Bush ikna olmadı

ABD Başkanı George Bush daha bundan birkaç hafta önce, İran atom silahına sahip olduğu takdirde Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak verebileceği uyarısında bulunmuştu. Amerikan istihbarat servislerinin, İran’ın dört yıldan beri atom silahı geliştirmeye çalışmadığını rapor etmesi Başkan’ı zor durumda bıraktı. Ama Bush uluslararası medya karşısında, durumu yanlış değerlendirdiğini itiraf etmek şöyle dursun bunun tam aksini savundu: “Rapor bana göre bir uyarı sinyalidir. İran atom silahı geliştirmeye çalışıyordu, çalışmaları durdurdu. Ama yeniden başlatabilir de.”

”Baskıyı daha da artıracağız”

Başkan Bush İran’ın atom silahı geliştirmekten vazgeçmesini uluslararası diplomatik baskılara borçlu olduklarını ve uranyum zenginleştirme programına son vermesi için baskının daha da arttırılması gerektiğini söyledi. Son istihbarat raporunun ışığında bunun mümkün olup olmadığını soran gazetecilere ‘hayır’ yanıtını veren Başkan Bush sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü, İran’ın atom silahına kavuşmasının dünyayı çok tehlikeli bir yere çevireceğini çoğumuz idrak ediyoruz. Üstelik, İran’ın atom progrramını baskı karşısında değiştirdiğini ve İran ilerde yeniden istediği takdirde uranyum zenginleştirme teknolojisini gizli askeri projelerde kullanabileceğini de herkes biliyor.”

George Bush bu nedenle İran ile ilgili kanaatini değiştirmiyor. “İran istihbarat raporundan önce tehlikeliydi, rapordan sonra da öyle kalacak.”

Bu görüşü herkes paylaşmıyor. İran politikası ABD’de hararetle tartışılıyor. İstihbarat raporu Demokrat Parti için bulunmaz bir fırsattı. Sennato’daki Demokrat Parti çoğunluğunun grup başkanı Harry Reid Başkan’a kendi gibi Cumhuriyetçi olan eski Başkan Ronald Reagan’ın, Tahran yönetiminin olumsuz tutumuna rağmen hep diyalogdan yana çıktığını hatırlattı: “Bir yıldır Reagan’ı örnek almamızı talep ediyorum. İran’daki diplomatik girişimlerimizi arttırmalıyız.”

”Yaptırımların sertleştirilmesi zora girdi”

Ünlü Brookings Enstitüsü’nda çalışan eski CIA mensubu Bruce Riedel, istihbarat raporunun İran üzerindeki baskıyı arttırma imkanını ellerinden aldığını söylüyor: “Rusya ve Çin gibi önemli devletleri yaptırımların sertleştirilmesi gerektiğine ikna etmek son derece zorlaştı.”

Dış İlişkiler Konseyi’nden Richard Haas ise istihbarat raporuyla Başkan’ın tutumu arasındaki çelişki karşısında Beyaz Saray’ın ne yapabileceği sorusuna şu yanıtı veriyor: “Başkan’ın sesini alçaltması gerektiği kanaatindeyim. Beyaz Saray artık yaptırımların sertleştirilmesi için İran’ı öcü gibi göstermeye çalışmaktan vazgeçmeli. Bu raporla sular durulacak ama İran uzun vadede tehlike potansiyeli olmaya devam edecek.”