Ahmedinejad Orta Asya turunda

Amerikan karşıtı İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, üç günlük Orta Asya turuna Afganistan’dan başladı. Ahmedinejad, Orta Asya turunun ikinci gününde ise bölgenin zengin doğal gaz kaynaklarıyla dikkat çeken bir başka ülkesi olan Türkmenistan’a geçti.

Temaslarda bulunmak üzere Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'a giden Ahmedinejad, Türkmenistan'a terörizm ve kaçakçılıkla mücadelede işbirliği çağrısında bulundu.

Ahmedinejad'ın, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov ile bir araya gelmesi ve iki liderin ticaret, ekonomi ve kültür anlaşmaları imzalamaları bekleniyor.

Enerjide işbirliği

Deutche Welle muhabiri ve Orta Asya uzmanı Marcus Bensmann, Tahran ile Aşkabat arasında son dönemde sıklaşan ilişkilerin büyük önem taşıdığını düşünüyor.

Bensmann’a göre “Eski Türkmen Devlet Başkanı Türkmenbaşı’nın ölümünden hemen sonra, İran’la Türkmenistan arasında artan ilişkiler dikkat çekiyor. İki ülke, Türkmenistan’dan Avrupa’ya uzanacak ve İran üzerinden geçecek bir doğal gaz boru hattı projesi üzerinde çalışıyor. Amerika bu boru hattına karşı çıkıyor, ancak Türkmen lideri Berdimuhammedov projeyi gerçekleştirmekte kararlı. İran da, Orta Asya’daki büyük ‘dogal gaz ve boru hatları oyununda’ daha fazla rol oynamayı hedefliyor. Bu proje, şüphesiz İran’ın bölgedeki konumunu da güçlendirecektir”.

Zirve önemli

İranlı lider, yarın da Kırgızıstan’a geçecek ve Şangay İşbirliği Örgütü zirvesine katılacak. Marcus Bensmann, İran Cumhurbaşkanı’nın üç günlük Orta Asya turunun son gününün tüm temasların en can alıcı kısmını oluşturacağına dikkat çekiyor.

Bensmann, “En önemli ziyaret Bişkek’e, Kırgızistan’a yapılacak ziyaret. Burada, Şangay İşbirliği Örgütü’nün zirvesi yapılacak. Şangay İşbirliği Örgütü, Çin ve Rusya ekseninde gelişen bir bölgesel örgüt. Bunun amaçlarının başında da, Amerika ve Avrupa’yı Orta Asya’dan uzak tutmak geliyor. Çin ve Rusya’nın bugün Ahmedinejad’ı bölgede ortak olarak görmeye başlamalarının çok dikkat çekici olduğunu düşünüyorum” diyor.

Karzai iyi ağırladı

Dün de komşu ülke Afganistan’a ilk ziyaretini yapan, Afgan Devlet Başkanı Hamid Karzai ile bir araya gelen Mahmud Ahmedinejad, Kabil yönetimine güçlü destek mesajları verdi. Karzai ile yaklaşık dört saat görüşen Ahmedinejad, Tahran rejiminin radikal dinci Taliban örgütüne silah yardımı yaptığı iddialarını yalanladı.

ABD Savunma Bakanı Robert Gates, Haziran ayında yaptığı açıklamada, Taliban’ın elinde çok sayıda İran yapımı silah bulunduğunu, bu kadar çok silahın İran’ın bilgisi dışında Taliban’a ulaşmasının mümkün olmadığını söylemişti.

Ahmedinejad’ın ABD’nin siyasi ve askeri desteğiyle ayakta durabilen Karzai yönetimine verdiği destek, birçokları için şaşırtıcı oldu. Ancak en az bunun kadar şaşırtıcı olan bir başka açıklama da Afgan Devlet Başkanı Karzai’den geldi. Karzai, Washington’un suçlamalarına karşı İran’ı savundu.

Bu ay başında Washington’u ziyaret eden Karzai Beyaz Saray’da ABD Başkanı George Bush’la görüşmesi sonrasında “İran’ın Afganistan’da sorunların çözümüne yardımcı olduğunu” söyleyerek tepki çekmişti. Karzai, Kabil’de Ahmedinejad’la görüşmesi sonrasında da bu yaklaşımını sürdürmesi dikkat çekti.