Gazze'de ateşkes: İsrail-Hamas anlaşmasında son dakika krizi

İsrail ile Hamas, Gazze'de 15 aydır süren savaşı sonlandırması ümit edilen ateşkes anlaşmasına dün akşam saatlerinde vardı. Anlaşmanın resmîyet kazanması için önümüzdeki saatlerde toplanacak İsrail kabinesinde onaylanması gerekiyordu.

Ancak İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, Hamas'ın bir "son dakika krizine" neden olduğu iddia edildi. Açıklamada, "son dakika tavizleri koparmak" için anlaşmanın bazı bölümlerinden caydığı öne sürülen Hamas bu yeni taleplerinden geri adım atmadığı sürece kabinenin toplanmayacağı belirtildi.

Netanyahu'nun ofisinden daha önce yapılan açıklamada, cinayetten hüküm giymiş mahkûmlardan hangilerinin serbest bırakılacağı konusunda İsrail'e veto hakkı tanınması konusunda uzlaşılmış olmasına rağmen Hamas'ın bu konuda geri adım attığı iddia edilmişti.

Üst düzey Hamas yetkililerinden İzzet el Rişk ise Hamas'ın "arabulucular tarafından duyurulan ateşkes anlaşmasına bağlı olduğunu" açıkladı.

Anlaşmanın içeriği

İsrail ile Hamas arasında dün varılan anlaşmanın detaylarını ise arabulucu ülke Katar duyurmuştu.

Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman el Sani, 19 Ocak'ta yürürlüğe girecek olan anlaşmanın 42 günlük ilk aşamasında 33 İsrailli rehinenin serbest bırakılacağını açıkladı. El Sani, bu 33 kişinin sivil kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve kadın askerlerin yanı sıra hasta ve yaralılardan oluştuğunu söyledi.

Katar, İsrail'in serbest bırakacağı Filistinli mahkûm sayısı konusunda bilgi vermedi.

Ancak İsrail hükümet sözcüsü David Mencer önceki gün yaptığı açıklamada 33 rehineye karşılık "ağır bir bedel ödemeye hazırlandıklarını" belirtirken "yüzlerce kişiyi" salıvermek zorunda kalabilecekleri mesajını vermişti.

Adının açıklanmaması kaydıyla AFP'ye konuşan bir İsrailli yetkili, kesin sayı 33 rehineden kaçının hayatta olduğuna bağlı olmakla birlikte "birkaç yüz teröristin" serbest bırakılacağını belirtti. Hamas'a yakın iki kaynak ise ajansa İsrail'in yaklaşık bin Filistinli mahkûmu bırakacağını söyledi.

İkinci ve üçüncü aşamada salıverilecek Filistinli mahkûm sayısına ise ilk 42 gün içinde karar verilecek.

Serbest bırakılacağı açıklanan 33 İsrailli, 7 Ekim 2023'teki Hamas baskınında kaçırıldıktan sonra Gazze'ye götürülen 94 kişi arasında bulunuyor.

İsrail ordusu daha önce bu rehinelerden 34'ünün öldüğünü duyurmuştu. Times of Israel haber sitesi, İsrailli yetkililerin sadece 33 rehinenin hayatta olduğunu düşündüğünü bildirdi.

İsrail askerleri kademeli olarak çekilecek

Katar Başbakanı El Sani, ilk aşamada ayrıca, rehine-mahkûm takasının ve yerlerinden edilen insanların evlerine dönebilmesinin mümkün kılınması için İsrail askerlerininGazze'deki kalabalık bölgelerden çekileceğini duyurdu.

İlk aşamanın 16'ncı gününde, anlaşmanın ikinci aşamasına ilişkin müzakerelere başlanacak. Bu aşamanın, Gazze'de kalan diğer İsrailli rehinelerin de serbest bırakılmasını, kalıcı bir ateşkesi ve İsrail askerlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini içermesi bekleniyor.

Anlaşmayı Beyaz Saray'da yaptığı açıklamayla duyuran ABD Başkanı Joe Biden da henüz son şekli verilmemiş olan ikinci aşamanın "savaşı kalıcı olarak bitireceğini" iddia etti.

Üçüncü aşamada ise tüm ölenlerin cansız bedenlerinin iade edilmesi ve Gazze'nin Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde yeniden inşasına başlanmasının planlandığı belirtiliyor.

Ateşkesin uygulanıp uygulanmadığı Katar, ABD ve Mısır tarafından izlenecek.

DW,AFP,Reuters/CÖ,BK

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?