"Depremzede kadınlar istihdama dahil edilmeli"
20 Mart 2023
TÜSİAD bugün İstanbul'da "İkinci Yüzyılında Cumhuriyetin Hedeflerini Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ile Yakalamak" başlıklı bir konferans gerçekleştirdi. Konferansın, "Deprem Felaketinin Ardından: Bölgeyi Kadınlarla Ayağa Kaldırmak" oturumunda depremdenetkilenen kadınların girişimcilik ve istihdamla ilişkisi ele alındı.
Konferansın açılış konuşmasını yapan Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, afet bölgesindeki kadınların durumuna dikkat çekerek, depremzede kadınların en doğru şekilde desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. Eğitimin aksamasının bölgedeki en önemli sorunların başında geldiğini belirten Sabancı, önümüzdeki günlerde Hatay'da inşa ettikleri üç okulun açılışını yapacaklarını dile getirdi.
"Kadın güçlenme merkezleri kuruyoruz"
Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi Türkiye Ülke Direktör Yardımcısı Zeliha Ünaldı, depremin ilk gününden beri saha olduklarını, depremzede kadınların ihtiyaçlarının farklılaştığını ve bu farklılaşan ihtiyaçlara nasıl cevap verilmesi gerektiğine yönelik çalışmalar yaptıklarını söyledi. BM Kadın olarak deprem bölgesindeki kadınlara hijyen kitleri dağıttıklarını dile getiren Ünaldı, "Kadınların güvenlik ve mahremiyet gibi öncelikli ihtiyaçları var" dedi.
Zeliha Ünaldı, bölgedeki geçici yerleşim birimlerinin toplumsal cinsiyete duyarlı olabilmesi için çalıştıklarını da söyleyerek, "Ortaklarımızla bölgede kadın güçlenme merkezleri kuruyoruz. Özellikle güvenlik ihtiyacının karşılanması lazım, hak temelli yaklaşım gerekiyor" diye konuştu.
BM Kadın Birimi Türkiye Direktör Yardımcısı, bölgede eğitim gören yaklaşık 130 bin çocuğun başka okullara nakil olduğunu ifade ederek, "Okul nakliyle beraber ebeveynlerin işsiz kaldığını görüyoruz" dedi. Tarımın bölgedeki kadınlar için önemli bir gelir kaynağı olduğunu söyleyen Ünaldı, bu alanın kadın istihdamı için desteklenmesi gerektiğini dile getirdi.
"Depremzede kadınların bakım yükümlülüğü arttı"
Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı Emine Erdem, depremde hayatını kaybeden, işsiz kalan üyelerinin olduğunu söyleyerek konuşmasına başladı. Depremzedelerin halen çadırlarda yaşadığını belirterek, "Çok ütopik konuşmayalım. Temel ihtiyaçlar giderilmeden istihdam yaratamazsınız. Kadınlar hijyen sorununu ifade edemiyor maalesef çünkü kadın gönüllü sayısı eksik. Bu ihtiyaçları gidermeden girişimciliği hayata geçirmekte zorlanırsınız" dedi.
Erdem de kadınların ihtiyaçlarının farklılaştığına dikkat çekerek, ihtiyaçlar giderilirken toplumsal cinsiyet odaklı ilerlemekte fayda olduğunu söyledi.
BM Kadın Birimi ile ortaklaşa yaptıkları çalışmadan da bahseden Erdem, KAGİDER üyesi 120 kadını aradıklarını, ulaşabildikleri 73'ü ile görüşme gerçekleştirdiklerini ifade etti. Görüşmelere göre, kadınların yüzde 49'u stoklu malı olduğunu ancak satamadığını dile getirirken, yüzde 5'i firmalarını taşımak zorunda kaldığını, yüzde 85'i üretime ara verdiğini ifade etti. Kadınların yüzde 70'i bakım yükümlülüğünün arttığını, yüzde 63'ü önceliklerinin çocuk ve yaşlı bakımı olarak değiştiğini söyledi.
"Acil finansmana ihtiyaç var"
Emine Erdem, deprem bölgesindeki genç kadınlara sekiz hafta boyunca iş arama ve mentorluk desteği sunacaklarını, uzaktan çalışmayı etkin kılacak alanlar kuracaklarını ve kadın girişimcilere eğitim vereceklerini aktardı. Kadınların bölgeden kopmadan istihdama dahil edilmesi için çeşitli mekanizmaları hayata geçireceklerini dile getirdi.
Oturumda söz alan Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) KOBİ Finansmanı ve Kalkınma Kıdemli Bölge Yöneticisi Serpil Çetinçift, deprem bölgesinden büyük bir göç olduğunu söyledi. "İnsanları bölgede tutmak, bölge ekonomisine odaklanmak lazım. Deprem bölgesinin acil finansmana ihtiyacı var" dedi. Finansal desteğin yanı sıra psikososyal desteğin önemine de dikkat çekti.
"Antep'te bir iş insanı ile görüştüm. İş yeri zarar görmemiş fakat çalışanların duvar olan bir yere girmek istemediğini söyledi."
Çetinçift, EBRD olarak belediyelere destek vermek istediklerini ifade etti. Ayrıca, depremzede kadınların istihdama katılımı için eğitim verilmesi gerektiğini de ekledi.