Fransa Cumhurbaşkanı Macron genel seçimde tuş oldu

Fransa'da ikinci turu dün yapılan genel seçimlerde sandıktan siyasi kriz çıktı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u destekleyen partiler parlamentonun alt kanadı olan Ulusal Meclis'te salt çoğunluğu elde edemedi. Macron'un ülkeyi yönetebilmek için mecliste mutlaka çoğunluk sahibi olması gerekiyor. 

Kayıtlı 48 milyon 589 bin seçmenin olduğu Fransa'da seçimlere katılım oranı yüzde 46,23'le sınırlı kaldı. Yaklaşık 26 milyon Fransız sandık başına gitmedi. 

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u destekleyen ve merkez/merkez sağ eğilimli üç partiden oluşan "Ensemble" (Birlikte) adlı koalisyon, Ulusal Meclis'e 245 vekil gönderdi. Macron koalisyonu bu sonuçla 577 sandalyeli mecliste en kalabalık gruba sahip olsa da salt çoğunluk için gerekli 289 sayısına ulaşamadı.

Bu sonuç Cumhurbaşkanı Macron'u, 24 Nisan'da beş yıllığına yeniden Cumhurbaşkanı seçilirken ortaya koyduğu programı uygulayabilmesi için mecliste kendisine destek veren üçlü koalisyon ötesinde yeni bir çoğunluk yaratmaya mecbur kılacak. Bir diğer deyişle Macron'un ya mecliste temsil edilen bir diğer parti ile uzlaşması ya da güvenoyu alabilmek için tavizler karşılığında milletvekili transfer etmesi gerekecek. Bunların gerçekleşememesi halinde Fransa'da ciddi bir yönetim krizinin doğabileceği ve ülkenin erken genel seçime gidebileceği konuşuluyor.

Sol ittifak vekil sayısını artırdı

Seçimlere dörtlü ittifak (radikal sol, sosyalistler, yeşiller, komünistler) halinde ve NUPES (Halkçı, Ekolojik ve Sosyal Yeni Birlik) etiketiyle giren sol partiler, hedefleri olan hükümet kurma çoğunluğuna erişemedi. Bununla birlikte solun bir önceki yasama döneminde sadece 55 olan milletvekili sayısı yeni dönemde 131 olacak. NUPES etiketiyle seçime girmeyen 22 sol milletvekili daha bulunuyor. NUPES mevcut haliyle yeni yasama döneminde ana muhalefet konumunda.

NUPES bünyesindeki en önemli unsur olan radikal sol eğilimli Boyun Eğmeyen Fransa partisinin lideri Jean-Luc Mélenchon, ilk sonuçlar sonrası yaptığı açıklamada, "Macron'un partisinin tamamen bozguna uğradığını" söyledi.

Gerçek kazanan aşırı sağ

Seçimlerin asıl kazananı ise aşırı sağcılar oldu. Milliyetçi lider Marine Le Pen'in Milli Bütünleşme (RN) partisi yeni yasama döneminde mecliste 89 milletvekili ile temsil edilecek. Fransa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana aşırı sağcılar mecliste bu denli yüksek sayıda bir grupla temsil edilmemişti. Bir önceki yasama döneminde sadece 8 vekile sahip olan RN, mecliste sandalye sayısı bakımından üçüncü sırada yer alsa da dört partiden oluşan sol ittifakın dağılması halinde ana muhalefet partisi konumuna gelecek.

RN'nin aldığı bu sonuç, Fransa'da bugüne kadar aşırı sağcıların parlamentoya girmesini engellemek için sol, merkez ve merkez sağ partiler arasında adeta bir kural haline gelmiş olan "Cumhuriyet Paktı"nın çöktüğü şeklinde de değerlendiriliyor.  

Sonuçları değerlendiren Marine Le Pen, partisinin, Emmanuel Macron'u "azınlık başkanı haline getirme hedefine ulaştığını" savundu. Seçimi, aday olduğu kuzey Fransa'da yüzde 61 oyla kazanan Le Pen, meclisteki gruplarının ötesinde "ülkeyi savunmak amacıyla sağın ve solun tüm vatanseverlerini birleştirecek büyük bir halk hareketi için çalışacaklarını" da sözlerine ekledi. 

Sağ partiler kilit konumda

Geleneksel sağ çizgideki Cumhuriyetçiler (LR) ve UDI partilerinin bir önceki yasama döneminde 119 olan vekil sayısı ise 64'e geriledi. Sağ partiler tarihlerinde ilk defa mecliste aşırı sağın gerisinde kalmış olsalar da Emmanuel Macron'un iktidarının geleceği açısından kilit konumda bulunuyorlar. LR lideri Christian Jacob, "muhalefet olarak seçime girdiklerini, muhalefet olduklarını ve muhalefet kalacaklarını" söyleyerek, Macron'la "hükümet ittifakına girmeyecekleri" mesajı verdi.

Üç bakan seçilemedi

Seçimlerde hükümetteki 15 bakandan 12'si de adaydı. Çevresel Dönüşüm, Sağlık ve Deniz bakanları seçilemedi. Seçilemeyen bakanların Emmanuel Macron tarafından getirilen kural gereği istifa edecekleri bildirildi.

İktidar partisinin önde gelen isimlerinden, Ulusal Meclis Başkanı Richard Ferrand ve eski İçişleri Bakanı Christophe Castaner de seçilemeyen isimler arasında yer aldı.

Başbakandan "yeni çoğunluk" mesajı

Az farkla da olsa Normandiya bölgesindeki Calvados ilinden milletvekili seçilmeyi başaran Başbakan Elisabeth Borne, Fransa'da meclisin 5'inci Cumhuriyet döneminde böyle bir tabloyla karşılaşmadığını hatırlatıp, "Bu tablo ülkemiz için risk oluşturuyor" şeklinde konuştu. Mecliste "eylem çoğunluğu inşa edeceklerini" söyledi.

Seçim sonuçlarını "Macron'a tokat" manşetiyle veren Fransız medyası, Cumhurbaşkanının sol ile aşırı sağ arasında sıkıştığı, siyasal planda zayıfladığı ve ülkenin yönetilemez hale geldiği yorumunda bulunuyor. Kimi siyaset gözlemcileri, "Macron'un Ukrayna krizinden bu yana iç siyasete gereken önemi vermediği, bu vurdumduymazlığın bedelini sandıkta ödediği" görüşünü savunuyor.