Almanya'da sol popülistler kilit parti oldu
3 Eylül 2024
Almanya'nın doğusundaki Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde yapılan seçimlerde aşırı sağcı parti Almanya için Alternatif'in (AfD) yanı sıra başarı sağlayan bir diğer parti ise sol popülist çizgideki Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) oldu.
Sol Parti'den tartışmalı bir şekilde ayrılan Sahra Wagenknecht liderliğinde Ocak 2024'te kurulan parti, Thüringen'de oyların yüzde 15,8'ini, Saksonya'da ise 11,8'ini alarak her iki eyalette de seçimlerden üçüncü siyasi güç olarak çıktı. BSW bu sonuçla her iki eyalette de AfD olmadan hükümet kurulabilmesi için dengeleri değiştirebilecek konumda.
Saksonya ve Thüringen'deki diğer partiler AfD ile koalisyon kurmayı reddettiği için BSW'nin hükümet kurma çalışmalarında önemli bir rol oynaması bekleniyor.
BSW'nin lideri Sahra Wagenknecht, seçimler sonrasındaki ilk basın toplantısında partisinin elde ettiği başarıyı "Almanya'da bir güç faktörü haline geldik" sözleriyle değerlendirdi. "İnsanlar bize büyük umut bağlıyor, bunu seçim kampanyası sırasında hissettim" diyen Wagenknecht, partisinin sağladığı başarının Almanya'daki atmosferin de bir ifadesi olduğunu söyledi. Wagenknecht, bu sonucun Almanya'daki insanların yerleşik partilere ne kadar az güvenebildiğini ve siyasi açıdan hayal kırıklığına uğradığını gösterdiğine işaret etti.
Almanya'nın en tanınan siyasetçileri arasında yer alan Wagenknecht'e göre bu durum, her iki eyalette iç istihbarattan sorumlu Anayasayı Koruma Teşkilatı tarafından aşırı sağcı olarak sınıflandırılan AfD'ye de avantaj sağladı.
BSW'nin seçimdeki öncelikli konusu: Savaş ve barış
Sahra Wagenknecht İttifakı'nın seçim kampanyasında öne çıkan konulardan biri "savaş ve barış" olmuştu. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırı savaşına ve Almanya'nın Ukrayna'ya yönelik silah desteğine atıfta bulunan afişlerde "Savaş veya Barış? Şimdi seçme şansınız var" ifadeleri yer aldı.
BSW, Alman hükümetinin Ukrayna'ya yönelik siyasetine karşı çıkıyor.
Ancak silah sevkiyatı veya BSW'nin itiraz ettiği orta menzilli füzelerin konuşlandırılması gibi konularda karar veren Saksonya veya Thüringen'deki eyalet hükümetleri olmayacak. Bu konularda kararı Berlin'deki federal hükümet veriyor. Buna rağmen Sahra Wagenknecht, bu konuları yerel seçimde ele almalarını savunarak "İnsanlar, eyalet hükümetlerinin de bu konuda kendi pozisyonlarını, çoğunluğun görüşünü yansıtmalarını bekliyor" dedi.
Seçim sonrası yaptığı konuşmarda yapılan anketlere işaret eden Wagenknecht, "Almanya'da insanların yarısı, doğuda ise çoğunluğu büyük bir savaşa girmekten korkuyor" ifadelerini kullandı. Wagenknecht'e göre, partisinin eyalette koalisyona girmesi halinde hükümetin de bu pozisyonu yansıtması gerekiyor. Alman hükümetinden diplomatik girişimleri artırmasını talep eden Wagenknecht, bir başbakandan da bunu kamuoyu önünde açıkça dile getirmesini beklediklerini söyledi.
Saksonya'da CDU, BSW ile görüşmeye açık
BSW'nin Saksonya'daki liste başı adayı Sabine Zimmermann, eyalette sorumluluk almaya hazır olduğunu belirterek "Ancak Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) siyasetlerini temelden değiştirmezlerse, biz de hükümet koalisyonunda yer almayacağız" açıklamasını yaptı.
Saksonya'da oyların yüzde 31,9'unu alan CDU birinci siyasi güç oldu.
