AB'yi zor bir hafta bekliyor

AB’nin geleceği için umut bağladığı Lizbon Antlaşması’nın İrlanda’dadaki referandumda reddedilmesinin ardından şimdi birliğin yeni bir krize sürüklenip sürüklenmeyeceği tartışılıyor. İrlanda halkının yüzde 53.4’ü Antlaşma’ya “hayır” derken, yüzde 46’sı “evet” oyu kullandı. Referandum sonuçlarının belli olmasının ardından ilk açıklama İrlanda Başbakanı Brian Cowen’dan geldi. Cowen sonucun hayal kırıklığı ve belirsizliğe yolaçtığını söyledi ancak sonuçla ilgili olarak acele bir değerlendirme yapılmaması gerektiğinin de altını çizdi. Başbakan sonucu partililer ve AB’nden yetkililerle sükunet içinde değerlendireceklerini de sözlerine ekledi.

AB Komisyonu Başkanı Barroso'nun açıklaması

İrlanda’dan gelen sonuç, AB’ni de şaşırttı. Komisyon Başkanı Jose Manuel Barroso, “Sonucun farklı olmasını dilerdik ama İrlandalıların kararına saygı duyuyoruz” dedi. Seçim sonucunun Avrupa karşıtı bir eğilimi yansıtmadığını söyleyen Barroso, “İrlanda halkının güçlü bir Avrupa inşa edilmesi sürecinde AB’ne yardım edeceğinden ve AB içinde aktif bir rol üstleneceğine eminim” diye konuştu. Barroso AB üyesi diğer ülkelerden, Lizbon Antlaşması’nın onaylanması sürecine devam etmelerini de istedi. Barroso "Antlaşma’yı bugüne kadar 18 ülke onayladı. Bir ülke ‘hayır’ dedi. Antlaşma’nın onaylanması sürecine devam etmeliyiz. Bu süre içinde devlet ve hükümet başkanları, ortaya çıkan durum karşısında ne yapılacağına da kafa yormalı” dedi.

AB dışişleri bakanlarının gündeminde İrlanda var

Yarın Lüksemburg’da biraraya gelecek 27 AB ülkesinin Dışişleri Bakanları, hem Perşembe ve Cuma günü Brüksel’de yapılacak zirveye hazırlık yapacak, hem de İrlanda’dan gelen sonucu masaya yatıracak. Ancak Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, yürürlüğe girmesi için bütün üye ülkelerce onaylanması gereken Antlaşma ile ilgili çözümün kolay olmayacağı görüşünde. Steinmeier bunun için ilginç bir öneriyi dile getirdi:

“Çözümlerden biri, İrlanda’nın Avrupa’daki entegrasyon sürecinden bir süre uzak kalması ve böylelikle Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesini de mümkün kılması olabilir.”

İrlanda olmadan yola devam mümkün mü?

Steinmeier’in bu önerisi yarınki toplantıda ele alınacak. Ancak İrlanda devre dışı bırakılarak Lizbon Antlaşması 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girebilir mi? Bu soruyla AB hukukçuları meşgul olacak. İrlanda hükümeti Perşembe ve Cuma günü düzenlenecek AB Zirvesi’nde birlik üyesi ülkeleri, Antlaşma’nın neden reddedildiği konusunda etraflıca bilgilendirecek. Zirvede gündeme gelmesi beklenen bir konu da Antlaşma’nın İrlanda’da yeniden halkoyuna sunulup sunulmayacağı olacak. Ancak bunun öncesinde, Antlaşma üzerinde bazı değişikliklerin yapılması ve İrlanda halkının da daha iyi bilgilendirilmesi ihtimali üzerinde duruluyor. AB içinde genel olarak bu çözüme çok sıcak bakılmıyor.

AB genişleme süreci de tehlikeye girdi

Her halükarda bu hafta AB için zor geçecek. Avrupa Parlamentosu Başkanı Hans-Gert Pöttering, İrlanda’dan gelen “ret” haberinin, aynı zamanda AB genişleme sürecini de etkileyeceğini, Hırvatistan’ın belki de AB’nin son üyesi olacağını, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu diğer aday ülkelerin, Lizbon Antlaşması yürürlüğe girmeden üyeliğinin mümkün olamayacağını söyledi. Lüksemburg'daki dışişleri bakanlarının toplantısı nedeniyle Türkiye Dışişleri Bakanı Ali Babacan da yarın akşam Lüksemburg'a gidecek.