Darfur sorununa çözüm arayışı

Darfur’da kimin kiminle çatıştığı yıllardan beri belli değil, kesin taraflar yok ancak şiddet her zaman var. Arap Cancavid milislerinin su ve otlaklık alanlara sahip olmak için Arap çiftçilere karşı başlattığı saldırılar, daha sonra herkesin herkese karşı bir iktidar mücadelesine girişmesine dönüştü. Dünya Gıda Örgütü’nün Sudan’daki bölge temsilcisi Johann von der Kamp, Hartum’da yaşanan koasu şöyle anlatıyor:

“İsyancı hareketi ya da suç çeteleri arasındaki sınır uzun zamandır görünür değil. Bunun anlamı, yardım organizasyonları ve halkı terörize eden suç çetelerine bir isim vermek zorunda olduğumuzdur. Ve biz, bu kişilerin hangi isyancı gruba ya da diğer askeri birliğe ait olduğunu bilmeliyiz.“

26 grup var

Darfur’da şu anda birbiriyle rekabet eden 26 isyancı grup bulunuyor. Bunlar sadece siyasi değil, geçmişten kaynaklanan sorunlar yüzünden de birbiriyle sürtüşüyor. Ayrıca komşu ülkeler Çad, Libya ve Afrika Cumhuriyeti’nin de olaylara bulaşmaktan endişe etmesi, Darfur krizininin daha derinleşmesine yolaçarken, Hartum yönetimi sorunları sert yöntemlerle çözmeye çalıştı. Mısırlı gazeteci ve siyaset bilimi uzmanı Hani Raslan, Hartum’un askeri müdahalelerin yanı sıra “böl – yönet“ mantığıyla hareket ettiğini söylüyor:

“İstihbarat servisi, gizli bağlantılarıyla isyancıları bölmeye yönlendirdi. Ancak bu bölünmeler isyancı gruplar arasındaki sorunları körükledi ve hükümetin müzakere masasındaki eli zayıfladı. Ve Hartum, soruna politik bir çözüm bulunmasını imkansız hale getirdi. Sudan hükümetiyle masaya oturan hiçbir grupla anlaşma sağlanamadı. Bu, açıkça devam eden bir krize meydan vermektir. Sudan hükümeti, birliği tehdit ediyor ve ülkenin tamamı bir tehlikeye sürükleniyor.“

İsyancılar halkı düşünmüyor

Darfur’daki mültecilerin haklarını korumak için mücadele eden insan hakları avukatı Salih Osman’a göre de, isyancılar halkın çıkarlarını savundukları iddiasını daha uzun süre kullanamayacak. Salih Osman, bunun nedenini şöyle açıklıyor:

“Birbiriyle çatışan isyancı gruplar, Darfur’daki halkın isteklerini dile getirdiklerini söyleyemecekler. Bazılarının da sadece adı var. Krizin sona ermesini isteyenlerin seslerinin dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum. Uluslararası barış güçleri bölgeye gelmeden önce bir barış anlaşması imzalanması önemli. BM askerleri, bir anlaşma imzalanmadan önce Darfur’a gelirse, çete savaşları devam edecek ve birlikler Somali’de olduğu gibi saldırıların hedefi haline gelecektir. Durum daha da kötüleşebilir. Ayrıca Darfur’un çevresinde El Kaide’nin sığınakları da var.“

2003'den beri şiddet sürüyor

Darfur’da 2003 yılından bu yana Arap Cancavid milisleri, bölgedeki siyah Afrikalı halka saldırılarda bulunuyor. Sudan'da on binlerce insan, 2003 yılında isyancıların, hükümete karşı ayaklanmasından bu yana öldürüldü ve 2 milyondan fazla kişi de evlerini terk etmek zorunda bırakıldı.