AGİT Rus seçimlerini boykot ediyor

Seçime nezaret edilmesi için yaptığı davetin geri çevrilmesi Rusya yönetimini kızdırdı. Dışişleri bakanı Sergey Lavrov’a göre Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, ‘makul uzlaşma önerisini’ ret etmişti. Seçim gözlemcilerinin yetki ve çalışma şartları uzun süre Kremlin ile AGİT arasında müzakere edilmiş ve çetin pazarlık AGİT açısından hayal kırıklığıyla sonuçlanmıştı. Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofis Başkanı Jens-Hagen Eschenbaecher Rus makamlarının tatminkar bir çalışma yapmalarına izin vermediğini söylüyor: “Önemli olan, Rusya’da yapacağımız seçim gözlemciliğinin inandırıcılığına gölge düşürmemekti. Rus makamlarının gözlemciliğin süresine ve gözlemci sayısına koyduğu kısıtlamalar inandırıcı çalışma yapmamıza imkan vermiyordu. Bu nedenle de seçim gözlemciliğinden vazgeçtik.”

AGİT’in tavrı

Seçim zaten oylama gününde olanlarla sınırlı kalmıyor. Moskova yönetimi AGİT gözlemcilerine seçimden üç gün önce Rusya’ya giriş izni verebileceğini duyurmuş, sert protestolar üzerine bu süre iki haftaya çıkarılmıştı.

Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin seçim gözlemciliği, medyacılık, seçim yasası ve Anayasa uzmanlarından oluşan başkentteki gözlem komisyonu kanalıyla yürütülüyor. Ülkenin çeşitli bölgelerinde de kısa ve uzun vadeli denetleme çalışmaları yapılıyor. Bunun için ekiplerin seçimden iki ay önce görev bölgesine ulaşması gerekiyor. Gözlemciler siyasetçi, aday, medya temsilcisi ve sivil toplum kuruluşlarıyla bağlantı kurup ayrıntılı bilgi topluyor.

Kremlin yönetiminin, ‘Batı tıpkı Ukrayna ve Gürcistan’ın renkli devrimlerinde olduğu gibi Rusya’da da seçim gözlemcilerinin yardımıyla siyasi nüfuz kullanmaya çalışıyor’, şeklindeki suçlamasına Eschenbaecher şöyle karşılık veriyor: “Her AGİT üyesi gibi Rusya da belli standartlara uymayı taahüt etti. Bu standartların arasında demokratik seçimler de var. Bizim görevimiz, bu standartlara uyulup uyulmadığını yerinde incelemek.”

AGİT’in işbirliği umudu

Aralık ayındaki meclis seçimleri gibi başkanlık seçimlerinde de gözlemci olmayacak. AGİT seçim hazırlıklarıyla ilgili ön rapor hazırlamayacak. Seçim sandıklarından çıkan oyların yerel seçim kurullarına ulaştırılmasına da nezaret etmeyecek. AGİT yetkilisi Eschenbaecher ilerki seçimler açısından diplomatik bir dil kullanıyor: “Rus makamlarıyla diyaloğumuz sürecek. Geçmişte Rusya’daki seçimlerde gözlemcilik yaptık ve Rus makamlarıyla işbirliğinde pürüz çıkmadı. Umuyor ve bekliyoruz ki bu iyi işbirliği gelecekte de kendini göstersin.”

Galibinin belli olduğu bu yılki devlet başkanlığı seçiminin beklenen olumlu işbirliğinden etkilenmeyeceği kesinlikle söylenebilir.