Belgrad’da üçlü koalisyon

Parlamento seçimlerinden dört ay sonra Sırbistan’da yeni hükümet oluşturuldu. Hükümeti kurmak için tanınan sürenin Salı akşam dolmasına kısa bir süre kala Sırp Parlamentosu, Başbakan Voyislav Koştunitsa’nın oluşturduğu yeni koalisyon hükümetini onayladı. Koştunitsa’nın liderliğindeki Sırbistan Demokratik Partisi, Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç’in Batı yanlısı Demokratik Parti’si ve neo liberal G17 Plus partisi üçlü koalisyonu oluşturuyor.

Sırbistan’ın yeniden seçilen Başbakanı Voyislav Koştunitsa, yaptığı hükümet açıklamasında önce açık bir uyarıda bulundu. Batılı ülkelerin Kosova’nın gelecekteki statüsünün açıklık kazanmaması durumunda, bağımsızlığını tanıyacağı yönündeki görüşlerine ilişkin olarak Koştunitsa şunları söyledi: “Hükümetimizin Kosova’nın bağımsızlığının tanınmasını, Sırbistan’a karşı ‘dostça bir tavır’ olarak algılamayacağına, aksine ülkemizin iç işlerine karışma anlamı taşıyacağına işaret etmek isteriz.”

Kosova'ya karşı AB üyeliği mi?

Koştunitsa, Sırbistan’ın AB üyeliği hedefinin tüm koalisyon partilerinin ortak paydası olduğunu, ancak Kosova’nın bağımsızlığı karşılığında üyelik tavizi koparma gibi armağanları Sırp hükümetinin kabul etmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

Ancak aşırı milliyetçi Sırp Radikal Partisi lideri Tomislav Nikoliç ise hükümetin Kosova'nın bağımsızlığı karşılığında AB ve ABD’den destek beklediğini ileri sürdü. Nikoliç “İşbirliği içinde oldukları ülkelerin Kosova’yı tanımak istediğini biliyorlar. Hükümet üyeleri , Çin ile Rusya’dan çok ABD ile ilişkiler içinde olmayı yeğliyor. Peki ama, ABD Kosva’nın bağımsızlığını ilan edince ne olacak? O zaman bu işbirliği ne olacak? AB, birkaç gün içerisinde ‘Kosova bağımsızdır’ dediği zaman, AB’nin yasalarını Sırbıstan yasalarına uyumlu hale getirmek için yaptığımız parasal harcamaları ne yapacağız?” diye konuştu.

21 Ocak’taki seçimlerde aşırı sağcı Sırp Radikal Partisi en çok oyu aldı ancak hükümeti kuramadı ve ülkede zorlu bir süreç yaşandı. Sırbistan Başbakanı Koştunitsa bir ara Sırp Parlamentosu’ndaki en güçlü fraksiyon olan aşırı milliyetçilerin lideri Nikoliç’e yakınlaşarak, onu birkaç günlüğüne parlamento başkanlığına bile atadı.

Ülke içi ve dışından baskılar

Ama Nikoliç, ülke içinden ve özellikle dışından gelen baskılar sonucu kısa zamanda istifa etmek durumunda kaldı. Almanya Başbakanı Angela Merkel da AB Dönem Başkanı olarak Koştunitsa’ya Batı yanlısı iki parti ile işbirliği telkininde bulundu.

Ancak siyasi gözlemciler üçlü partinin koalisyonunun da bir ‘aşk izdivacı’ olmadığınıa işarek ediyor. Özellikle koalisyon ortağı hangi partinin, ordu ve güvenlik güçlerine hükmedeceği konusunda tartışmalar söz konusu. Savaş suçlusu olarak aranan eski General Ratko Mladiç’in tutuklanmasında bu konunun anahtar rol oynayacak.

Niketim Mladiç nedeniyle AB, Sırbistan ile yakınlaşma görüşmelerini dondurma kararı almıştı. Çarşamba günü AB’nin Genişlemeden Sorumlu üyesi Olli Rehn’in Sırbistan’a yapacağı ziyaretin de, bu ülke ile soğuk dönemin şimdilik sona erdiğinin işareti olarak algılanıyor.

Mladiç operasyonu

Bu arada başkent Belgrad'ın merkezinde, Bosna-Hersek'deki Sırpların eski askeri lideri Mladiç'in yakalanması için askeri birimlerin operasyon yaptı. Aşırı milliyetçi Radikal Parti kaynakları, parti lideri Aleksander Vuciç'in meclisteki milletvekillerine, Savunma Bakanlığı'nın direktifiyle Mladiç'in aranması için Deligradska caddesinin bulunduğu bölgenin kontrol altına alındığını söylediğini, aktardı.

Mladiç'i "büyük yurtsever" ve "Sırp kahramanı" olarak nitelendiren Vuciç, meclis oturumunda, Belgrad'da neler olduğunun kendilerine açıklanmasını ve "Bu utanç verici eyleme son verilmesini" istedi.

Eski Yugoslavya için Lahey'de kurulan savaş suçları mahkemesince aranan Mladiç, yıllardır saklanıyor. Belgrad'daki yetkililerse, Mladiç'in nerede olduğunu bilmediklerini söylüyorlar.