‘Dünya Suriye’de başarısız’

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Suriye’de muhalif savaşçıların kuşatma altındaki Humus kentinden kaçmasından sonra, hükümete bağlı güçlerin buradaki insanlara keyfi işkence yaptığı, hapse attığı ve idam ettiği yolunda “tüyler ürpertici” haberler aldığını açıkladı.

Suriye özel temsilcisi Kofi Annan’ın 7 Mart’ta Kahire’de Arap Birliği temsilcileri ile görüşme yapacağını ve ardından Şam’a gideceğini bildiren Ban, BM’nin insani işler koordinatörü Valerie Amos’un da değerlendirme yapmak için bir an önce Suriye’ye gitmesi gerektiğini söyledi. Durumun aciliyeti nedeniyle Amos’un Annan’dan daha önce ülkeye girmesinin ideal olacağını vurgulayan Ban, Suriye makamlarını bunun için gerekli izni vermeye çağırdı.

Ban, New York’taki BM merkezinde sözcüsünün günlük olarak gazetecilere yaptığı basın toplantısına sürpriz biçimde katılarak, ikinci görev dönemindeki yeni personel atamalarıyla ilgili bilgi verdi ve basın mensuplarının Suriye’ye ilişkin sorularını yanıtladı. Ban daha sonra BM Genel Kurulu’na geçti ve Kurul’un, 16 Şubat’ta kabul ettiği Suriye kararında kendisinden istenen değerlendirme raporunu sundu.

Suriye hükümet güçlerinin top ateşine tuttuğu Humus kentine yardım götüren Kızılhaç konvoyunu durdurmasının ardından konuşan BM Genel Sekreteri, Suriye hükümetini şiddeti derhal durdurmaya ve insani yardım ekiplerinin yardıma ihtiyaç duyan kişilere ulaşmasına izin vermeye çağırdı.

‘İnsan bu manzaraya nasıl katlanır?'

Suriye ile ilgili video ve fotoğrafları “dehşet verici” olarak nitelendiren Ban, “Bu tamamıyla kabul edilemez ve hoş görülemez bir durumdur. Bir insan olarak bu duruma nasıl katlanabilirsiniz? Bu gerçekten beni rahatsız ediyor. Tüm bu olup bitenlerden çok derin üzüntü duyuyorum” dedi.

Ban, Suriye makamlarının, hiçbir önkoşul olmaksızın insani yardım örgütlerine kapılarını açması gerektiğini de vurguladı ve “BM’nin insani yardım şubesinin başındaki kişiyi ülkeye kabul etmekten niye korkuyorlar” diye sordu.

BM Genel Sekreteri, 193 üyeli Genel Kurul’a sözlü olarak verdiği raporda da önceki gün Humus’a çok büyük bir saldırı gerçekleştirildiğini belirterek, “Sivil kayıpların ağır olduğu açık. Keyfi tutuklamalar, hızlı idamlar ve işkenceler yapıldığı konusunda tüyler ürpertici haberler alıyoruz” dedi.

Esad yönetiminin “kendi halkını koruma sorumluluğunu yerine getirmede başarısız olduğunu” ve sivil halkın pek çok şehirde askerî saldırıya maruz kaldığını bildiren Ban, “Suriye makamlarının orantısız biçimde kuvvet kullanması, daha önce geniş ölçülerde barışçı olan muhalif kuvvetleri silaha sarılmaya zorladı. Ama hükümetin ağır silahlarıyla karşılaştırıldığında muhalefetin ateş gücü oldukça az” şeklinde konuştu.

Harekete geçme çağrısı

BM Genel Sekreteri, uluslararası camiayı da “Suriye makamlarının kendi halkını kanlı biçimde bastırmasına karşı hareketsiz kalmakla” suçladı ve bunun, Suriye hükümetini cesaretlendirdiğini bildirdi.

BM Genel Kurulu’nun iki hafta önce oy çokluğuyla aldığı ve Suriye makamlarını “kapsamlı ve sistematik biçimde işlediği insan hakları ihlallerine son vermeye” çağıran kararına rağmen, Suriye’de bu hafta yaşananları giderek artan bir alarmla izlediklerini kaydeden Ban, uluslararası camiayı birleşmeye ve Suriye’deki şiddeti durdurmak için ortaklaşa ve acil biçimde harekete geçmeye çağırdı.

Suriye'nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi ise Genel Sekreter’in ülkesindeki durumdan yeteri kadar bilgisi olmadığını ve oldukça ağır ithamlarda bulunduğunu savundu. Ülkesinin, Amos’un ziyaretini “ilke” olarak kabul ettiğini ve ülkeye giriş izni vermeyi reddetmediğini kaydeden Caferi, Genel Kurul’un kararını ise “haksız, tek taraflı ve Suriye’de yaşanan gelişmelerle tamamen alakasız” olarak nitelendirdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Sema Emiroğlu/New York

Editör: Başak Sezen