Saksonya'da başbakanlık görevini yürüten CDU'lu Michael Kretschmer'e göre, BSW ile ittifak ihtimal dışı değil. Kretschmer, BSW ile olası koalisyon için "Bunu çok istemiyorum ancak gerçekleri de dikkate almam gerekiyor" dedi. CDU'nun, SPD ve BSW ile bir koalisyon kurması halinde, eyalet parlamentosunda çoğunluğu sağlıyor. Ancak eyalette seçimlere kadar iktidarda olan CDU, SPD ve Yeşiller'den oluşan üçlü koalisyon, çoğunluğu kaybetti.
Peki yeni kurulan sol popülist BSW'nin dış politika konularındaki ısrarı, Ukrayna'ya destek verilmesinden yana olan CDU ile olası koalisyonu nasıl etkileyebilir?
Berlin Hür Üniversite'den siyaset bilimci Antonios Souris, Ukrayna'ya silah sevkiyatı gibi konulardaki görüş ayrılıklarının aşılması için bir uzlaşı bulunabileceğini, örneğin koalisyon sözleşmesine barış için çaba gösterilmesi gibi bir niyet beyanı yazılabileceğini belirtiyor. DW'ye konuşan Souris, belki de böyle bağlayıcı olmayan bir ifadenin tüm taraflar ve seçmenler için kabul edilebilir olacağına işaret ediyor.
Thüringen'de hükümet kurma süreci sancılı olabilir
AfD'nin yüzde 32,8 oy oranı ile birinci siyasi güç olduğu Thüringen'de ise hükümet kurma sürecinin daha zorlu geçeceği tahmin ediliyor. Eyalette Sol Partili Bodo Ramelow başbakanlığındaki Sol Parti, SPD ve Yeşiller'den oluşan azınlık hükümeti bu seçimde iktidarını koruyamadı.
Şimdi oyların yüzde 23,6'sını alarak seçimi ikinci sırada tamamlayan CDU'nun eyalette başbakanlığı üstlenmesi seçenekler arasında bulunuyor.
CDU'nun teorik olarak BSW ve Sol Parti ile koalisyon kurması mümkün. Ancak CDU 2018 yılındaki federal kongresinde Sol Parti ve AfD ile koalisyon kurmama kararı almıştı. CDU'nun Thüringen teşkilatından da bu karara uyacağı yönünde açıklamalar geldi. CDU Thüringen, BSW ve SPD ile görüşmeye hazır olduğunu, ancak seçimden önce belirttikleri gibi AfD ile Sol Parti ile iş birliği yapmayacağını vurguladı.
BSW: Küçük ekip, büyük etki
Sahra Wagenknecht İttifakı ise her iki eyalette de kendine güveniyor. BSW'li siyasetçi Zimmermann kimsenin bu partiyi görmezden gelemeyeceğini ifade etti.
Siyaset bilimci Antonios Souris de yeni bir parti olan BSW'nin büyük bir potansiyelinin olduğu görüşünde. Yaklaşık dokuz ay önce kurulan partinin eyalet seçimlerine girmesinin stratejik olarak başarılı olduğunu dile getiren Souris, 2025 yılında federal düzeyde yapılacak genel seçimlerde de "Yeni olanın çekiciliği hâlâ mevcut olacak" diyor.
Sahra Wagenknecht'in konulara ve siyasete odaklanma şeklini "inanılmaz derece akıllıca" bulan Souris, BSW'nin küçük bir ekiple, sosyal medya döneminde nasıl iyi bir seçim kampanyası yürütülebildiğini gösterdiğini belirtiyor. Saksonya ve Thüringen'deki liste başı adayların fedakârca çalıştığını kaydeden Souris, BSW'nin dar kapsamlı ekibe rağmen meydanlarda iyi bir kampanya yürüttüğünü söylüyor.
Peki Sahra Wagenknecht ve liste başı adayların yıllarca üyesi oldukları Sol Parti'yi nasıl bir gelecek bekliyor?
Gelecek ayların belirleyici olacağını ifade eden siyaset bilimci Souris, bazı Sol Partili siyasetçilerin BSW'ye geçebileceği değerlendirmesini yapıyor. Souris, "Muhtemelen parçalanma işaretleri görülecek" tahmininde bulunuyor.