BATI AFRİKA‘DAKİ VUDU TÖRENLERİ

Batı Afrika’daki Benin’de, Ocak ayındaki uzun kutlamalar ve ruhani törenler günlük hayatın bir parçası. Bu kutlamalarda ulu Vudu tanrıları şereflendirilir. Bu din ülkede o kadar yaygın ki o günlerde resmi tatil yapılıyor. Benin’de resmi olarak halkın yüzde 20’si Vudu dinine bağlı.

Kutlamalarda özellikle dini liderlerin giydiği rengârenk kıyafetler, taktıkları görkemli takılar ve etkileyici makyajları ön plana çıkıyor. Dini lider olarak seçilen kişiler, gizli ritüellere katılmaları için özel olarak seçiliyor. Karmaşık bir süreçten geçtikten sonra bu kişiler ‘öncü’ olarak görülüyor ve bu yüzden eski tanrılarla iletişime geçebildiklerine inanılıyor.

Ruhani liderler toplum içerisinde çok özel bir konuma sahip. Öncüler, Abomey şehrine yakın Kpetekya Köyü'nde boy gösterdiklerinde, köy sakinlerinin büyük bir çoğunluğu önlerinde diz çöküyor. Bu, alçak gönüllüğün ve saygının bir ifadesi.

Kpetekpa Köyü'nde kutsal ağaç da onurlandırılıyor. Ağacın köklerine bakınca her ne kadar çoktan kurumuş olduğu düşünülse de hala yemyeşil yapraklar açıyor. Bunun olağanüstü güçler sayesinde olduğuna inanılıyor. Köyün merkezindeki bu ağaç Vudu tanrısı Zakpata’nın vücut bulmuş hali olarak kabul ediliyor.

Köy halkı Vudu tanrıları Zakpata için küçük bir tapınak kurmuş. Beyaz, kırmızı ve siyah renkler tanrıyı sembolize ediyor. Zakpata her ne kadar suçiçeği tanrısı olarak anılsa da adı en çok toprak tanrısı olarak geçiyor. Her şey toprakla ilintili olduğu için bu tanrı Vudu inancında önemli bir yere sahip.

Bir sahil kenti olan Ouidah’da yaşayan Vudu rahibini gösteren bu fotoğrafta görüldüğü üzere şişeler, sigara paketleri ve tatlılar toplanıp, bereket tanrıçası Mamiwata’ya adanıyor. Mamiwata da Benin’de sevilen tanrılardan biri. Bu tanrıça genellikle hediyeler almayı seven, yaşam dolu bir kadın olarak tasvir ediliyor.

Benin’deki birçok insanın evinde totem figürleri var. Problemler karşısında totemleriyle konuşuyor ve küçük bir kurban adıyorlar. Bunlar aslında çoğu zaman şans getirdiğine inanılan tılsımlar. Grand Popo’daki bir eve asılan, hastalıklara ve karanlık güçlere karşı koruduğuna inanılan tavuk iskeleti gibi.

Her ne kadar Vudu dinine bağlı olanlar karşı çıksa da Vudu, daha çok bela getiren, karanlık bir güç olarak tanımlanıyor. Oysa Vudu dinine inananlar, kötü güçleri rahatsız edenlerin başına kötü bir şeyin geleceğine inanıyor. Fakat şans getirdiğine inanılan seremoniler oldukça seviliyor. Dualardan, içkiden ve kurban edilen tavuktan sonra rahip, kazaları önlediğine inanılan iki yüzüğü takdim diyor.

Bazı sorular kâhinlere de sorulabiliyor. Kâhinler o kadar popüler ki çoğu zaman evlerin duvarlarına resimleri çiziliyor. Ölüm günü gibi bazı sorularsa tabu. Fakat hamile kadınlar dünyaya kız ya da erkek evlat mı getireceklerini sorabiliyor.

Karmaşık sorulara cevap bulmak için öteki dünya ile iletişim kurabilen kişiye, bir ziyarette bulunuluyor. Konu evlilik ya da taşınmaz mülkün satışı hakkında ise atalara sorular sorabilirsiniz. Konuşma sırasında perdenin arkasında duran medyum, ruhlar ile iletişimde aracılık kurmaya çalışıyor. Bu esnada tam olarak ne olduğu ise büyük bir sır.

Bir sohbetten sonra Vudu rahibesi Kagodo kendini gösteriyor. Bu yuvarlak, güleç suratlı kadın öteki dünya ile iletişime geçebiliyor. Fakat bu iletişim ücretsiz değil. Avrupalılar için gerçekleştireceği bir seansın ücreti 60 euroya kadar çıkabiliyor. Eğer seans işe yaramazsa, ikinci bir seans öneriyor.

Aksesuarlar, totemler ve Vudu rahipleri Vudu dininin vazgeçilmez unsurları. Togo’nun başkenti Lomé’deki bu pazar, Vudu malzemelerinin bulunabileceği en büyük pazarlardan biri. Aslan kürkü ve su aygırı kafasından oklu kirpinin siyah beyaz oklarına kadar her şey var. ©Deutsche Welle Türkçe