Bangladeş'te geçici hükümetin başı Muhammed Yunus oldu

Bangladeş'te haftalarca süren yoğun protesto gösterilerinin ardından, ülkeden kaçan Başbakan Şeyh Hasina Vecid'in yerine, geçici hükümeti başı olarak Nobel ödüllü ekonomist Muhammed Yunus'un getirildiği açıklandı.

Kararın Cumhurbaşkanı Muhammed Şahabuddin'in Bangladeş ordusu kuvvet komutanları ve öğrenci örgütlerinin temsilcileri ile yaptığı toplantının ardından alındığı bildirildi. Toplantının ardından açıklamalarda bulunan öğrenci liderlerinden Nehid İslam, Cumhurbaşkanı Şahabuddin'in geçici hükümetin "mümkün olan en hızlı şekilde" kurulacağına dair güvence verdiğini dile getirdi. Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada ise, Bangladeş Emniyet Genel Müdürü'nün, geçen haftalarda ülkede yaşanan ve yüzlerce kişinin ölümüne neden olan şiddetli protesto gösterileri ile bağlantılı olarak görevden alındığı duyuruldu.

Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid'in Pazartesi günü ülkesini terk ederek Hindistan'a kaçmasının ardından Salı günü bir araya gelen öğrenci örgütü liderleri, Ekonomist Muhammed Yunus'a kurulacak bir geçici hükümetin başına geçme teklifinde bulunmuş, Yunus da bu teklifi kabul etmişti.

Muhammed Yunus kimdir?

1980'li yıllarda kurduğu Grameen Bankası ile Bangladeş'teki yoksul kesime mikrokredilerden faydalanma imkanı sağlayan Yunus, 2006'da Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü. Uluslararası pek çok ödüle ve birçok onursal doktor unvanına sahip Yunus, "Kapitalizmin, ana hedefi kar elde etmek yerine sosyal ve çevresel sorunlara çözümler bulmak olan sosyal şirketlerin hayata geçirilmesi ile yapısal olarak eksiksiz hale getirilmesini" savunduğu görüşü ile tanınan bir isim.

2011 yılında yöneticisi olduğu Grameen Bankası'ndaki görevine, ilerleyen yaşı gerekçe gösterilerek son verilen Yunus bu karara karşı hukuki mücadele vermiş ancak bir sonuç alamamıştı. Bangladeş hükümetini Grameen Bankası'nı kontrolü altına almaya çalışmakla suçlayan Muhammed Yunus, 2020'li yıllardan itibaren açık bir şekilde karşı çıktığı Başbakan Şeyh Hasina Vecid'i "yoksulların kan emicisi" olarak nitelendirmişti.

Şahabuddin: Geçici hükümet sadece bir başlangıç

Cumhurbaşkanı Muhammed Şahabuddin, kurulacak geçici hükümetin "sadece bir başlangıç olduğunu ve gerçek barışın ancak özgürce yapılacak seçimlerden sonra" sağlanabileceğini ve seçim olmadan değişim olamayacağını dile getirdi.

15 yıldır iktidarı elinde tutan Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid, haftalar süren ve yer yer büyük şiddet olaylarının yaşandığı sokak gösterilerinin ardından, protestocuların resmi konutuna girmesi ve bazı televizyon kanallarını ateşe vermesinden sonra Pazartesi günü ülkesinden kaçmıştı.

Bangladeş Genelkurmay Başkanı Waker-uz-Zaman, Şeyh Hasina Vecid'in ülkeyi terk etmesinin ardından yaptığı açıklamada, geçici bir hükümet kurulacağını duyurmuş ve "şiddete son vermenin zamanı geldi" demişti. Cumhurbaşkanı Şahabuddin de aynı gün Bangladeş Parlamentosunu fesh ettiğini duyurdu.

Ülkede belli bir kesime kamu istihdamında kota ayrılmasını öngören yasaya karşı Haziran ayında başlayan gösteriler, Temmuz'dan itibaren Başbakan'ın istifasının talep edildiği ve sıklıkla şiddet olaylarının yaşandığı kitlesel eylemlere dönüşmüştü. Şeyh Hasina Vecid'in ülkeyi terk ettiği Pazartesi gün yaşanan olaylarda en az 113 kişinin hayatını kaybettiği, gösterilerin başından bu yana ise toplam 432 kişinin öldüğü yüzlerce kişinin de yaralandığı bildiriliyor.

Polisler greve gitti

Salı gününden itibaren ülkede hayatın yavaş yavaş normale dönmeye başladığı, havalimanlarından uluslararası uçuşların yeniden başladığı ve pek çok mağaza ve dükkanın kapılarını açtığı belirtiliyor. Ancak polis sendikası, protesto gösterileri sırasında eylemcilerle sık sık çatışmaya giren çok sayıda polis memurunun şu an kendini güvende hissetmediği için grev eylemine gittiğini duyurdu. Sendika aynı zamanda, protestoculara sert davranan memurların bu tutumu için de özür diledi. Polis memurlarının eksikliği sebebiyle trafiğin akışının öğrenciler tarafından idare edilmeye çalışıldığı belirtiliyor.

Görgü tanıkları, Başbakan Şeyh Hasina Vecid'in ülkeden kaçmasının ardından bazı grupların, Başbakanı destekledikleri gerekçesiyle Hindulara ait ev ve dükkanlara saldırdığını bildiriyor. Dini ve etnik azınlıklara yönelik bu saldırı iddilarına dair Bangladeş'teki insan hakları örgütleri açıklamalarda bulunurken, ABD ve Avrupa Birliği (AB) yaşanan gelişmelerden endişe duyduğunu ifade etti.

DW,AFP / ET,EC