Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
27 Mayıs 2024
Katar ile İrlanda arasında Pazar günü sefer yapan bir yolcu uçağı, Türkiye semalarında türbülansa girdi, altı yolcu ve altı kabin görevlisi yaralandı.
Katar Havayollarının QR107 sefer sayılı uçağı, Doha'dan başlayan yolculuğunu planlandığı gibi Dublin Havalimanına inerek tamamladı. Katar Havayolları 12 kişinin "hafif" şekilde yaralandığını açıklarken, Dublin'de sekiz kişinin hastaneye kaldırıldığı belirtildi.
Türk hava sahasında yaşanan olay öncesinde de geçen Salı İngiltere'nin başkenti Londra'dan kalkan Singapur Havayolları uçağında ölümcül bir türbülans meydana geldi.
Singapur uçuşu sırasında yaşanan şiddetli türbülans nedeniyle uçak 3 dakikada 1800 metre irtifa kaybetti, bu esnada 73 yaşındaki bir İngiliz vatandaşı muhtemelen kalp krizinden öldü. Tayland'ın başkenti Bangkok'a acil iniş yapan uçakta yolcu ve uçuş ekibinden olmak üzere 50 kişi yaralandı, 20'sinin tedavileri yoğun bakım servisinde yapıldı.
Her iki olay da Amerikan Boeing şirketince üretilen uçaklarda yaşandı.
Türbülans vakaları arttı
Peş peşe gerçekleşen bu iki olay, iklim değişikliği ile türbülans arasında bir ilişki olup olmadığı sorusunu akıllara getirdi. Uzmanlara görü bu sorunun yanıtı "evet."
İngiltere'deki Reading Üniversitesi meteoroloji uzmanları tarafından yapılan bir araştırma, son kırk yılda Kuzey Atlantik'te şiddetli türbülans vakalarında yüzde 55 artış yaşandığını ortaya koydu. Çalışmayı yürüten Profesör Paul Williams, "iklim değişikliği nedeniyle türbülansın arttığına dair güçlü kanıtlar" olduğunu söyledi.
Williams ve ekibi, iklim değişikliğinin beklendiği gibi seyretmesi halinde şiddetli türbülans olaylarında birkaç on yıl içinde iki ila üç kat artış yaşanabileceğini değerlendiriyor.
ABD merkezli Embry-Riddle Havacılık Üniversitesi'nden Thomas Guinn de iklim değişikliğinin havadaki jet akımlarını etkileyerek, türbülansı artırabileceğinin tahmin edildiğini söyledi.
Ancak bu açıklamaya itiraz eden, hava trafiğindeki artışa paralel türbülans vakalarıyla karşılaşma sıklığının artmış olabileceğini söyleyen uzmanlar da var.
En etkili önlem: Kemer
Uçuşu olumsuz etkileyecek hava olayları genelde önceden tahmin edilebildiğinden türbülans kaynaklı ölüm ve yaralanmalar çok nadir yaşanıyor. Ancak "öngörülemeyen şekilde hareket eden dengesiz hava" olarak tanımlanan türbülans; gökyüzünde açık bir uyarının olmadığı, iyi hava koşullarında da meydana gelebiliyor.
Büyük bir havayolu şirketince rapor edilen türbülansa bağlı son ölüm 1997 yılında gerçekleşmişti. Havada meydana gelen bu tehlikeli duruma karşı alınabilecek en önemli tedbir ise kemerleri uçuş boyunca bağlı tutmak.
Doha-Dublin uçuşundan sonra İrlanda basınına demeç veren yolcular, "türbülansla birlikte insanların tavana çarptığını, yaralanmaların bu şekilde meydana geldiğini" anlattılar. Singapur Havayolları da geçen hafta yaşanan ölümcül olayın ardından kemer takma kurallarını sıkılaştırdı.
AP,AFP / MUK,EC