Esad'ın devrilmesine uluslararası tepkiler

Almanya: Suriye'de siyasi çözüm bulunması mümkün

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Suriye'de Beşar Esad'ın devrilmesini "iyi haber" olarak yorumladı. Berlin'de bugün yaptığı açıklamada Esad'ın "kendi halkına acımasızca zulmettiğini, sayısız cana kıydığını ve birçoğu Almanya'ya gelen çok sayıda insanın Suriye'den kaçmasına neden olduğunu" belirten Scholz, bu nedenle Esad'ın hakimiyetinin sona ermesinin olumlu karşıladığını vurguladı. "Şimdi önemli olan Suriye'de kanun ve düzenin hızla yeniden tesis edilmesidir" diyen Scholz, ülkedeki tüm dini toplulukların ve tüm azınlıkların korunması gerektiğine dikkat çekti. 

Scholz, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı uyarınca Suriye'deki çatışmaya siyasi bir çözüm bulunmasının mümkün olduğuna inandığının altını çizdi. BM'de 2015 yılında kabul edilen karar, BM gözetiminde bir anayasa hazırlanmasını ve özgür seçimler yapılmasını öngörüyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Suriye liderinin düşmesinin ardından "Suriye'de tam olarak ne olacağını söylemenin imkansız" olduğunu dile getirdi. Baerbock sözlerini, "Ancak bir şey açık: Suriye'deki milyonlarca insan için Esad'ın sonu, Esad rejimi tarafından işlenen sonsuz zulümden sonra ilk büyük rahatlama anlamına geliyor" diye sürdürdü. Suriye'deki iç savaşta yüz binlerce Suriyelinin öldürüldüğüne ve milyonlarcasının da kaçtığına dikkat çeken Baerbock, "Esad kendi halkını öldürdü, işkence etti ve onlara karşı zehirli gaz kullandı. Sonunda bundan sorumlu tutulmalı" ifadelerini kullandı.

Suriye'deki etnik ve dini azınlıkların korunması gerektiğini söyleyen Baerbock, ülkenin diğer radikallerin eline geçmemesi konusunda da uyarıda bulundu. Baerbock, Almanya'nın ABD, İngiltere ve Fransa'nın yanı sıra Suriye'nin komşuları Türkiye ve Ürdün'le yoğun bir koordinasyon içinde olduğunu da vurguladı.

Türkiye: Suriyeliler artık ülkelerine dönebilir

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Esad rejiminin çökmesinin ardından yaptığı açıklamada "Türkiye, Suriye'nin milli birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne çok büyük önem atfediyor" dedi. Esad'ın nerede olduğuna ilişkin bir yorumda bulunamayacağını söyleyen Fidan, Katar'ın başkenti Doha'dan yaptığı açıklamada "Nerede olduğunu da bilmiyoruz. Muhtemelen Suriye dışındadır" ifadelerini kullandı.

Sözlerine "Ülkelerini terk etmek durumunda olan milyonlarca Suriyeli artık ülkelerine dönebilirler" diye devam eden Fidan, bölge ve bölge dışında bütün aktörlere dikkatli ve sakin hareket etmeleri çağrısında bulunduklarını dile getirdi. Fidan, "DEAŞ (IŞİD) ve PKK'nın bu süreci kötüye kullanmamasından emin olmak için çok dikkatli hareket ediyoruz. Amerikalı dostlarımızla temas halindeyiz" dedi.    

ABD: Rusya ve İran Esad'ı artık koruyamadı

ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump da Truth Social adlı platformdan yaptığı açıklamada "Esad gitti. Ülkesinden kaçtı. Onun koruyucusu Vladimir Putin liderliğindeki Rusya ve İran artık artık onu koruyamıyor" dedi. Trump, Rusya'nın Ukrayna ve kötüleşen ekonomisi, İran'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflamış durumda olduklarını öne sürdü. 

ABD'nin bir başka tepkisi de, Savunma Bakanlığı'nın Ortadoğu Sorumlusu Daniel Shapiro'dan geldi. Bahreyn'in başkenti Manama'da düzenlenen bir konferansta konuşan Shapiro, Suriye'de bulunmaya devam edeceklerini belirterek Suriye'deki tüm gruplara sivileri ve özellikle de azınlıkları koruma ve uluslararası normlara saygı gösterme çağrısı yaptı. Suriye'nin kuzeydoğu sınırında yaklaşık 900 ABD askeri bulunuyor. 

İsrail: Tarihi bir gün

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Beşar Esad'ın düşüşünü "tarihi bir gün" olarak nitelendirdi. Bunun İsrail'in Esad'ın destekçileri İran ve Lübnan'daki Hizbullah milislerine yönelik askeri saldırılarının bir sonucu olduğunu ifade eden Netanyahu, İsrail askerlerine İsrail'in güvenliğini sağlamak için bölgedeki tampon bölgeleri ele geçirmeleri yönünde talimat verdiğini söyledi. Netanyanhu, İsrail'in sınırlarına düşman güçlerin yerleşmesine izin vermeyeceklerini ifade etti. 

İran, Ürdün ve Suudi Arabistan'dan açıklama

Esad rejiminin başlıca destekçilerinden İran, Suriye'ye dışarıdan müdahale edilmemesi yönünde uyarıda bulundu. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada "Suriye'nin kaderi Suriye halkının yegane sorumluluğudur" denildi. 

Ürdün Kralı Abdullah da Suriye'yi kaosa sürükleyebilecek çatışmalardan kaçınılması çağrısında bulundu. Kraliyetten yapılan açıklamada Suriye'nin güvenliğinin korunmasının gerekli olduğunun altı çizildi. 

Suudi Arabistan da Beşar Esad'ın nerede olduğuna dair bilgileri olmadığını duyurdu. Bir Suudi yetkili, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada bölgedeki tüm aktörlerle temas halinde olduklarını belirterek "Türkiye ve tüm taraflarla sürekli iletişim içindeyiz" ifadelerini kullanarak Suudi Arabistan'ın Suriye'nin kaosa sürüklenmesini önlemek için her şeyi yaptığını kaydetti. 

Fransa: Barbar bir devlet sonunda yıkıldı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Beşar Esad rejiminin sona ermesini "Barbar devlet sonunda yıkıldı" şeklinde yorumladı. Fransa'nın Ortadoğu'daki herkesin güvenliği için çalışmaya devam edeceğini belirten Macron, "Suriye halkına cesaretleri ve sabırları için saygı duyuyorum, sabırlı olmalarını diliyorum. Bu belirsizlik anında, onlara barış, özgürlük ve birlik diliyorum" dedi.

İtalya: Gelişmeleri endişeyle izliyoruz

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de "Suriye'de yaşanan gelişmeleri endişeyle takip ediyorum. Suriye'deki temsilcilerimizle sürekli temas halindeyim" açıklamasını yaptı.

Katar: Süreci destekliyoruz

Katar Devlet Bakanı Muhammed el Hulafi de Suriye'deki süreci ilk günden beri desteklediklerini ve Suriyelilerin Suriye rejimine karşı savaştığını ifade etti. Hulafi, "Bu yolu tamamen destekliyoruz ve Suriye halkının toprak bütünlüğüne bağlıyız" dedi.

Reuters,dpa,AFP,DW / HS,ET

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?