Fidan, Kıbrıs görüşmeleri için Ada'ya gidiyor
7 Ocak 2025Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kıbrıs'taki taraflar arasında İsviçre'de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin ev sahipliğinde düzenlenmesi planlanan görüşmeleri ele almak üzere yarın Ada'ya gidiyor.
Kıbrıs sorununda uzun yıllar devam eden donmuş dönemin ardından 2024 yılında yeni bir hareketlilik yaşanmış; Kuzey Kıbrıs lideri Ersin Tatar ve Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis 15 Ekim 2024'te New York'ta BM Genel Sekreteri'nin ev sahipliğinde gayriresmî akşam yemeğinde bir araya gelmişti.
Söz konusu akşam yemeğinin ardından BM Sözcülüğü tarafından yapılan açıklamada, Ada'daki taraflar arasında resmî müzakerelerin başlatılması için bir ortak zemin bulunmadığı resmî olarak kayda geçirilmişti. Ancak daha sonra görüşmelerin gayriresmî zeminde yapılmasına ilişkin hazırlıkların olduğuna ilişkin çok sayıda haber yayımlanmıştı.
Fidan'ın Lefkoşa'da 8-9 Ocak'ta yapacağı temaslarda ikili ilişkilerin yanı sıra BM gözetiminde önümüzdeki aylarda yapılacak olan görüşmelerin ele alınması bekleniyor.
Gayriresmî görüşmelere Ada'daki iki liderin yanı sıra garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’den temsilcilerin de katılması planlanıyor. İngitere'nin katılımının gözlemci statüsünde düşük düzeyde olması bekleniyor.
Yunanistan 1 Ocak 2025 itibarıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde geçici üye olarak iki yıllık görevine başlamıştı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis amaçlarını Kıbrıs meselesini BM'nin gündeminde tutmak olarak açıklamıştı.
Türk tarafının pozisyonu ne?
Görüşmeler öncesinde Türkiye ve Kıbrıs Türkleri "iki devletli çözümü" isteyen pozisyonunu koruyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan BM Genel Kurulu'nun son üç toplantısında uluslararası topluma "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti"ni tanıma çağrısında bulunmuştu.
Bu arada Tatar başkanlığındaki Kıbrıs Türk tarafı, Cenevre’de 27-29 Nisan 2021 tarihlerinde düzenlenen gayriresmî 5 + BM formatındaki toplantıda iki toplumlu ve iki kesimli federasyon modelinden desteğini çektiğini açıklayarak, Kıbrıs meselesinin çözümüne dair iki devletli çözüm vizyonunu sunmuştu.
İki devletli çözüme Türkiye de destek veriyor ve yarım asırdır pek çok kere denenmiş olan federasyon temelli müzakere süreçlerinin bugüne kadar Ada'ya çözüm getiremediğini düşünüyor.
Ada'da hâlihazırda "iki ayrı devlet ve iki ayrı toplum" bulunduğunu belirten Türk diplomatik kaynaklar, Kıbrıs meselesine "Ada'nın gerçeklerine uygun, adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm bulabilmenin yolunu açacak resmî müzakerelerin başlatılabilmesi için öncelikle Kıbrıs Türklerinin özden gelen hakları olan egemen eşitliğin ve eşit uluslararası statünün uluslararası toplum tarafından tescil edilmesi" gerektiğini vurguluyor.