Brüksel'de Irak buluşması

Brüksel’de yapılacak bir günlük konferansa BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın yanı sıra İngiltere, Almanya ve Fransa dışişleri bakanları da katılıyor. Irak’ın komşuları Türkiye, İran ve Suriye ile Mısır ve Suudi Arabistan da toplantıda temsil edilecek.

Irak hükümetinin gelecek ile ilgili planlarını sunacağı ilk uluslararası zemin olma özelliği taşıyan toplantı, Irak’ın bölgedeki komşularıyla entegrasyonunu hızlandırmayı da hedefliyor. Ancak tek konu Irak’ın geleceği değil. ABD ve AB’nin başkanlığında yapılacak ortak konferans atlantikötesi ilişkilerin geliştirilmesi çabalarından biri.

Somut sonuç beklenmiyor

ABD ve AB’nin daveti üzerine 85 ülke ve uluslararası kuruluşların katılımıyla gerçekleşecek konferanstan elle tutulur somut sonuçlar çıkması beklenmiyor. Irak’ın yeniden imarı için yapılacak mali yardımlar Temmuz ayında Amman’da yapılacak kreditörler toplantısında belirlenecek. Irak’ın borçlarının hafifletilmesi konusu da Brüksel’de ele alınmayacak.

Dolayısıyla konferans, toplantı salonunun içindeki resmi söylemden çok, kulislerdeki gayrıresmi görüşmeler açısından önem taşıyor. Konferans aynı zamanda, Irak’ın yeni Devlet Başkanı Celal Talabani’ye Irak’ın geleceği ile ilgili düşüncelerini uluslararası topluluğa aktarma imkanı veren ilk büyük platform olma özelliği taşıyor. Bu noktada dikkatler, Ağustos ayında sunulması ve Ekim ayında referanduma götürülmesi planlanan yeni anayasada yoğunlaşıyor.

Irak’taki siyasi süreç, özellikle de şimdiye kadar siyaseti boykot eden Sünniler’in sistem içine çekilmesi, yeniden imar önündeki ekonomik zorluklar ve hukuk ile asayişin yeniden kurulması, konferansın üç önemli konu başlığı. AB bu konularda yardıma hazır olduğunu zaten açıklamıştı. Bu çerçevede oluşturulan grup 1 Temmuz’da çalışmalarına başlayacak ve polis, adalet ve ceza infaz alanlarında 770 Iraklı uluslararası standartlara göre eğitilecek.

AB Bağdat’ta temsilcilik açmak istiyor

Çalışmalara ön hazırlık kapsamında AB’den üst düzey diplomatlardan oluşan bir heyet geçtiğimiz hafta Bağdat’a bir ziyaret gerçekleştirmişti. AB, güvenlikle ilgili endişeler giderilir giderilmez Bağdat’ta bir temsilcilik açmak istiyor. ABD de AB de Irak’taki yeni hükümete destek ve inandırıcılık kazandırmak için mümkün olduğunca fazla ülkenin Irak’ta diplomatik varlık göstermesini teşvik ediyor.

Brüksel’deki Irak zirvesi aynı zamanda Irak’ı, başta İran, Suriye ve Mısır olmak üzere komşularıyla yakınlaştırmayı da hedefliyor. Böylece Irak’ın Arap dünyasına entegrasyonunun hızlandırılması amaçlanıyor. Hatta AB, bir ’Körfez Ülkeleri Güvenlik Forumu’ oluşturulması için çaba gösteriyor.

Konferans fikri Bush’un

Konferansın düzenlenmesi fikri, Şubat ayında Avrupa’ya bir barışma ziyareti gerçekleştiren ABD Başkanı George Bush’tan çıkmıştı. Dolayısıyla toplantıda iki taraf da yaşanan kırgınlıkların ardından ortak siyasi amaçlar doğrultusunda yeniden birlik olunduğu mesajını vermek istiyor. Avrupalı diplomatların bir başka umudu da Irak savaşı nedeniyle AB ülkeleri arasında yaşanan bölünmenin, açılan yaraların kapatılabilmesi.