1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Google ne kadar masum?

DW15 Nisan 2008

Google, internet kullanıcıları için vazgeçilmez bir arama motoru. 'Googlelamak' fiili sözlüklere bile girmiş durumda. Gerald Reischl ise kitabında 'Google göründüğü kadar masum mu?' sorusunun yanıtını arıyor.

https://p.dw.com/p/DiQx
Fotoğraf: AP

Google, Avrupa'da Amerika'da olduğundan çok daha popüler. Avusturya'daki internet kullanıcılarının %80'i Google'da arama yaparken, bu oran Almanya'da %90. Google firması, bilişim dünyasının parlak isimleri, genç bilgisayar uzmanları ve reklam ajansları tarafından, işveren olarak da tercih ediliyor. Avusturyalı gazeteci Gerald Reischl ise, 'Google tuzağı' adını verdiği kitabında, bu renkli imajın ardında ‘tehlikeli bir firma anlayışı' yattığını iddia ediyor.

Google hakkında uzun süre araştırma yapan ve firmanın üst düzey yöneticileri ile de görüşen Reischl, bütün incelemelerin sonunda Google'ın hizmet çeşitliliğini artırıp, farklı kullanım kolaylıkları sağlayarak azami sayıda kullanıcıya ulaşmayı hedeflediğini söylüyor.

Belirleyici olan ticari çıkarlar

Reischl'a göre kullanıcı verilerini kaydeden Google, buna göre reklam veriyor ve arama sonuçlarının sıralamasını değiştirebiliyor. Lycos Arama Motoru Avrupa Grubu'ndan Thomas Dominikowski, ticari çıkarların, arama motorlarının sayfa sıralamasında etkili olduğunu belirtiyor:

Arama motorlarında sıralamanın ne şekilde yapıldığı tartışma konusu.
Arama motorlarında sıralamanın ne şekilde yapıldığı tartışma konusu.Fotoğraf: picture-alliance/ dpa

'Arama motorlarını etkilemek isteyen pek çok kesim var, ticari nedenlerden dolayı kendi sitelerini ön sıralarda görmek istiyorlar. Arama motorları sayesinde ayrı bir branş, bir endüstri oluştu. Firmalar da, bunu görüyor ve doğal olarak bu yönde tepki veriyor.'

Araştırmacı Reischl ise, aramada sayfa sıralamasının değişmesinde ticari kaygıların rol oynadığına işaret ediyor. Gazeteci, buna İngilizce'de hem 'Türkiye' hem de 'hindi' anlamına gelen 'Turkey' kelimesinin arama sonuçlarını örnek gösteriyor. Reischl; 'Turkey' kelimesi Google'da arandığında, yılın 10 ayı 'Türkiye' ile ilgili internet sayfalarının üst sıralarda yer aldığını belirtiyor. Ancak Amerika'da hindinin özel bir anlamı olduğu Şükran Günü döneminde arama sonuçları değişiyor ve 'hindi' ile ilgili internet siteleri üst sıralara çıkıyor. Reischl'a göre, arama sonuçlarının değişmesi bir tesadüf değil.

Kullanıcıların bilgileri saklanıyor mu?

Avusturyalı gazeteci Reischl, Google'ın gelecekte, her kullanıcının arama tarihçesini kayıt edeceğini ve daha önceki arama yapılan konulara göre kişiye özgü bir arama sonucu vereceği iddiasında da bulunuyor.

Lycos Arama Motoru Avrupa Grubu'ndan Thomas Dominikowski ise bütün arama motorlarının aynı prensiple çalıştığını ve reklamın aramada büyük önem taşıdığını vurguluyor. Dominikowski, şu görüşleri dile getiriyor:

'Büyük arama motorları aynı firma anlayışıyla yönetiliyor. Firmalar, arama sonuçlarının üzerinde ve sağ kenarında yer alan alanlarda, küçük metinler halinde yazılmış reklamlar üzerinden gelir elde ediyor. Bu reklamlar arama sonuçları ile doğrudan bağlantılı olduğu için çok başarılı. Yani reklamlarla, arama yapılan konu birbiriyle ilişkili. Kullanıcı, arama yapmak için bir kelime yazdığında, araması ile bağlantılı olan bir reklamla karşılaşıyor. Bu da kullanıcının reklama bakması ve reklamı yapılan ürünü satın alması olasılığını yükseltiyor, çünkü arama yapılan kelime ile ilginin ne yönde olduğu belirtilmiş oluyor.'