmesinin araçları olarak da dünya çapında yatırım özgürlüğü ve gümrük duvarlarının kaldırılması öneriliyor. Ekonomik krizleri önleme stratejileri, kaynakların sürdürülebilir kullanımı Berlin hükümetinin dünya ekonomisi konusundaki diğer önerileri.

Bu yılki zirvenin ekonomik ve sosyal sorumluluk açısından bir başka önemli konusu Afrika. BM’in Kalkınma Programı tarafından yayımlanan listede en az kalkınan yirmi ülkenin tamamı Afrika ülkesi. Bu kıtada sadece Güney Afrika’nın ekonomisi, dünya ekonomisi ile uyumlu bir gelişme gösteriyor. Bu yüzden Afrika kıtasının durumu yarın yapılacak özel bir oturumda görülüşecek.

Ancak G-8 liderleri bugün AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile birlikte yaptıkları ilk toplantıdan sonra, G-8 ülkelerinden ve Tanzanya'dan birer genç ile bir araya gelerek, dünya ekonomisi, Afrika'ya yardım ve AIDS gibi salgın hastalıklara karşı mücadele konularını görüştü. Toplantıda gençler, bu sorunların çözümüne ilişkin görüşlerini, liderler de kendi bakış açılarını dile getirdi.

Afrika ile işbirliği

Dönem Başkanı Almanya, Afrika kıtasının ekonomisinin gelişmesi için bu bölgede yatırımların artmasını öneriyor. Ama bunun için öncelikle Afrika ülkelerinin ödevlerini yaparak yatırımlara yönelik bürokrasiyi azaltmaları, hukuk güvencesi vermeleri, yolsuzlukları önlemeleri isteniyor. G-8 ile Afrika ülkeleri arasındaki işbirliğinin artması için, barış ve güvenliğin sağlanması isteniyor. Bunun karşılığında kara kıtayı pençesinde tutan AIDS, verem ve sıtma gibi hastalıklarla mücadelede yardım öneriliyor.

Bu arada ABD Başkanı George Bush, İngiltere Başbakanı Tony Blair ile yaptığı görüşmeden sonra,Darfur'da gerektiği takdirde tek taraflı önlemler alacaklarını söyledi.

Uluslararası bir müdahalede bulunulmadığı takdirde Darfur'daki insanları korumak için tek taraflı önlemler alabileceklerini belirtti. Bu konuda uluslararası kuruluşların çabalarından hayal kırıklığı duyduğunu ifade eden Bush, "Eğer BM hareket etmezse o zaman kendimiz önlemler almak zorundayız. Darfur'da olanlar artık yeter" dedi. Bush, Darfur'daki insanlara uzun zamandan bu yana sadece hayatlarının kurtarılacağının söylendiğini, ancak bugüne kadar hiçbir şey yapılmadığını ifade etti.

Greenpeace güvenlik bölgesine girdi

Öte yandan G-8 Zirvesi’nin yapıldığı Almanya'nın Heiligendamm kentinin kuzeyinde, çevre örgütü Greenpeace'e ait iki motorlu bot güvenlik bölgesine girdi. Motorlu botlar, Alman Deniz Kuvvetleri’ne ait hücum botların müdahalesi sonucu, basın merkezinin bulunduğu Kühlungsborn kasabasına götürüldü.

Greenpeace'nin bir sözcüsü, yaptığı açıklamada, G-8 liderlerine, küresel ısınmayla ilgili bir belge vermek istediklerini belirtti.

Heiligendamm kentinin batısında kente uzanan bir karayolunda oturma eylemi yapan yaklaşık 80 gösterici ise polisin tazyikli suyla müdahalesi sonucu dağıtıldı.

“Zirvede terör endişesi” iddiası

Alman Bild gazetesi, G-8 Zirvesi’nin yapıldığı Heiligendamm kentinin kuzeyindeki denizde çekilen su altı tel örgüsünün iki yerden kesildiğinin tespit edildiğini, bu yüzden güvenlik birimlerinin terör endişesi içinde olduğunu yazdı. Bu nedenle tüm güvenlik birimlerinin alarma geçirildiği ve bir suikasttan ya da terör saldırısından endişe duyulduğu, bazı kişilerin gizlice zirvenin yapıldığı güvenlik bölgesine sızmış olabileceği ifade edildi.

Haberde, zirve öncesinde radikal dincilerin terör saldırısı düzenleyebileceği yönünde bazı belirtiler de bulunduğu için terör alarmı verildiği öne sürüldü.