Aleksander Dugin Putin'in akıl hocası mı?

Cumartesi gecesi kızının alevler içindeki otomobilini başı ellerinin arasında çaresizce izledi. Kendisi gibi Ukrayna savaşının savunucularından biri olan 29 yaşındaki siyaset bilimi uzmanı kızı Darya Dugina'nın ölümüne engel olamadı. Rusya'da ana akım medyada sık sık yer alan, ancak ikinci sınıf bir düşünür olarak kabul edilen Aleksander Dugin, kızının ölümünün ardından uluslararası basının ilk sıralarına yerleşti.

Peki aşırı sağcı görüşleriyle bilinen Dugin gerçekten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in akıl hocalarından biri mi? Öncülüğünü yaptığı Avrasyacılık Hareketi, Ukrayna savaşının başlatılmasının gerekçelerinden biri mi?  

Dugin'in siyasi etkisi var mı?

Aleksander Dugin, Rusya'nın 2014 yılında Kırım'ı ilhak etmesinin ardından Alman basınına yaptığı açıklamada, Putin'i tanımadığı ve Putin üzerinde bir etkisi olmadığını söylemişti. Gerçekten de Rusya'da birçok uzman, Dugin'in Putin'e doğrudan erişimi olmadığını belirterek Dugin'in siyasi etkisinin abartıldığı görüşünde. Dugin'in savunduğu "Avrasya emperyalizmi" ideolojisinin ise Ivan Nikolai Berdyaev ve Aleksander Solzhenitsin gibi filozofların düşüncelerinin kaba klişelerini olduğunu söyleyenler de var.

Dugin'in savunduğu fikirler; komünizm, ortodoksluk, milliyetçilik ve emperyalizmin bir karışımı olarak değerlendiriliyor. Daha önce toplum dışına itilmiş olan bu görüşlerin Rusya'da son yıllarda ana akımda önemli yer tutmaya başlamasıyla Dugin'in de medyada kendine yer bulmaya başladığı ifade ediliyor. Dugin'e göre Ukrayna, Batı ile göbek bağı sayesinde canlı tutulan yapay bir devlet, Ukraynalılar da yapay bir ulus. Dugin, Ukrayna'yı diğer Rus milliyetçileri gibi ABD'nin iktidar iddiasının bir ajanı olarak görüyor.

Dugin'in aşırı milliyetçi görüşleri, özellikle Batı'nın Rusya'da savunulan "çöküşünden" oldukça fazla besleniyor. Savunulan "çöküşe" gerekçe olarak da mülteci akımları, cinsiyet ideolojisi ve eşcinsellerin evliliğine izin verilmesiyle aile yapısının "baltalanması" gösteriliyor. ABD ve Avrupa sağı ile de örtüşen görüşleri olan Dugin'in bu çevrelerle ilişkileri de iyi.

Askeri eğitimine devam etmedi

Dugin, 1962'de Moskova'da bir subay ailesinde doğdu. Ailesinin kendisi için planladığı askerlik kariyerinde varlık gösteremedi. Havacılık Akademisi'nde eğitim alan Dugin, 1980'lerde sıradan sağcı öğrenci hareketlerinde ve anti-komünist çevrelerde faaliyetlerde bulundu. Sovyet döneminin istihbarat servisi KGB tarafından da takip edilen Dugin, Fransız hukuk aydınlarıyla sık sık biraraya geldi ve bu kişiler Dugin'i kendi "Rus yoluna" gitmeye teşvik etti. Dugin'in fikirleri 1990'ların karmaşısında pek fazla yankı bulmadı. Dugin 1993'te ise ulusal Bolşevik bir partinin kurulmasına ön ayak oldu, ancak partiden üç yıl sonra istifa etti.

Dugin, 2010 yılında ise Rusya'da devlete bağlı Lomonosov Üniversitesi'nde sosyoloji kürsüsüne sahip oldu. Ancak üniversitedeki görevi 2014 yılına kadar devam etti. Üniversitenin rektörü, görevinden alınması için hakkında 10 bin imza toplanan Dugin'in üniversite ile ilişiğini kesti. Rusya'nın Kırım'ı ilhakı sırasında Rus birliklerinin Ukrayna'nın doğusuna da girmesi gerektiğini savunan Dugin, bilime siyaseti karıştırdığı gerekçesiyle diğer akademisyenlerin tepkisini toplamıştı.

Dugin'in kızı Darya Dugina da Moskova'daki Lomonosov Üniversitesi'nden 2015'te mezun oldu.

Dugin'in iç sürgününün sona ermesi

Kırım'ın ilhakından sonra kamuoyundan uzaklaşan Dugin, Ukrayna savaşının başlamasından sonraysa "iç sürgününün" sona erdiğini söylemiş, daha sık görünmeye, daha sık görüş bildirmeye başlamıştı. Dugin, öte yandan Putin'e de eleştiriler yöneltiyor. Putin'in Ukrayna'ya yönelik başlattığı "özel operasyonu" mümkün olduğunca Rus kamuoyundan uzakta yürütme stratejisini doğru bulmayan Dugin'e göre artık "yumuşak çözümler zamanı" bitti ve tüm ulusu tamamen seferber etme zamanı geldi.

Dugin, AB ve ABD'nin yaptırım listesinde de yer alan isimlerden biri.

DW,HS,TY